Zutendaal wil bezoekers van De Lieteberg naar het dorpshart brengen via wayfinding

De Lieteberg

De Lieteberg is één van de belangrijkste poorten tot het Nationale Park Hoge Kempen. Het is een bezoekerscentrum dat onder meer insectenmuseum Entomopolis, een vlindertuin en een blotevoetenpad huisvest. Je kan er bovendien eten en logeren. De Lieteberg ligt op zo’n 750 meter van het centrum van Zutendaal. 

"De bedoeling van het project is om de verbinding tussen het centrum en De Lieteberg  te versterken, maar ook om alle voorzieningen die daartussen liggen beter bereikbaar en aantrekkelijk te maken voor bezoekers", legt Tom Wolfs, voorzitter van de gemeenteraad van Zutendaal, uit. Ook de aantrekkelijkheid van Zutendaal als toeristische bestemming moet versterkt worden, wat een directe impact op handel en horeca kan hebben. 

Leegstand in het centrum als aanleiding

Het wayfindingproject is ontstaan als antwoord op een probleem waar veel gemeenten mee kampen: leegstand in het centrum. Tom Wolfs vertelt hoe het allemaal begon: "Jaren geleden werden we geconfronteerd met leegstand in het centrum na de afronding van een aantal grote bouwprojecten waarin commerciële ruimte werd voorzien. Dit leidde ertoe dat we als gemeente zelf het initiatief hebben genomen om een beleid te ontwikkelen om deze leegstand tegen te gaan en het centrum nieuw leven in te blazen."

Met de hulp van experten werd een visie ontwikkeld om het centrum aantrekkelijker te maken en tegelijkertijd de unieke natuurbeleving van Zutendaal, met de nabijheid van De Lieteberg, te versterken. Dit leidde tot het concept "Zutendaal zoemt", dat inspeelt op de insectenwereld van De Lieteberg  en de biodiversiteit die de gemeente omringt.

Verbinding tussen centrum en De Lieteberg 

Het wayfindingproject beoogt een betere verbinding van het centrum naar De Lieteberg, maar ook omgekeerd: de bezoekers van De Lieteberg  moeten gestimuleerd worden om het centrum van Zutendaal te ontdekken. "Er komen jaarlijks zo'n 120.000 bezoekers naar De Lieteberg, waarvan velen ook in vakantieparken in de omgeving verblijven," vertelt Wolfs. "Maar we merken dat veel van deze bezoekers specifiek naar De Lieteberg komen, zonder het centrum van Zutendaal te verkennen. Dat willen we veranderen door de verbinding tussen beide locaties interessanter te maken."

Aanpak sport- en speelzone 

Een eerste project was de aanpak van de sport- en speelzone tussen het centrum en De Lieteberg. Deze zone is grotendeels onthard en heeft groene eilanden en speeleilanden gekregen om gezinnen aan te trekken. "We willen dat mensen niet alleen naar De Lieteberg komen voor een dagje natuurbeleving, maar ook genieten van de voorzieningen en het bruisende leven in ons dorpscentrum," aldus Wolfs.

Belevenisvolle routes en totems

De volgende stap zit nu in ontwerpfase. Er zijn al concrete plannen en tekeningen over hoe alles er moet gaan uitzien. Onder meer het gebruik van "belevenisboxen" en totems langs de route tussen het centrum en De Lieteberg staan op het programma . "Deze totems verwijzen naar zowel het bruisende leven in Zutendaal als het zoemende leven in De Lieteberg," vertelt Wolfs enthousiast. "Het idee is dat de wandeling naar De Lieteberg  een ervaring op zich wordt, met verschillende interessante punten onderweg die mensen uitdagen om even te stoppen en de omgeving in zich op te nemen." Wolfs gaat verder: "De totems zullen helemaal in de kleuren van Zutendaal zijn en verwijzen naar de insectenwereld van De Lieteberg. Denk aan veel groen en kriebelende beestjes die de biodiversiteit in onze gemeente weerspiegelen."

Horeca en lokale economie

Een belangrijk aspect van het project is de rol van de horeca in het aantrekken van bezoekers. Wolfs benadrukt dat de gemeente Zutendaal een divers en mooi aanbod aan horecazaken heeft, maar dat het belangrijk is om deze verder te ondersteunen. "We hebben een toeristische antenne geïnstalleerd in een van de horecazaken hier in het centrum en een uniform reglement opgesteld voor alle zaken, zodat er een consistent en aantrekkelijk straatbeeld ontstaat," vertelt hij.
Een ander initiatief om de lokale economie te stimuleren is het huurkoopreglement dat de gemeente aanbiedt aan horecazaken, onder meer voor de aankoop van uniform terrasmeubilair. Dit stelt ondernemers in staat om gebruik te maken van gemeentelijke subsidies om hun investeringen rendabel te houden. "We willen zo veel mogelijk ondernemers aantrekken en ruimte geven binnen bepaalde kaders, zodat het centrum blijft bruisen en aantrekkelijk is voor zowel toeristen als inwoners," aldus Wolfs.

De kracht van toerisme voor de lokale economie

Toerisme speelt een centrale rol in de economische ontwikkeling van Zutendaal. Wolfs benadrukt dat de gemeente geen grote industrieterreinen of KMO-zones heeft en dat het toerisme daardoor de belangrijkste motor is voor de lokale economie. "We staan in de top vijf van toeristische overnachtingen in Limburg en we moeten daar gebruik van maken," zegt hij. "Onze strategie is om deze grote stroom aan toeristen zo veel mogelijk te koppelen aan de lokale handel en horeca."

Een duurzaam project met oog op de toekomst

Het wayfindingproject is slechts een onderdeel van een breder plan om Zutendaal aantrekkelijker te maken voor zowel inwoners als bezoekers. Naast de focus op de verbinding met De Lieteberg  wordt er ook gekeken naar mobiliteitsprojecten en de herontwikkeling van pleinen en andere openbare ruimtes in het centrum. Het doel is om Zutendaal te positioneren als een bruisende en gezellige gemeente waar zowel natuur als handel floreren. Tom Wolfs sluit af met een optimistische blik op de toekomst: "Zutendaal is het groenste snoepje van Vlaanderen, en we willen dat mensen dat ook zo blijven ervaren. Door in te zetten op duurzaamheid, toerisme en lokale economie, maken we onze gemeente toekomstbestendig en aantrekkelijk voor iedereen."