Gaat jouw haar al schuimen van voedselafval?
De missie van AmphiStar? Biogebaseerde afval- en nevenstromen via een microbieel productieproces omzetten in biosurfactanten. Surfactanten zijn oppervlakte-actieve moleculen die door hun gevarieerde eigenschappen – ontvetten, bevochtigen, schuimen … – breed inzetbaar zijn in heel uiteenlopende domeinen: van huishoudelijke en persoonlijke verzorging, zoals industriële reinigingsmiddelen en cosmetica, tot textiel en agrochemicaliën. Dat het om nieuwe technologie en producten gaat die dan ook nog eens uit afvalstromen gemaakt worden, maakt het uitdagend om klanten te overtuigen. Het maakt de start-up niet minder ambitieus. Ecover was hun eerste klant, zij lanceerden vorig jaar een oppervlaktereiniger spray op basis van één van AmphiStars afvalgebaseerde biosurfactants.
AmphiStar, een spin-off van de Universiteit Gent (de onderzoeksgroep InBio.be) en de Bio Base Europe Pilot Plant, zijn volop bezig met de ontwikkeling van een technologieplatform dat kostefficiënte en ecologische productie en opschaling mogelijk moet maken, zodat biosurfactanten op termijn mainstream kunnen worden. Binnen afzienbare tijd plant AmphiStar een productieplant in Vlaanderen te bouwen.
Twintig miljoen ton
Medeoprichter en COO Sophie Roelants schetst de huidige stand van zaken in de chemische bio-industrie en streeft met AmphiStar naar een ecologischere toekomst.
Sophie Roelants: “Biosurfactanten zijn oppervlakte-actieve stoffen. Ze vormen een duurzaam alternatief voor klassieke surfactanten. Die worden vandaag op basis van fossiele grondstoffen of palmolie gemaakt en vervolgens verwerkt via klassieke chemische processen – hoge temperaturen en druk. Allerminst duurzaam. Elk jaar komen er zo’n twintig miljoen ton van die klassieke surfactanten in omloop. Onze innovatieve technologie biedt een ecologische uitweg. Wij gebruiken afvalstromen en reststromen uit de voedselverwerkende industrie als grondstof. Via fermentatie – bijvoorbeeld via gisten of bacteriën – zetten we ze om in biosurfactanten, die van nut zijn voor bijvoorbeeld shampoos, detergenten, zepen, inkten, en verven.”
Strategieën uitpluizen
Industriële productie van de eerste commerciële biosurfactants is de volgende stap, terwijl de onderzoekers ook nog volop verder werken aan de technologie in het labo.
Sophie: “De markt is heel divers. We kunnen niet met één biosurfactant alternatief alle niet-duurzame producten vervangen of aanvullen. We moeten heel gevarieerde biosurfactanten zien te kunnen maken. In shampoo alleen al zitten er bijvoorbeeld tot wel tien verschillende: eentje haalt het vet uit je haar, een andere schuimt, een andere zorgt ervoor dat je haar niet te droog is, dat het niet pluizig wordt enz. Je hebt dus een combinatie van biosurfactanten nodig. En in de natuur vind je wel varianten, maar zeker niet voldoende in vergelijking met de grote diversiteit aan chemische surfactants.”
“Die zoektocht naar varianten vormde de kern van mijn doctoraat en postdoctoraal werk aan de UGent en Bio Base Europe Pilot Plant. Ik deed onderzoek naar de moleculaire biologie. Op de Bio Base Europe Pilot Plant coördineerde ik projecten rond procesontwikkeling en opschaling. Het was mijn droom om mijn onderzoek en mijn ervaring als coördinator in een spin-off onder te brengen, en zo zijn we in 2021 met AmphiStar gestart. Gent is internationaal bekend en geroemd om zijn biotech-ecosysteem, dat spreekt in ons voordeel. We zijn onlangs in de nieuwe VIB-incubator in Zwijnaarde getrokken, waar we dankbaar gebruikmaken van de hightech labo’s die we er kunnen huren.”
Commerciële tractie krijgen is uitdagend, omdat het over een totaal nieuwe technologie gaat waarin we verschillende nieuwigheden combineren.
Over de megaberg heen
De focus op de financiële en commerciële aspecten vereist geen hightech labo, wel is sprake van een intensief ondernemersproces.
Sophie: “In deze fase moeten we alles tegelijkertijd doen: het proces verder optimaliseren om de kosten naar beneden te krijgen, mensen aanwerven, patenten indienen, een geschikte site zoeken om onze productieplant te bouwen, rekening houden met wetgeving, registratie en vergunningen, en – wellicht de grootste uitdaging – ons product verkopen. Bovendien is commerciële tractie krijgen uitdagend, omdat het over een totaal nieuwe technologie gaat waarin we verschillende nieuwigheden combineren: volledig circulaire producten (uit afval) geproduceerd op basis van de principes van de synthetische biologie. Voor veel mensen klinkt dit een beetje als science fiction. We moeten dus niet alleen potentiële klanten warm maken, maar bij wijze van spreken zelf ook de weg naar hen toe aanleggen. Die verkoopdeals zijn een must om onze plant te bouwen.”
“We hebben net een kapitaalronde afgerond -– een megaberg waar we overheen zijn geklauterd. Maar nu moeten we veel mijlpalen bereiken om die investeerders tevreden te houden en de volgende investeerders aan boord te halen. Kortom, het werk stopt nooit. Al lijkt me dat eigen aan elke start-up.”
Bijzonder welkom
In dit veeleisende traject had VLAIO een ondersteunde rol.
Ik voelde in alles dat bij VLAIO mensen zitten met passie en een drive om je te helpen – dat besef geeft je energie en moed.
Sophie: “Met de Bio Base Europe Pilot Plant doorliepen we een pilootproject om de opschaling van één van onze nieuwe biosurfactants te onderzoeken en hieruit belangrijke lessen te leren. Voor deze belangrijke ontwikkeling hadden we zelf niet voldoende middelen. De funding van VLAIO was op dat moment bijzonder welkom.”
“Daarnaast gaf een FINMIX-panel van VLAIO ons de kans om het business- en financieel plan van AmphiStar te finetunen. We konden deze plannen voorstellen aan ervaren financieringsexperten, die ons van onderbouwde feedback voorzagen en deskundig advies boden over de meest aangewezen financieringsmix. VLAIO bedrijfsadviseur Iris Detavernier bereidde ons goed voor. De pitch stelden we samen scherp, wat in onze gesprekken met potentiële investeerders tot een succes leidde. VLAIO bedrijfsadviseur Katelijne Strubbe ondersteunde ons via het biotope-netwerk.”
“Ten slotte hebben we via VLAIO ook een kmo-groeisubsidie binnengehaald. Via deze subsidie hebben we ons kunnen laten adviseren door een externe dienstverlener met ervaring in een start-up. Die adviseur, Kristof Mertens, heeft ons wezenlijk geholpen om onze financiële plannen te herwerken en het luik business development naar een hoger niveau te tillen. Bovendien parkeerden we een deel van die subsidie om een eerste commercieel profiel aan te werven.”
Emotionele ondersteuning
Sophie: “Voor AmphiStar waren de subsidies via VLAIO de broodnodige ruggensteuntjes om onze kapitaalsronde tot een goed einde te brengen, om de technologie verder te kunnen ontwikkelen, om samenwerkingen op te zetten met bedrijven ... Niet alleen het kapitaal maar ook het netwerk biedt perspectief. Ik voelde in alles dat bij VLAIO mensen zitten met passie en een drive om je te helpen – dat besef geeft je energie en moed. Meer nog, dat emotionele, psychologische aspect vind ik even belangrijk als het financiële. We voelden ons enorm gesteund en geholpen door Iris. Zij heeft echt hard aan de kar getrokken voor ons, waarvoor we haar en VLAIO erg dankbaar zijn. ”
Welke stap wil jij zetten met je bedrijf?
Als ambitieuze ondernemer wil je maar één ding: dat je zaak een succesvolle vlucht maakt. Daarom investeer je én daarom innoveer je. Goed om weten dat je met je vragen bij VLAIO terecht kan.
De VLAIO bedrijfsadviseurs zijn jouw gids bij de realisatie van die plannen. Wij zijn een kritisch klankbord en brengen sterktes en zwaktes in kaart. Daarbij geven we ook concreet advies over subsidies en financiering. En we brengen je in contact met de juiste experten.