Slimme lamp zet in op valdetectie én valpreventie

Roeland Pelgrims, CEO en medeoprichter van Nobi: “Die vergrijzingtsunami verdwijnt helaas niet door haar te negeren. En het is ook niet het type uitdaging dat je snel even oplost door morgen de dingen net iets beter te doen dan vandaag. Je zal de ouderenzorg fundamenteel moeten heruitvinden. De verblijftijd van mensen in een woonzorgcentrum reduceer je idealiter van gemiddeld anderhalf jaar (vandaag) naar maximaal 9 maanden. We moeten er dus in slagen om radicaal méér mensen zo lang mogelijk onafhankelijk thuis te laten wonen.”

Roeland: “Dat is de harde realiteit: een groeiende kloof tussen mensen die zorg nodig hebben en mensen die zorg kunnen bieden. Je overbrugt die niet met incentiveschema’s voor zorgpersoneel noch met het massaal importeren van zorgpersoneel uit het buitenland. De enige duurzame, realistische oplossing is technologie. We moeten de lat daar héél hoog leggen en elke taak waarvan we denken dat technologie ze beter kan oplossen dan mensen, ook daadwerkelijk zo uitvoeren. Niet om mensen te vervangen, maar om de handen die we nog hebben, uitsluitend aan warme taken te besteden: zorgzaam bij mensen zijn, een babbeltje slaan, koffie erbij.“

Vallen … en opstaan

Roeland: “Vallen was de eerste problematiek waarvan we dachten dat die cruciaal was om aan te pakken. Een val is vaak het begin van het einde van onafhankelijkheid. Oudere mensen vallen frequent en de gevolgen zijn enorm zwaar. Wist je bijvoorbeeld dat 20% van alle ouderen die met valgevolgen op intensieve belanden, langer dan een uur op de grond heeft gelegen? De +80’ers daarvan hebben een mortaliteit van boven de 50% binnen de volgende zes maanden. Dat zijn zware cijfers. Hospitalisatiekosten lopen op, zelfstandig wonen wordt moeilijker, het woonzorgcentrum komt in het vizier. Door op valpreventie in te zetten en betrouwbare en onmiddellijke valdetectie te doen, willen we een verschil maken.”

Slimme lampen detecteert én voorkomt een val

We spreken Roeland bij de officiële lancering van de Nobi-lamp in woonzorgcentrum Gerstjens. De piloot- en testfase is afgerond en de slimme lamp maakt nu volwaardig deel uit van de zorgverlening. De allereerste operationele uitrol dus. 

Roeland: “Nobi is een slimme lamp die met haar sensoren en AI-technologie valincidenten registreert en meteen een alarmmelding geeft. Maar niet enkel dat. De lamp voorkomt ook een val. Wanneer bijvoorbeeld ouderen ‘s nachts rechtop zitten in bed, laat Nobi zacht licht branden. Zo voorkom je desoriëntatie bij het wakker worden of een val bij het uit bed stappen. VLAIO steunde Nobi via een ontwikkelingsproject en een kmo-groeisubsidie: "Naast innovatiesteun voor het ontwikkelen van Nobi, kregen we ook steun via de kmo-groeisubsidie om onze innovatieve lamp naar de markt te brengen. Dankzij deze subsidie konden we een ervaren marketing- en salesexpert onder de arm nemen om een internationale go-to-marketstrategie op te maken.”

Door metingen blijk valprobleem nog groter

Onze Nobi’s hangen hier nu op één afdeling. De voorbije anderhalve maand keken we samen met het personeel hoe we ze het best laten interageren met hun werking: wat zien we, wat meten we, wanneer en hoe reageren we? Daar komen fascinerende dingen uit. We merken bijvoorbeeld dat bewoners nog frequenter vallen dan er voorheen gerapporteerd werd. Het probleem is dus in essentie nog veel groter dan we vermoedden. Dat wil wellicht zeggen dat sommige medische condities ten onrechte niet worden toegeschreven aan vallen terwijl ze er wel door veroorzaakt zijn. Om dat inzicht te laten valideren, zijn we ook een academische track opgestart.

Tegelijkertijd stelden we ook vast dat zowel bij de ouderen als bij het zorgpersoneel er heel veel geruststelling van de Nobilamp uitgaat. Er zijn zoals gezegd wel een paar valpartijen geweest, maar ze waren er altijd binnen de 5 minuten bij. Dat idee brengt gemoedsrust. En dat terwijl de enige functionaliteit die momenteel aanstaat valdetectie en -preventie is. Dat belooft voor de toekomst.” 

HiTech detectie koppelen aan LowTech interventie

"Het is onze grotere toekomstvisie dat Nobi niet enkel tussenkomt bij noodgevallen. Hoe belangrijk ook, noodgevallen vermijden is nog belangrijker. We willen data verzamelen over welzijn, geluk en gezondheid van mensen om daarmee zoveel mogelijk voorspellend en preventief te zijn, eerder dan reactief. Wij willen weten dat je gaat vallen, voor je valt. Wij willen weten dat je hulp nodig hebt, voor je er zelf om vraagt. 

Daar hebben we hier in WZC Gerstjens al een aantal tot de verbeelding sprekende voorbeelden van. Denk aan iemand die overdag verward overkomt. Je riskeert dan snel de diagnose van beginnende dementie. Terwijl Nobi merkt dat het om iemand gaat die ’s nachts heel onrustig is en daardoor weinig slaapt. De oorzaak van het verward gedrag bleek dus geen dementie te zijn, maar slaaptekort. Of neem het voorbeeld van de man die ’s nachts regelmatig uit het bed moet om te plassen maar telkens te laat op het toilet belandt en dan op de alarmknop drukt voor verschoning. Met Nobi weet je om welke bewoner het gaat en van zodra hij ’s nachts aanstalten maakt om op te staan, ontvangt de nachtverpleegkundige al een waarschuwing. Zo kan die al anticiperen en ervoor zorgen dat de man wel tijdig op het toilet raakt. En heb je in plaats van een half uur, slechts 5 minuten werk, onaangenaam wordt aangenaam en vernederend wordt waardig. HiTech detectie gekoppeld aan LowTech interventie.”

De kracht van artificiële intelligentie

Roeland legt uit hoe zo’n lamp leert om een val te registreren: “Elke Nobi-lamp is een Tesla zonder wielen die aan het plafond wordt geschroefd: krachtige sensoren, veel computerpower en krachtige AI. We voeden dat systeem met heel veel beelden dat het moet evalueren. Parallel beoordelen mensen diezelfde beelden. In het begin zit de computer er heel vaak naast, maar na verloop van tijd loopt de inschatting van ons systeem beter. Op het moment dat de computer een even goede score haalt als mensen, is het model getraind. Op dit moment hebben we nog geen enkele false negative gehad, d.w.z. er is nog geen enkele val geweest die onze lamp niet registreerde. Ook de false positives (de lamp meldt een val die er geen is) hebben we nagenoeg helemaal weggewerkt. 

Wil je een nieuwe parameter trainen, dan moet je diezelfde cyclus doorlopen. Zo is eenzaamheidsmonitoring iets waar we op termijn zullen op inzetten. We weten dat er een heel sterke correlatie is tussen eenzaamheid en gezondheid. Als Nobi kan vertellen dat een oudere een week geen bezoek kreeg, dan levert dat gezondheidswinst op. Maar dat is niet eenvoudig, want wat is eenzaamheid? We moeten het AI-systeem opnieuw van nul af trainen: wat is bezoek? Wat is een familielid, wat een zorgverlener?”

“Naast woonzorgcentra staan ook thuisomgevingen op onze radar. De extra kamers, hoekjes en kantjes, maar ook de diverse aanspreekpunten (buren, familie, thuisverpleging, …) zorgen daar wel voor bijkomende uitdagingen. Begin volgend jaar starten we met een eerste piloot.”

Open en multiplatform

Roeland: “Filosofisch zien we onszelf als een open systeem. We vetrekken natuurlijk vanuit onze lamp en wat die meet en registreert, maar we geloven echt dat de toekomst van zorg open is. Het is onze job om de data die Nobi binnentrekt, te doen landen bij andere platformen, andere systemen, andere specialisten. Die kunnen er dan waardevolle dingen voor zorgbehoevenden mee doen. We moeten niet alles zelf ontwikkelen. Zo integreren we nu al met slimme weegschalen, met bloeddrukmeters, … De data die Nobi genereert wordt in één pakket ter beschikking gesteld voor artsen, zorgdossiers en brengt dus administratieve vereenvoudiging.

Medical device

Roeland: “Momenteel is Nobi geen medical device. Maar het staat in de sterren geschreven dat we die registratie als medical device in de toekomst zullen doen. Een beetje afhankelijk van de toepassing want niet elke toepassing heeft zo’n erkenning nodig.  Denk aan het monitoren van ademhaling en hartslag.  Zien wij bv. een plotse afwijking dan is dat nooit de basis voor diagnostiek maar enkel de basis voor een waarschuwing. De door ons gewaarschuwde verpleegkundige zal vervolgens met een medical device vaststellen wat er precies aan de hand is. Op langere termijn verwacht ik wel dat onze captatie voldoende zal zijn voor een arts om er zijn diagnose op te baseren.”

Minimum Viable Burocracy 

Als serieel ondernemer, is Roeland behoorlijk enthousiast over Vlaanderen als ondernemingsomgeving: “Het is hier behoorlijk eenvoudig om een bedrijf op te richten. Je beschikt over een excellent academisch landschap en een hele grote instroom van kwalitatieve collega’s om een start-up vorm te geven. Je hebt behoorlijk goede toegang tot seed funding, familiaal kapitaal, fondsen. Maar ook een behoorlijk laagdrempelige toegang tot startsubsidie voor innovatie. Met VLAIO als speerpunt. Zij ondersteunden ons op een moment dat we enkel nog in Powerpoint en Excelfiles bestonden. Het traject dat je doorloopt om groen licht te krijgen mag je – zeker in vergelijking met een equity ronde - licht noemen. Die relatief snelle beschikbaarheid van groeikapitaal om een idee om te zetten naar een proof of concept of minimum viable product is ongelooflijk waardevol.”

Waar het volgens Roeland wel nog beter en sneller kan, is de wetgeving: “Versta me niet verkeerd, regelgeving moet er zijn en de overheid moet een kader scheppen. Maar agetech innovatoren zouden wel meer vrijheid en stimulering moeten krijgen om dit soort innovatieprojecten op te zetten om binnen tien jaar op een fundamenteel nieuwe manier met zorg om te gaan.”

Wij zijn Elon Musk niet

Roeland: “Ik ben er heilig van overtuigd dat bedrijven die met een team opgericht worden niet enkel plezanter zijn maar ook een hogere slaagkans hebben. Met uitzondering misschien van Elon Musk, maar die zijn wij dus niet. Wij zijn een triumviraat.

Met Bert De Haes hebben we een toekomstvisionair, die heeft al een aantal hele mooie projecten in de markt gezet, o.a. ook in ouderenzorg. Stijn Verrept verdiende zijn sporen als CTO in Smart Home en zorgtechnologie. De korte samenvatting van onze taakverdeling: Bert heeft een idee, Stijn bouwt daarvoor een oplossing en rond die oplossing bouw ik dan een bedrijf. We zijn op dat vlak heel complementair.

En waar de naam van de lamp vandaan komt? Roeland: “Nobi betekent groei in het Japans en dat vullen we drieledig in: onze lamp moet bijdragen aan groter wordend geluk, aan groei in waardigheid en een groter wordende onafhankelijkheid.”

Update december 2022: Vanaf 2023 kiest Nobi voor lokale maakindustrie. De Nobi-lampen worden vanaf volgend jaar dus voor de volle 100% vervaardigd in eigen land.