Pionieren met ledlicht
Door en voor corona
Duncan Verstraeten: “De reisrestricties die covid-19 oplegde, maakten die opdracht zinloos. En dus zat ik plots thuis met weinig om handen. Maar dat duurde gelukkig niet lang. Een eerder toevallig berichtje van een leverancier zette me op een nieuw spoor: ‘Wij hebben nu ook leds in de golflengte tussen 280 en 250 nanometer’ luidde de eerder mysterieuze boodschap. Dat zei mij op dat moment niet zo veel, maar ik was wel geïntrigeerd. Wat zou je met die technologie allemaal kunnen? Na wat onderzoek kwam ik bij desinfectie uit. Dat idee bleek al honderd jaar oud maar was in de plooien van de geschiedenis verdwenen.”
Niels Ryberg Finsen
Duncan: “Zijn naam zegt je hoogst waarschijnlijk niets, maar Niels Ryberg Finsen was een Deense arts die in 1903 de Nobelprijs voor Geneeskunde won voor zijn lichttherapie. Hij had ontdekt dat een aantal ziekten zoals tuberculose en lupus vulgaris (een vorm van huidtuberculose) behandeld konden worden met licht van een specifieke golflengte. Die ‘UVC-stralen’ (ultraviolet) deactiveren het DNA en RNA van micro-organismen zoals bacteriën, schimmels én virussen en vernietigt ze vervolgens. Tot aan de introductie van antibiotica in de jaren 30 kende deze lichttherapie enorm veel bijval.”
Van boeiend naar business
Vervolgens nam ik de gedurfde beslissing te onderzoeken of er uit die prille technologie van UVC-leds ook business te puren viel. Tijdens de eerste lockdown ontwikkelden we een prototype. Dat konden we een eerste keer testen aan de UGent in het virologielab van professor Hans Nauwynck. Mijn vraag: kan je eens testen wat mijn toestel met coronavirussen doet? Of en in welke mate die UVC-leds een virus effectief kunnen reduceren?
Ik zal het nooit vergeten. Op zaterdag 22 augustus kreeg ik telefoon van professor Nauwynck: ‘Duncan, wat heb jij hier gebouwd, man? Dat toestel werkt verdomd snel en efficiënt. Na een 60tal seconden waren alle virussen gewoon verdwenen.’ En ik dacht: mooie confirmatie. Hier kunnen we dus iets mee. Tijd voor een VLAIO ontwikkelingsproject.”
Succesvolle innovatie is altijd een oplossing voor een bestaand probleem. Maar Duncan Verstraeten kijkt niet enkel naar de coronacrisis maar onderzoekt of hij zijn innovatie ook kan inzetten in de voedingsindustrie of bij waterzuivering. Als VLAIO bedrijfsadviseur is het tegelijkertijd boeiend én uitdagend om een bedrijf als Zaparay te begeleiden.
Over de allerhoogste lat
Duncan: “De werking van die UVC-straling mag dan wel aangetoond zijn, wil je ze in een medische omgeving inzetten, dan moet je die straling ook kunnen monitoren, controleren én loggen. Je wil de resultaten opslaan en raadplegen. En daar is dus gesofisticeerde elektronica bij nodig. Als je een toestel maakt voor de medische industrie, dan moet die – begrijpelijk en terecht - aan waanzinnige kwaliteitseisen voldoen. Daarvoor kwam ik bij Mieke Flour uit, ex-collega bij Barco en mijn collega uit de directieraad van Niko. Zij wilde onze start-up graag van dag één ondersteunen om medische processen en standaarden te implementeren. Heel veel mensen uit mijn omgeving vonden het een gedurfde beslissing, maar het was onze ambitie om over de hoogste lat te springen. En daar heb je de juiste mensen en de juiste technologie voor nodig en het benodigde kapitaal om dat alles naast je eigen spaarcenten te financieren. Naast een eerste succesvolle financieringsronde geeft de subsidie van VLAIO ons ontwikkelingsproject een stevige duw in de rug.”
Maar waar ligt die lat dan precies?
Duncan: “Nu we dieper en dieper tot die medische wereld doordringen, ontdekken we dat de hele regelgeving, het wettelijk kader, omtrent UVC-desinfectie ontbreekt. Er zijn geen protocollen, er is geen universeel validatieproces voor deze technologie. Dat is lastig. Je wil immers de garantie kunnen bieden dat elke keer dat je een desinfectieproces doorlopen hebt, dat ook effectief was. Onze elektronica zal die gegevens wel aantonen, maar daarmee zijn ze nog niet gecertifieerd door een extern labo of een externe partij.
En dus zijn we ondertussen lid geworden van de taskforce UVC Desinfectie en Sterilisatie van de Nederlandse Normeringsstichting. Daar zitten we samen met een vijftiental specialisten infectiepreventie en schrijven daar samen aan een normering. Een belangrijk stap want zonder die normering wordt aanvaarding van onze technologie door de ziekenhuismarkt uiterst moeilijk. Conclusie: er is nog een lange weg af te leggen voor ons medische verhaal.”
Alternatieve sporen volgen
Ondertussen moet je wel verder, natuurlijk, moet je omzet genereren. Hoe pakt Zaparay dat aan?
Duncan: “Momenteel mikken we met onze eerste toestellen op de perifere gezondheidszorg. Denk aan tandheelkunde, tandchirurgie en oogheelkunde. Die werken met objecten die besmet raken door aanraking, speeksel of bloed van patiënten. Objecten waarvoor momenteel geen geautomatiseerde, reproduceerbare desinfectiemethodologie bestaat. Vaak bevatten ze plastics en/of elektronica of batterijen en dan is een autoclaaf of stoomoven uitgesloten. Het enige alternatief zijn dan alcoholdoekjes. Ons CE-gecertifieerd toestel komt dan als geroepen: schuif open, stethoscoop of medisch toestel erin, schuif toe, druk op de knop, enkele minuten exposure aan UVC-licht en het medische object is gedesinfecteerd. In die sector verkopen we sinds augustus onze eerste toestellen. Stap voor stap gaan we daarin vooruit, maar omdat het een nieuwe technologie is, wordt die eerder traag omarmd.
Tegelijkertijd kijken we ook naar andere industrieën. Zo zijn we op de voedingsindustrie gebotst. Ook daar vormen bacteriële infecties met bv. listeria of salmonella een uitdaging en kan UVC-straling een oplossing bieden. Of het nu een virus, een bacterie of een schimmel is, maakt helemaal niets uit. Met de juiste dosis maakt UVC-straling dat allemaal kapot. Alleen, speelt bij die toepassingen nog iets anders mee: we hebben het hier over objecten (denk bv. aan plastic bakjes waar voeding in komt) die over een lopende band rollen. Daar bepaalt de snelheid van die band meteen ook de dosis waaraan zo’n bakje moet blootgesteld worden. Onze elektronica stelt ons daarbij in staat om die parameters (lichtsterkte, afstand van onze lampen t.o.v. het object, snelheid van de band) te meten, te controleren en bij te sturen. We willen die data opslaan en ter beschikking stellen. En voor die sprong richting industrie houden we een tweede kapitaalronde bij onze aandeelhouders.
Onder professoren
Duncan: “Deze zomer kreeg ik ook een telefoontje van professor Meuleman, collega van professor Nauwynck en een topvorser op vlak van hepatitisvirussen: ‘welke dosis is er nu exact nodig om mijn virussen te reduceren, Duncan?’, vraagt hij, en ‘kan je bewijzen dat die dosis met die leds van jou dezelfde is als die met een TL-lamp?’ Terechte vraag, antwoord ik, alleen is die kennis er nog niet. Die leds zijn nog maar net op de markt. En dat was voldoende trigger voor de indiening bij VLAIO van een Baekeland-mandaat. De professoren Cools – voor bacteriën - en Meuleman – voor virussen – krijgen dan een doctoraatstudent toegewezen die fundamenteel onderzoek doet naar de golflengtegevoeligheid van onze technologie. De resultaten van dat onderzoek – over vier jaar – zullen onze cases dan verder onderbouwen. Ook bv. richting waterzuivering: wat is de minimale hoeveelheid energie die nodig is om water met UVC-straling te zuiveren? Met die kennis hoop ik zelfs een steen te kunnen verleggen tot de algemene watertoegang voor mensen over de hele wereld.
Wat is een Baekeland-mandaat?
Met Baekeland-mandaten ondersteunt VLAIO doctoraatswaardig onderzoek met een economische finaliteit. In geval van succes biedt het onderzoek een meerwaarde voor het betrokken bedrijf. In nauwe samenwerking met een kennisinstelling, werf je als bedrijf een doctoraal onderzoeker aan. VLAIO co-financiert de personeels- en wervingskosten van deze doctorandus.
Interesse in begeleiding op maat voor jouw project?
De VLAIO bedrijfsadviseurs ondersteunen en adviseren ondernemers om hun innovatieve plannen, groeiambities of bedrijfstransformatie waar te maken.
Kan jij ook wat hulp gebruiken bij je kleine of grote ondernemersplannen? Maak een afspraak.
Meer weten over de openstaande call voor nieuwe Baekeland-mandaten? Wij vertellen je er alles over.
Blijf je ook graag op de hoogte van VLAIO nieuws, subsidies, tips en events? Schrijf je hier in voor één of meerdere van onze nieuwsbrieven.