De volgende zes thema’s worden elk afzonderlijk opgenomen in een kernwijzer:

• Identiteit
• Duurzame mobiliteit
• Samenwerking
• Etnisch ondernemerschap
• Leegstand
• Beleving

De kernwijzers werden opgemaakt door de Profploeg, een consortium van experten dat in opdracht van VLAIO gemeenten heeft begeleid in hun beleid rond bedrijvige kernen.

Kernwijzer Identiteit

Een merk is gebaseerd op wie je bent, wat je doet, en vooral: op waarom je het doet. Het zorgt ervoor dat je je onderscheidt van anderen en dat ze je herkennen. Ook plaatsen worden steeds vaker als merken in de markt gezet: een stiel die ze ‘gebiedsbranding’ noemen. Gebiedsbranding kan gebeuren voor je stad of gemeente als geheel, maar kan zich evengoed focussen op het kernwinkelgebied, verschillende sfeergebieden of een specifiek plein of vastgoedproject. Het creëren van een eigen identiteit geeft focus aan het beleid en handelen van je stad of gemeente.

In de kernwijzer Identiteit begeleiden we je doorheen het hele traject rond het opbouwen van een identiteit voor jouw stad, gemeente of gebied.

Als bijlage vind je een voorbeeld van een vragenlijst voor bewoners. Aangepast aan de eigen context kan je de vragenlijst gebruiken om te achterhalen hoe de inwoners kijken naar de handelskern(en) van jouw stad of gemeente.

Kernwijzer Duurzame mobiliteit

Om de kernen van onze steden en gemeenten toekomstbestendig te maken is het van belang om in te zetten op duurzame mobiliteit. De bezoekers geraken zo gemakkelijker in de kern van je stad of gemeente en je creëert een aangenamere plek om te wonen, te winkelen en te werken. In een kern waar goed is nagedacht over duurzame bereikbaarheid is er ook meer ruimte voor ontspanning, sport, cultuur … De kernwijzer gaat niet uit van een volledig autovrije kern, maar autoluwheid en vertraging zijn wel cruciale elementen voor de beleving van de bezoekers en bewoners.

De kernwijzer Duurzame mobiliteit zet in op het verwezenlijken van duurzame mobiliteit zodat de kern van je gemeente stap voor stap aangenamer én beter bereikbaar wordt.

Als bijlagen bij deze kernwijzer kan je een presentatie vinden met meer informatie over het houden van een parkeeronderzoek en een bijhorend voorbeeld van een telformulier.

Kernwijzer Samenwerking

Een levendige kern is een puzzel waar veel spelers hun stukje in te leggen hebben. De werkvloer, winkels, terrassen, het verenigingslokaal, evenementen ... Het zijn plekken waar veel mensen elkaar ontmoeten en samen streven naar een gedeeld resultaat, met name een kern waar iedereen zich thuis voelt.

Die doelstelling raakt binnen het lokaal bestuur aan verschillende beleidsdomeinen en vraagt ook om samenwerking met andere uiteenlopende externe stakeholders. Samenwerking tussen mensen die vanuit een ander perspectief de kern bekijken is noodzakelijk, maar verloopt daarom niet altijd vlekkeloos. Want begrijpen verschillende mensen wel hetzelfde onder een levendige kern? Hoe vinden we gedeelde waarden en hoe zetten we die om in concrete acties?

De kernwijzer Samenwerking gaat in op hoe je als bestuur (verder)werkt aan constructieve samenwerkingen die bijdragen aan het realiseren van een bedrijvige kern.

Als bijlage vind je een voorbeeld van een huishoudelijk reglement dat de samenwerking regelt tussen verschillende partijen (‘Netwerk Ondernemen’). Je kan dit reglement aanpassen aan de specifieke samenwerking die binnen jouw stad of gemeente gerealiseerd wordt.

Kernwijzer Leegstand

Elke gemeente krijgt te maken met leegstand. Het gaat hierbij niet alleen over woningen, maar ook om winkels, bedrijfspanden of historische gebouwen. Leegstaande gebouwen hebben een negatieve impact op de omgeving, maar gelukkig scheppen ze ook kansen voor nieuwe ondernemers. Want terwijl gebouwen leegstaan, zijn zij op zoek naar een geschikte plek. Leegstand actief aanpakken leidt tot levendige kernen en daar wint iedereen bij. De eerste stap in het voeren van een leegstandsbeleid is het objectiveren van de uitdaging. Het kennen van de ruimtevraag en de specifieke noden van ruimtezoekers, is de tweede belangrijke stap. Hoe meer kennis je hebt over de lokale vraag en het aanbod, hoe groter de kans dat je een match kan vinden en een meer bedrijvige kern realiseert. Naast alles wat je moet weten over leegstand, de registratie ervan en de in te zetten instrumenten, gaat de kernwijzer in op de samenwerking met lokale stakeholders en het voeren van een gericht startersbeleid.  

De kernwijzer Leegstand vormt een leidraad voor steden en gemeenten om hun handelskernen nieuw leven in te blazen door het voeren van een actief leegstandsbeleid. In de kernwijzer worden concrete voorbeelden gegeven vanuit de begeleidingen van de Profploeg. 

De kernwijzer bevat verschillende bijlagen waar je meteen mee aan de slag kan. Met een voorbeeld van een lastgevingscontract en een contract bezetting ter bede dat je als leegstandsbeheerder kan gebruiken en een voorbeeldbrief voor de opvolging van leegstand en verwaarlozing, ben je meteen een stap verder als je als stad of gemeente wil inzetten op leegstand.

Kernwijzer Beleving

De aantrekkelijkheid van de publieke ruimte heeft een grote impact op de beleving in de kern en bepaalt ook mee de vestigingskeuze van een ondernemer. Om een omgeving te creëren waar het aangenaam wonen, werken en winkelen is, kan heel wat ondernomen worden met directe effecten op de leefbaarheid van de kern. Hoe maak je een steenweg die door de kern loopt toch een aangename plek om te vertoeven? Hoe verhogen we het kerngevoel in onze stad of gemeente? 

De kernwijzer Beleving geeft inspiratie en advies vertrekkende van 7 concrete vragen rond beeld- en belevingskwaliteit waar je als stad of gemeente kan voorstaan.

Aan de hand van projecten in Vlaamse steden en gemeenten reikt de kernwijzer Beleving 31 acties aan die je kan opnemen om de ruimtelijke beleving te verhogen.

Kernwijzer Etnisch ondernemerschap

Is jouw stad of gemeente een plek waar verschillende culturen al lang samenkomen of net naast elkaar wonen en werken? Of zie je het ondernemerschap veranderen door het vergroten van de diversiteit in jouw gemeente? De kernwijzer Etnisch ondernemerschap bevat informatie, praktische richtlijnen en hulpmiddelen die je kan inzetten om aan een inclusieve en veerkrachtige economie en gemeenschap te werken. De kernwijzer gaat in op de diversiteit binnen etnisch ondernemerschap, op de drempels die worden ervaren en op de opportuniteiten en uitdagingen die een divers economisch landschap met zich meebrengen.

In de kernwijzer Etnisch ondernemerschap kom je te weten hoe je het beleid rond etnisch ondernemerschap kan verduurzamen en hoe je door middel van inclusieve communicatie de diversiteit binnen jouw gemeente positief kan inzetten voor het versterken van de bedrijvige kern.