Be prepared!
De toekomst brengt verandering en onzekerheid. Met uitdagingen, maar ook kansen. Neem nu de energiemarkt. Dat we fossiele brandstoffen gedag moeten zeggen en volop moeten inzetten op milieuvriendelijkere alternatieven? Zo helder als pompwater. Maar wat betekent dat nu concreet? Hoe pak je het aan? Waar begin je? Wij verzamelden interessante inzichten en nuttige tips voor wie een duurzame, energiezuinige toekomst tegemoet wil bij VLAIO bedrijfsadviseurs Bart Deltour en Hans Haagdorens.
Bart Deltour: “De energietransitie is geen verre toekomstmuziek meer, het is een realiteit die ondernemers vandaag al raakt. De Europese en Vlaamse regelgeving worden strenger, klanten en partners verwachten duurzamere oplossingen en energieprijzen blijven volatiel. Wie zich tijdig voorbereidt, plukt daar later de vruchten van. Kortom: Be prepared!”
“Want een gewaarschuwd ondernemer is er twee waard”, vertelt Bart. "Sommigen interpreteren de Clean Industrial Deal van de Europese Commissie als een afzwakking van de doelstellingen van de Green Deal, maar niets is minder waar. Europa wil resoluut haar afhankelijkheid van fossiele energiebronnen afbouwen en de CID zet juist in op versnelde elektrificatie en meer en goedkopere eigen energievoorziening (hernieuwbare en kernenergie).”
Samen naar een klimaatneutrale toekomst
Hans Haagdorens: “Met een grotere focus op hernieuwbare energie en elektrificatie van processen, met meer aandacht voor circulaire economie en duurzaam materiaalgebruik en met verplichte energiebesparingsmaatregelen zetten zowel Europa als Vlaanderen volop in op CO2-reductie. Je kan als ondernemer die onvermijdelijke ontwikkelingen maar beter proactief benaderen.
Een eerste stap lijkt me alvast om een accuraat beeld te krijgen van je huidige energieverbruik: waar zitten de grootste kosten, welke verspillingen kan je een halt toe roepen, ...? De waterscan en de vergroeningsscan van VLAIO zijn dan nuttige instrumenten om duurzame investeringen in water- en/of energiebesparing juist in te schatten. Door VLAIO geselecteerde studiebureaus onderzoeken zaken als restwarmterecuperatie, het inzetten van industriële warmtepompen of de directe elektrificatie van stoomproductie en berekenen de mogelijke terugverdieneffecten van jouw investeringen.”
Scenariodenken
Hans: “Eens je weet waar je nu staat, kan je vooruitdenken. Ik suggereer aan ondernemers om daarvoor scenariodenken te omarmen en wat als vragen te stellen: wat als gas plots niet meer voorradig zou zijn?, wat als de betrouwbaarheid van het huidige elektriciteitsnetwerk in jouw regio niet toereikend blijkt te zijn?, hoe evolueert mijn kostenplaatje bij de beloofde taxshift richting elektrificatie die de Vlaamse en federale regeringen in petto hebben? Op basis van dit type vragen kan je je huidige energiemix doorrekenen op langere termijn en zo ontdekken op welke ingrepen je je maar beter voorbereidt.”
“Of tot werkbare acties en volgende stappen te komen: zijn we voldoende geïnformeerd over de subsidies die ons kunnen helpen onze investeringen te dragen? Is een investering in energieopslag of een waterstofnetwerk zinvol? Welke stappen kunnen we zetten om niet alleen aan de regelgeving te voldoen, maar ook om op lange termijn kosten te besparen en onze concurrentiepositie te versterken?
Bart voegt gewillig toe: “Gelukkig staan ondernemers er bij dergelijke brainstorms niet alleen voor. Er zijn wel wat partijen die je ondersteunen bij de energietransitie. Of je nu advies nodig hebt, begeleiding zoekt of financiële steun wil aanvragen, er zijn mogelijkheden op maat van jouw onderneming.”
"Het SE-MoRE project van HOWEST Hogeschool West-Vlaanderen waarin ze de mogelijkheden van slim laden in diverse contexten onderzoeken, sluit nauw aan bij wat wij als VLAIO bedrijfsadviseurs bedrijven meegeven als het over de elektrificatie van fossiele processen gaat: door naast je huidige fossiele productiecapaciteit ook een (gedeeltelijke) elektrische capaciteit te voorzien (bv. een elektrische boiler naast een gasboiler), kan je schakelen tussen elektriciteit en gas, afhankelijk van de prijzen die er op bepaalde momenten op de elektriciteitsmarkt voor handen zijn. Met een dynamisch contract kan je inzetten op de goedkopere day-ahead prijzen.”
Hulpbronnen
Bart: “Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) stelt het Vlaamse Klimaat en Energieplan op. Daarin stipuleren ze waaraan bedrijven, afhankelijk van de grootte van hun onderneming en hun energieverbruik moeten voldoen op energievlak. Ze bieden ook steunmaatregelen aan als de premie na audit en de call groene warmte.”
"Flux50 richt zich als speerpuntcluster o.a. op de samenwerking tussen bedrijven rond hun energiebehoefte. Ze bundelen kennis en middelen om de ontwikkeling van toekomstbestendige energiesystemen te bevorderen. Als ondernemer profiteer je zo van schaalvoordelen en innovatieve ideeën die anders wellicht onbenut zouden blijven.”
"De Blauwe Cluster vzw richt zich op de ontwikkeling van duurzame energieoplossingen binnen de blauwe economie, een sector die onder meer innovaties zoals windenergie op zee en waterstoftechnologie omvat.”
"Wil je over de landsgrenzen heen inzetten op duurzame energie? Bekijk dan de openstaande oproepen van CrossRoads Vlaanderen-Nederland, Crossroads France-Wallonie-Vlaanderen en STIPP Instrument. Naast een subsidie kan je ook rekenen op ondersteuning bij het vinden van de juiste samenwerkingspartner(s) over de grens."
En last but not least stimuleert VLAIO zelf ook duurzame bedrijfsinnovatie. Met de Ecologiepremie+ of de Green investeringssteun geven we bedrijven die willen investeren in energiebesparende technologieën een financiële duw in de goede richting. En omdat we bij de bron van die investeringssteun zitten, is de begeleiding door een VLAIO bedrijfsadviseur ook een interessante piste wanneer je met specifieke maatregelen uit je klimaatplan aan de slag wil gaan.”
Kijk ruimer en denk breder
Hans heeft nog een laatste tip: “Ondernemers zouden vaker ruimer moeten durven denken. Als het terugverdieneffect van bv. batterij-opslag te klein is, zou je kunnen samenwerken met andere bedrijven – bijvoorbeeld op een heel bedrijventerrein – om zo gezamenlijke investeringen wél rendabel te maken. Nog te weinig bedrijfsleiders hebben dit soort energiesamenwerking op hun radar. Het bundelen van kennis, middelen en investeringen kan leiden tot grotere besparingen en een sterker collectief voordeel. Je deelt niet enkel de kosten maar ook de opbrengsten. En samen kan je vaak betere deals sluiten met leveranciers of financiers.”
“De branding van jouw merk rond duurzaamheid valt ook niet te onderschatten,” voegt Bart daar nog aan toe. “Zeker in een B2B relatie stralen dergelijke inspanningen positief af. Andere bedrijven, merken we, selecteren steeds vaker hun partners en leveranciers op basis van hun duurzaamheid en energieaanpak. De energietransitie is dus tegelijkertijd een uitdaging en een kans. Door nu actie te ondernemen, maak je jouw bedrijf toekomstbestendig en versterk je je concurrentiepositie.”
Lees en luister verder:
- In een heerlijk inzichtelijke podcast richten Frederik Loeckx van speerpuntcluster Flux50 en Bram De Keulenaere van Mantis Consulting samen met VLAIO bedrijfsadviseurs Hans Haagdorens en Bart Deltour hun blik op de energietransitie in Vlaanderen. Ze kijken daarbij verder dan de waan van de dag en kijken op langere termijn, richting 2030.
- Waterscan
- Vergroeningsscan
- Ecologiepremie+
- Green investeringssteun
- Eniris - Van universitaire vriendschap naar internationale pionier in energiebeheer
- Duurzamer en efficiënter bakken met vacuümkoeling
- SE-MoRE project van HOWEST Hogeschool West-Vlaanderen
- Voka Business Club Energietranstie
