Ruimte op bedrijventerreinen: extra steuninstrument voor lokale besturen

Er is een grote schaarste aan ruimte op bedrijventerreinen en bedrijven worden ook niet altijd doorverwezen naar plekken waar ze zich wel kunnen vestigen. VLAIO hoopt dat bedrijventerreinen die goed gelegen zijn en geschikt zijn voor de vestiging van de grootschalige, niet-verweefbare bedrijven voorbehouden blijven voor dergelijke activiteiten. Lokale besturen staan er zeker niet alleen voor en kunnen rekenen op ondersteuning door VLAIO. Naast de onlangs gelanceerde initiatieven, komt er nu ook een subsidieoproep Gebiedsregisseurs voor de implementatie van een bovenlokale uitgifte- of herstructureringsvisie. We zetten alles nog eens op een rijtje. Lees vooral verder want dit kan ook voor jouw gemeente heel interessant zijn.

Foto Dim Hou, unsplash.com

Wie al helemaal mee is met bedrijfshuisvesting, uitgifte- en aanbodbeleid mag gerust onze analyse van het ruimtevraagstuk en de mogelijke oplossingen overslaan en onmiddellijk doorscrollen naar de nieuwe oproep Gebiedsregisseurs.

Het vraagstuk ‘ruimte’

Zoals gezegd is de ruimte op bedrijventerreinen schaars en worden leegstaande bedrijfspanden vaak doorverkocht voor activiteiten waarvoor het terrein niet bedoeld is. Bedrijven worden bijgevolg niet altijd doorverwezen naar plekken waar ze thuishoren. Veel hangt af van de manier waarop het terrein beheerd wordt en de toepassing van de stedenbouwkundige voorschriften.

Willen we een degelijke bedrijfshuisvesting die bijdraagt aan economische en duurzaamheidsambities, dan moeten bedrijventerreinen beter beheerd worden op basis van een doordacht uitgiftebeleid.

Bedrijfshuisvestingsbeleid

Een ondernemingsvriendelijk bedrijfshuisvestingsbeleid begeleidt bedrijven op zoek naar ruimte naar een plek waar ze (wel) op hun plaats zitten en vergunbaar zijn. Een uitgiftebeleid voor meerdere terreinen met elk een eigen profiel biedt meer kansen om het juiste bedrijf op de juiste plaats te krijgen. Dit veronderstelt een overkoepelende visie op die terreinen. Uitgifteplannen kunnen een dergelijke overkoepelende visie doorvertalen naar een concreet werkinstrument. Op die manier kunnen kavels ter beschikking worden gesteld aan bedrijven die het geschikte profiel hebben voor dat bedrijventerrein. Dit is een uitdaging en zeker als dit gebeurt in het kader van afspraken tussen verschillende ontwikkelaars. Een bovenlokaal uitgifteplan kan voorschrijven hoe dit kan gebeuren maar in sommige subregio’s zal dit een nieuwe ‘taak’ zijn waarvoor nog geen personeel aangesteld werd.

De te nemen stappen

  • 1

    Begin bij het begin

    Elk lokaal bestuur met 1 of meerdere bedrijventerreinen op het grondgebied start best in eigen gemeente met het in kaart brengen van de noden en behoeften op het vlak van bedrijfshuisvesting. Daaruit kan dan een visie op bedrijventerreinen volgen. Als je die visie op een ondernemingsvriendelijke manier wil realiseren voor kandidaat-investeerders of naar aanleiding van nieuwe ontwikkelingen op de bedrijventerreinen, dan ben je met een ‘uitgiftebeleid’ bezig. Een bewust uitgiftebeleid veronderstelt dat je een houvast hebt, zoals een door het bestuur gevalideerd uitgifteplan, en het veronderstelt ook dat je een proces hebt om met vragen en ontwikkelingen om te gaan.

  • 2

    Leer je buren kennen

    Daarnaast is het zeer interessant om eens over de gemeentegrens te gaan kijken en op de koffie te gaan bij je buren om hun visie op bedrijfshuisvesting te leren kennen.

    Die koffie mag je zeer letterlijk nemen want als je je buurgemeenten uitnodigt voor een informeel verkennend overlegmoment, dan zorgt VLAIO voor de koffie, het gebak en de nodige informatie. Zie je dat helemaal zitten? Vraag dan jouw ‘op de koffie bij de buren’-sessie aan via ruimtelijke.economie@vlaanderen.be. Benoem in jouw bericht de partners waarmee je wil samenwerken en of je hen hierover al contacteerde. Dit overlegmoment is vrijblijvend. Gemeenten en regio’s waar de samenwerking al op punt staat, kunnen meteen hun aanvraag indienen binnen de respectievelijke oproep (zie verder).

  • 3

    Betrek ook de ontwikkelaars

    Als je weet dat de meeste bedrijven er niet echt van wakker liggen of ze zich nu vestigen in jouw gemeente of bij de buren, dan is het logisch dat buurgemeenten de handen in elkaar slaan. Door met buurgemeenten gezamenlijk naar de verschillende bedrijventerreinen te kijken, ontstaat een beter inzicht in de verschillende vestigingsmilieus in de subregio en kunnen bedrijven geholpen worden.

    Verder hebben sommige ontwikkelaars die in je gemeente actief zijn (intercommunales, de Vlaamse Waterweg, private ontwikkelaars,…) een ruimere blik. Als je dan een bovenlokale benadering hanteert en samenwerkt met ontwikkelaars over meerdere gemeenten heen, krijg je een beter inzicht in hun beweegredenen en kan je afspraken maken. Dit kan leiden tot efficiëntere en meer geïntegreerde ontwikkelingen.

  • 4

    Bovenlokale aanpak

    Deze bovenlokale benadering kan zich uiten in een bovenlokaal uitgiftebeleid waarbij de nadruk gelegd worden op de na te streven ambities voor elk terrein. Dit kan zijn: de beoogde doelgroep, het future-proof maken van het terrein, enz.

    Of jullie kunnen nog een stapje verder gaan en aan de slag gaan met een bovenlokaal aanbodbeleid. Daarbij ligt de klemtoon meer op het monitoren van de beschikbare ruimte en het nemen van beslissingen wanneer onbebouwde bestemde ruimte niet ontwikkeld of vermarkt geraakt. Een bovenlokaal aanbodbeheer moet ervoor zorgen dat alle actoren hun verantwoordelijkheid nemen voor planningsinitiatieven, remediërings- en compensatiemaatregelen. Beide vormen van beleid verschillen dus van elkaar maar kunnen elkaar uiteraard versterken.

Je staat er niet alleen voor. VLAIO biedt lokale besturen ondersteuning om een overkoepelende uitgiftevisie en 1 of meerdere uitgifteplannen op te maken voor een cluster aan bedrijventerreinen. Deze begeleiding is kosteloos.

Extra ondersteuning: oproep Gebiedsregisseurs

Voor clusters van bedrijventerreinen waar een gevalideerde visie bestaat, kunnen lokale besturen via de nieuwe oproep Gebiedsregisseurs ook subsidies krijgen voor de personeelsinzet van een gebiedsregisseur. Deze regisseur kan dan afspraken maken over de implementatie van het bovenlokaal uitgiftebeleid in de praktijk en/of een herstructureringsvisie voor meerdere terreinen. Deze oproep focust op projecten die ruimte op bedrijventerreinen willen voorbehouden voor bedrijven die er thuishoren, om ongeschikte kandidaat-investeerders op bovenlokaal niveau door te verwijzen naar het juiste bedrijventerrein en/of om een gevalideerd actieplan uit te voeren.

Je kan voor deze oproep pas vanaf 7 juli een aanvraag indienen. Dan zal er een roze knop verschijnen met daarachter de stappen om een aanvraag op te maken. Dit wil niet zeggen dat de modaliteiten van de oproep nog niet gekend zijn of dat je je nog niet kan voorbereiden. Op de webpagina’s van de nieuwe oproep Gebiedsregisseurs kan je het ministerieel besluit vinden waarmee de oproep werd gelanceerd en de handleiding waarin je meer context, info over de aanvraagprocedure en veelgestelde vragen kan vinden. De collega’s van Ruimtelijke Economie helpen je ook graag verder via ruimtelijke.economie@vlaanderen.be.

 

VLAIO & bedrijfshuisvesting

Bedrijfshuisvesting is voor VLAIO een belangrijk thema. We trachten op verschillende manieren lokale besturen te inspireren, informeren en te ondersteunen. Denk daarbij aan een kwaliteitsvolle (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen, lokaal bedrijfshuisvestingsbeleid en -advies, een dataset bedrijventerreinen, enz.

Daarnaast zijn er nog de periodieke initiatieven zoals oproepen en andere steuninstrumenten. Meer info? ruimtelijke.economie@vlaanderen.be 

 

Delen: