Engagementsverklaring om de CCS-waardeketen in Vlaanderen en Wallonië op gang te brengen
De Vlaamse en Waalse regering willen samen met 17 Vlaamse en Waalse bedrijven uit de energie-intensieve industrie de waardeketen voor de afvang, opslag, het vervoer en het gebruik van koolstofgas (CO₂) op gang brengen. Op 6 november tekenden ze een gezamenlijke verklaring waarin ze zich engageren om alles in het werk te stellen wat redelijkerwijs mogelijk is opdat de noodzakelijke investeringen in ons land zullen gebeuren.
Koolstofvrije cementproductie tegen 2029
De verklaring is voorgesteld en ondertekend in Bergen in de cementfabriek van Holcim waar tegen 2029 koolstofvrije cement zal worden geproduceerd. De minister-presidenten van Vlaanderen en Wallonië waren aanwezig, samen met de ceo’s van 17 industriële bedrijven en de gedelegeerd bestuurders van Voka en AKT for Wallonia. De bedrijven zijn samen goed voor het gros van de industriële CO₂-uitstoot in België.
Carbon Capture Storage and Utilization: cruciale technologie
Carbon Capture Storage and Utilization (het afvangen, vervoeren, opslaan en gebruiken van CO₂) is een cruciale technologie om de emissies van processen met hoge CO₂-concentraties te kunnen aanpakken. Het op gang brengen van de CCUS-waardeketen is essentieel voor de Vlaamse en Waalse industrie om haar concurrentiepositie te behouden in een wereldeconomie die steeds meer richting klimaatneutraliteit evolueert.
Waardeketen in voorbereiding
Vlaamse en Waalse bedrijven zijn koplopers op het gebeid van CCUS. Ze bereiden strategische investeringen voor en sommige bedrijven hebben met succes financiering aangevraagd uit het EU-Innovatiefonds of zijn daar nu mee bezig, zoals BASF en AirLiquide (Kairos@C), Holcim (GO4ZERO), TotalEnergies Refinery Antwerp (ARCaDe), Engie en Equinor (H2BE), ArcelorMittal (ZESTA) en Heidelberg Materials Benelux (Anthemis). Voor verschillende van die projecten moet tegen begin 2026 een definitieve investeringsbeslissing genomen zijn om zich te verzekeren van steun uit het EU-Innovatiefonds. Fluxys bereidt strategische investeringen in CO₂-infrastructuur voor, en een aantal andere industriële bedrijven onderzoeken een CCS-project.
Op beleidsvlak zijn al belangrijke stappen gezet om CCUS in Vlaanderen en Wallonië op gang te brengen. Beide regeringen hebben regelgevingskaders voor CO₂-vervoer goedgekeurd. De federale en regionale regeringen van België hebben bovendien bilaterale overeenkomsten gesloten met Denemarken, Nederland en Noorwegen, die grensoverschrijdend CO₂-vervoer met het oog op permanente opslag mogelijk maken.
Knelpunten
Voor de bedrijven blijven er een aantal belangrijk knelpunten die definitieve investeringsbeslissingen in de nabije toekomst belemmeren. Zo zijn er de onzekerheid over toekomstige CO₂-kosten, hoge energiekosten en de onzekerheid over de mogelijkheid om de hoge extra kosten voor CCUS door te kunnen rekenen aan klanten. Exploitanten van infrastructuur krijgen op hun beurt te maken met onzekerheid op het vlak van timing en bundeling van volumes, aangezien CO₂-uitstotende bedrijven zich volgens verschillende tijdschema's op de infrastructuur zullen aansluiten. Dat belemmert het vermogen van de exploitanten om hun infrastructuur te ontwikkelen op maat van de verwachte toekomstige CO₂-behoeften, zonder ‘first movers’ (pioniers) zeer hoge tarieven aan te rekenen.
De Vlaamse en Waalse Regering erkennen de belangrijke knelpunten om de CO₂-waardeketens op gang te brengen.
Engagement voor de toekomst
De gezamenlijke verklaring toont de ambitie van de politiek en het bedrijfsleven om de CCUS-waardeketen op gang te brengen en elk hun verantwoordelijkheid te nemen. De komende maanden zal de uitvoering verder voorbereid worden.
