Hoe Aggéres een water-kans greep met zijn autonome keermuur

Aggéres is al zo’n twaalf jaar actief in het beschermen van woningen en bedrijfsgebouwen tot zelfs hele dorpen en steden in overstromingsgebied. Aanvankelijk gebeurde dat met voor de hand liggende oplossingen als mobiele schotten, maar al snel kwam de focus op meer innovatieve waterkeringen te liggen.  

“Heel concreet gaat het om waterkeringen die we in dijken inbouwen. Zo kunnen die zonder vaste structuur verhoogd worden”, legt Aggéres mede-zaakvoerder Anthony Femont uit. “Op die manier beïnvloeden we het uitzicht niet wanneer er geen gevaar dreigt. In het licht van de klimaatverandering dringen dergelijke oplossingen zich meer en meer op. Neem een stad als Antwerpen: daar moet de huidige betonnen dijk van 1,30 meter verhoogd worden naar 2,15 meter. Met conventionele oplossingen sluit je de stad fysiek en visueel af van zijn levensader, de Schelde. Om dat te vermijden en de leefbaarheid aan het water te vrijwaren, zijn zelfsluitende systemen met waterkeringen die onder de grond verborgen zijn ideaal. Ze komen volledig autonoom omhoog wanneer het bassin met water wordt gevuld en ze verdwijnen weer wanneer het gevaar geweken is. Innovatief én budgetvriendelijk.” 

Kritische infrastructuren 

Over Antwerpen gesproken: Aggéres haalde in april, samen met nv. Artes Roegiers, de aanbesteding binnen voor een 840 meter lange mobiele waterkering aan de Scheldekaaien. De werken starten in 2024 en het eindresultaat zal tot 1,5m water op een slimme manier keren.  

Maar Aggères zet de waterkering ook in voor ondergrondse parkings, metrotunnels en kritische infrastructuren zoals kernenergiecentrales of zelfs de National Archives in Washington. En met de ontwikkeling van waterdichte poorten laten ze de particuliere markt niet los. Heel brede toepassingsmogelijkheden dus, maar we willen graag begrijpen hoe het precies in zijn werk gaat. 

Anthony: “We werken met een ondergrondse bassin met daarin een composiet keerwand, die je je als een drijvende poort of muur moet voorstellen. Wanneer dat bassin volloopt, wordt de keerwand omhooggestuwd en eenmaal volledig gesloten klemt de keerwand zich vast met behulp van een sluitblok. Dat alles gebeurt autonoom: dus zelfs als er niemand in de buurt is van pakweg een ondergrondse parking, zal het systeem bij een overstroming in werking treden. Je moet geen knop induwen, er is geen elektriciteit nodig, terwijl de infrastructuur hoe dan ook beschermd blijft. Van zodra het water zakt, zal de keerwand gelijktijdig met het water naar zijn rustpositie terugkeren.” 

“Of je het een simpel, maar geniaal concept kan noemen? Ja, omdat je het probleem gebruikt om tot de oplossing te komen: het overstromingswater activeert de waterkering, die omhoogkomt en zich vastklemt. Heel eenvoudig en performant, en om die reden het bewijs van de stelling dat hoe eenvoudiger een oplossing is, hoe betrouwbaarder en effectiever ze vaak zal zijn.” 

Eigen testbassin 

Maar vergis je niet: er is heel wat research en ontwikkeling aan te pas gekomen. Zo toetste de advies- en ingenieursorganisatie ARCADIS de oplossing destijds aan de Nederlandse Leidraad Waterkerende Kunstwerken, wereldwijd de strengste standaard met betrekking tot mobiele waterkeringen. De conclusie: de slimme kering werkt zo goed dat ze als primaire kering in de Nederlandse dijken kan worden toegepast als het efficiënte en budgetvriendelijke alternatief voor vaste keringen.  

Anthony: “Dankzij de uitwerking met composiet kunnen we heel gemakkelijk op maat van de verwachte impact werken”, gaat de zaakvoerder verder. “Is er bijvoorbeeld sprake van veel drijfvuil of kans op aanvaringen dan maken we de wanden robuuster. In ons eigen testbassin hebben we dat uitgebreid getest, met onder meer breektesten om de draagkracht van de kering tot het uiterste te drijven. Elke aanbesteding gaat trouwens gepaard met vragen naar specifieke testen. Zo trekken we in november naar de Deltagoot in Nederland, een installatie van vijf meter breed, negen meter diep en ruim honderd meter lang waar we de impact van echte golven kunnen simuleren, om te bewijzen dat onze mobiele waterkering de impact aan de Scheldekaaien zal aankunnen.” 

Markt met potentieel 

Helaas zal de oplossing van Aggéres alleen maar relevanter worden, gegeven de constante berichtgeving over overstromingen, regenbommen en andere nattigheid. Anthony:  “Je ziet inderdaad dat steeds meer steden hun dijken moeten verhogen. Zo wil men in New York betonnen muren van drie meter hoog plaatsen om Brooklyn en andere wijken te beschermen. Maar daar komen de inwoners tegen in opstand. Die willen niet achter een muur wonen. Je merkt met andere woorden dat het echt begint te leven en dat zich een markt met enorm veel potentieel opent.” 

Geruststelling 

De zelfsluitende keringen waren aanvankelijk een product dat Aggéres verdeelde, tot het bedrijf besloot om ook de inklemming ervan te ontwikkelen. Met behulp van het eigen testbassin zette het een uitgebreide studie op om te kijken welke sluiting bij welke functie paste. Een wig levert bijvoorbeeld een ander resultaat op dan een scharnier. “Voor die studie deden we een beroep op steun van VLAIO. We onderzochten hoe we die inklemming konden realiseren en welke systemen het performantst waren. Een welkome partner, want je opereert in een innovatieve nichemarkt waarin je veel eigen middelen steekt. Zo’n ontwikkelingsproject met ondersteuning van VLAIO opzetten, is tegelijkertijd een geruststelling en een stimulans. De samenwerking met VLAIO bedrijfsadviseur Hans Haagdorens en projectadviseur Bert Stassen verliep optimaal. Het liet ons toe om sneller te schakelen. Dat was nodig omdat overheden vanuit het better-safe-than-sorry principe vaak geneigd zijn om op systemen die ze kennen terug te vallen. Denk dan aan zware oplossingen als stalen rolpoorten. Innovatieve producten als de onze krijgen pas een kans wanneer je met een proefproject hun betrouwbaarheid en bedrijfszekerheid kan bewijzen. En dat is gelukt.”