Stappenplan bedrijfsoverdracht
De voorbereiding van een bedrijfsoverdracht kan een lang en ingewikkeld proces zijn. Veel ondernemers zijn slecht voorbereid op de bedrijfsoverdracht en schuiven noodzakelijke beslissingen voor zich uit. Nochtans is het belangrijk eerst de emotionele hindernissen uit de weg te ruimen vooraleer aan technische oplossingen te werken. Je persoonlijke wensen in kaart brengen en een open gesprek met alle betrokkenen zijn vaak goede eerste stappen.
Een bedrijfsoverdracht voorbereiden kan je planmatig aanpakken. Het kantelmoment is de keuze die je maakt voor een bepaald scenario. Verkoop je de onderneming, volgt een familielid je op of kies je voor een andere oplossing? De periode voorafgaand aan deze beslissing neemt doorgaans veel meer tijd in beslag dan de tijd die nodig is voor de technische uitwerking en de feitelijke overdracht.
Elke ondernemer doorloopt de volgende vijf stappen
Elke ondernemer die de bedrijfsoverdracht voorbereidt, volgt – bewust of onbewust – vijf stappen. Het schema hieronder geeft een overzicht van de stappen. Hou er rekening mee dat bedrijfsoverdracht geen lineair proces is.
-
1Oriëntatie - er in je hoofd klaar voor zijn
- Bepaal je persoonlijke doelstellingen
- Bepaal je financiële doelstellingen
- Hoe belangrijk vind je het dat leiding en eigendom in handen van de familie blijven?
- Maak je emoties bespreekbaar en leer loslaten
-
2Informeer je over de verschillende aspecten en overdrachtscenario's
- Win informatie in (websites, infosessies, boeken ...)
- Voer oriënterende gesprekken met adviseurs
- Breng het thema opvolging ter sprake in je familie
-
3Maak een overdrachtsplan
Doe een oriënterende scan van het bedrijf
- Maak een SWOT-analyse van je onderneming
- Doe een indicatieve waardebepaling van de onderneming
- Weeg meerdere overdrachtsscenario’s tegen elkaar af
- Bespreek de toekomstige rol van de familie in de onderneming
- Kies: opvolging, verkoop of behoud van controle met aanstelling van een manager
- Stel een plan op om de onderneming klaar te maken voor verkoop of opvolging
-
4Implementeer het overdrachtplan
- Voer de acties uit het overdrachtsplan uit
- Waardeer de onderneming opnieuw wanneer de onderneming klaar is voor opvolging of verkoop
- Check-up: doe als overdrager een due diligence
- Vind een koper of organiseer de opvolging
In geval van verkoop:
- Stel de vraagprijs vast
- Stel een wensenlijst op over wat je belangrijk vindt
- Stel een informatiememorandum op
- Inventariseer kandidaten
- Verstrek gedetailleerde informatie na geheimhoudingsverklaring
- Stel een intentieovereenkomst op
- Onderhandel
In geval van opvolging of controle
- Bewaak de gedeelde eigenaarsvisie
- Betrek externen (raad van bestuur of advies)
- Stel een familiecharter op
- Kies de opvolger(s) of externe manager
- Coach de opvolger of werk de manager in
- Voer het opleidingsplan uit
- Inventariseer en plan overdracht van taken en bevoegdheden
Laatste stappen
- Teken de nodige overeenkomsten
- Informeer het personeel
- Draag leiding en/of eigendom (gefaseerd) over
-
5Na de overdracht
- Neem afscheid van je bedrijf of houd je aan de afgesproken rol
- Informeer je relaties
- Geef een nieuwe invulling aan je leven
Denk aan de continuïteit van de onderneming
Het is belangrijk dat de onderneming die je hebt uitgebouwd en waar je je ziel hebt ingelegd, niet verloren gaat. Dit is belangrijk omwille van de kennis die in je onderneming verankerd zit en omwille van de tewerkstelling en de maatschappelijke rol van je onderneming.
Een plan dat aangeeft wat er moet gebeuren in situaties waarin je zelf geen leiding meer kunt geven, is de basis voor die continuïteit. Dat plan houdt ook rekening met de gevolgen voor de betrokkenen in de onderneming en de familie.
Een familiale overdracht was voor ons geen optie: onze dochters zijn nog te jong en hebben andere ambities. We wilden hen niet verplichten om de onderneming in de familie te houden. Lees meer
Leg tijdig familiale spanningsvelden op tafel
Bij de voorbereiding van de bedrijfsoverdracht worden spanningsvelden tussen de betrokkenen zichtbaar. Net daarom is het belangrijk deze broeiplaatsen voor familiale ruzies te bespreken voor de situatie acuut is. Overleg als ondernemer de overdracht tijdig met partner en kinderen. Laat iedereen zijn wensen en mogelijkheden duidelijk uitspreken. Externe begeleiding door een coach, mediator of adviseur kan een goede keuze zijn.
Onderstaande brochure gaat verder in op het belang van de tijdige voorbereiding van de bedrijfsoverdracht.
