Een slim en veilig ecosysteem voor hergebruik van batterijen
Sortbat is een dochterbedrijf van Bebat en evolueert in sneltempo van sorteerspecialist naar expert in precycling en hergebruik van batterijen. Met steun van VLAIO en in nauwe samenwerking met onderzoekscentrum VITO werkt het bedrijf aan een veilig, geautomatiseerd en duurzaam systeem om batterijen te sorteren, te demonteren en klaar te maken voor hergebruik of recyclage.
Nieuwe realiteit, nieuwe risico’s
“We willen uitgroeien tot het expertisecentrum in precycling in Europa,” valt CEO Daniel Chéret met de deur in huis. Toen hij in februari 2024 bij Sortbat aan boord kwam, sorteerde het bedrijf zo’n 4.000 ton kleine huishoudelijke batterijen per jaar. Maar hij zag ook een sector in volle verandering. Daniel Chéret: “Er komen steeds meer lithium-ionbatterijen op onze sorteerband, en daarmee neemt ook het risico op incidenten toe. Tot voor enkele jaren zagen we gemiddeld 4 à 5 incidenten per maand, vooral dan batterijen die warm werden of in brand vlogen. Vandaag zijn dat er meerdere per week. Dat alleen al vraagt om een andere aanpak.”
“Daarbovenop werd het voor onze sorteerders steeds moeilijker om batterijtypes te herkennen. Door het groeiend aantal formaten en samenstellingen wordt manueel sorteren te complex. Daarom zijn we samen met VITO aan de slag gegaan met artificiële intelligentie.”
Deze AI-software herkent batterijen automatisch en sorteert ze naar samenstelling. Daniel: “Die software is intussen klaar. Nu bouwen we verder aan een industrieel prototype: een combinatie van drie detectietechnieken sorteert batterijen automatisch via een transportband. De eerste installaties werden eind 2024 uitvoerig getest, hier bij Sortbat in Tienen. Binnen twee jaar willen we een volledig operationele, automatische sorteerlijn realiseren.”
Met die innovatie wil Sortbat zijn capaciteit verdubbelen en ook batterijen uit andere landen verwerken. Via xbat.ai, een nieuwe joint venture met VITO, willen ze deze sorteertechnologie verder commercialiseren.
Grotere batterijen, grotere uitdagingen
Naast kleine batterijen zet Sortbat ook in op de verwerking van grote batterijen uit elektrische voertuigen, industriële toepassingen of energieopslagsystemen. Daniel: “Dat zijn batterijen van 500 kg tot 1 ton, vaak niet ontworpen om makkelijk te recycleren. Ze kunnen ook niet zomaar naar een recyclagebedrijf. Eerst moeten ze veilig ontmanteld worden.”
Sortbat ontwikkelde daarom een precyclingaanpak, van een eerste veiligheidsscreening en transport tot de uiteindelijke ontmanteling en evaluatie voor hergebruik. Daniel: “Flying technicians controleren dan in eerste instantie de batterijen op locatie. Ze geven de batterijen een veiligheidsscore mee: van groen – helemaal safe – tot oranje of rood – als ze beschadigd zijn, bijvoorbeeld. De batterijen worden daarna op de gepaste manier vervoerd naar Tienen, waar ze worden ontladen en ontmanteld. De modules die geschikt zijn voor hergebruik krijgen een certificaat, de rest gaat naar erkende recyclagepartners. We willen vooral vermijden dat bruikbaar materiaal verloren gaat. Tegelijk maken we het voor onze partners mogelijk om batterijen veilig en volgens de regels te verwerken.”
De heterogeniteit van batterijstromen maakt de sortering en recyclage ervan erg uitdagend. De innovatieplannen van Sortbat tonen aan dat een verhoogde circulariteit, veiligheid en productiviteit hand in hand kunnen gaan. Kennis van de batterijmarkt, durven inspelen op nieuwe technologie en samenwerking zijn enkele van hun sleutels tot succes.
Kennis uit Noorwegen, steun van VLAIO
Om expertise op te bouwen nam Sortbat een Noors bedrijf over dat gespecialiseerd is in het demonteren van EV-batterijen. Daniel: “Noorwegen staat minstens vijf jaar voor op het vlak van recyclage van batterijen uit elektrische voertuigen. Zo’n 99% van de nieuwe auto’s zijn er elektrisch. Het bedrijf dat we overnamen, heeft al honderden types batterijen verwerkt en beschikt over een uitgebreide databank. Dankzij die databank weten we precies hoe we bijvoorbeeld een batterij van een Volkswagen ID.4 van een bepaald bouwjaar moeten aanpakken. Die kennis is heel erg welkom en noodzakelijk.”
Ook nam Sortbat het Belgische Watt4Ever over. Dat bedrijf test modules op kwaliteit en geeft ze een nieuw leven als stationaire batterij, bijvoorbeeld voor thuisgebruik. Sortbat werkt zo aan een Europees netwerk voor second-life toepassingen. Voor al die projecten kan Sortbat rekenen op begeleiding en financiële steun van VLAIO: een ontwikkelingsproject voor de automatische herkenning en sortering en een kmo-groeisubsidie voor het aantrekken van extern advies, kennisopbouw en teamversterking voor het veilig verwerken van grote batterijen.
Daniel: “Zowel bedrijfsadviseur Elke De Rijck als projectadviseur Pieter Vanneste toonden grote interesse én betrokkenheid bij elk van onze projecten. Een echte meerwaarde. Dankzij de steun kunnen we sneller schakelen en investeren in duurzame innovatie.”
“We willen het kenniscentrum worden rond precycling – met Vlaanderen als draaischijf. Met de juiste partners, de juiste data en een flinke dosis innovatie bouwen we aan de circulaire batterijketen van morgen.”
Van pilotproject naar Europese uitrol
De ambitie van Sortbat reikt verder dan Vlaanderen. Daniel: “Wat we hier bij Sortbat ontwikkelen, willen we binnen drie tot vijf jaar uitrollen in andere Europese landen. We merken dat er al heel wat vraag is, maar dat de volumes vandaag nog te klein zijn om van een rendabel model te spreken. Toch is het heel belangrijk om nu te investeren in kennis, infrastructuur en veiligheid. We willen het kenniscentrum worden rond precycling – met Vlaanderen als draaischijf. Met de juiste partners, de juiste data en een flinke dosis innovatie bouwen we aan de circulaire batterijketen van morgen.”
"Vandaag blijven veel EV-batterijen ongebruikt opgeslagen, omdat er geen oplossing voorhanden is. Daar ligt onze rol, als schakel tussen de markt en de recyclage. Wij recycleren niet zelf, maar zorgen ervoor dat batterijen correct, veilig en slim worden voorbereid op de volgende stap. We willen een 1-stop-oplossing bieden: van diagnose tot transport, van ontmanteling tot hergebruik of recyclage. En daarnaast delen we actief onze kennis via opleidingen en vormingen op maat voor stakeholders in de batterij- en EV-sector. Zo kunnen we verschil maken in de toekomst.”
