10 nieuwe proeftuinen voor Vlaamse maakindustrie

In 2017 reserveerde de Vlaamse overheid al 3,5 miljoen euro voor een eerste reeks proeftuinen. Een jaar later leveren ze gerichte diensten aan een breed scala bedrijven. De nieuwe proeftuinen, die vanaf april starten, bestrijken nog meer industriële sectoren en thema’s. 

1. Bouwen met virtuele hulp

Virtual en augmented reality bieden een pak efficiëntiewinsten in de voorbereidings- en uitvoeringsfase van een gebouw. Deze proeftuin, onder leiding van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf, reikt een tiental businessideeën aan waarbij technologieaanbieders en bouwbedrijven kunnen samenwerken. Deze insteek ligt in lijn van de opkomst van virtueel bouwen (BIM) waarbij een project eerst digitaal uitgevoerd wordt voor een efficiëntere uitvoering en planning.

2. Nieuw leven voor oude machines 

Door oudere industriële systemen betaalbaar te upgraden met sensoren, actuatoren en rekenkracht, zijn maakbedrijven met een wat ouder machinepark tóch zeker van een plaatsje op de industrie 4.0-trein. Specialisten van KU Leuven Campus Brugge werken samen met andere onderzoeksinstellingen een methodologie uit, die vervolgens gedemonstreerd wordt op conventionele machines en een stoominstallatie.

3. Efficiënter bouwen en telen

Drones bieden een enorm potentieel in de bouw en landbouw. Denk aan veilige inspecties van daken, thermografische scans van gebouwen en drones die autonoom gewassen besproeien. In deze proeftuin verzamelt dronecluster EUKA samen met enkele strategische partners de beste businesscases. Een extra troef is de infrastructuur van DronePort in Sint-Truiden, het pas geopende test- en incubatiecentrum voor dronetechnologie.

4. Ziektedetectie in landbouw en fruitteelt

Spectrale beeldsensoren en bijpassende software laten toe om met een drone landbouwgewassen te screenen op ziektes en onmiddellijk de juiste maatregelen te treffen. Het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) demonstreert samen met andere onderzoekstinstellingen twee voorbeeldcases: de detectie van de schimmelziekte alternaria in aardappelen en bacterievuur in boomgaarden.

5. Ondersteuning voor werknemers in de voedings- en biotechsector

In labo- en procesomgevingen kampen medewerkers met een hoge cognitieve belasting ten gevolge van steeds complexere en afwisselendere (manuele) taken. Het Expertisecentrum Digitale Media van de UHasselt demonstreert hoe bedrijven werknemers kunnen ondersteunen met innovatieve technieken, zoals digitale werkinstructies, augmented reality en digital twin-processen. De aandacht gaat in de eerste plaats naar laboranten, operatoren en onderhoudstechnici uit de voedings- en biotechsector. Maar ook andere maakbedrijven zijn welkom.

6. Hightech infrastructuur voor maakbedrijven

Enkele maanden geleden werd op het Thor Park in Genk de T2-campus geopend, met een totale kostprijs van 57 miljoen euro het grootste Vlaamse EFRO-project ooit. Hier kunnen dagelijks 1.300 cursisten terecht voor honderden technologische opleidingen en workshops. Om middelgrote maakbedrijven te sensibiliseren rond nieuw productietechnieken en industrie 4.0-concepten doet de T2-campus de komende jaren onder leiding van VDAB ook dienst als industrie 4.0-proeftuin! 

7. Digitale leermethoden voor de chemische industrie

Het vinden en behouden van medewerkers met de juiste competenties en skills is een van de grootste uitdagingen op weg naar industrie 4.0. Catalisti, de speerpuntcluster voor chemie en kunststoffen, introduceert samen met enkele partners innovatieve leermethodieken voor de chemische sector voor de (na)vorming van medewerkers en duaal onderwijs. De ervaringen worden nadien gedeeld met andere opleidingsorganisaties en bedrijven die zelf trainingen willen organiseren.

8. Cyberbeveiliging voor maakbedrijven

Industrie 4.0 draait voor een groot deel rond connectiviteit. Hoe meer data bedrijven ter beschikking hebben, hoe efficiënter ze kunnen produceren en hoe hoger hun serviceniveau. Die stortvloed aan data zorgt voor risico’s op productieniveau. Deze proeftuin, onder leiding van Howest, biedt een overzicht van best practices en helpt bedrijven om deze in de praktijk te brengen.

9. Goedkopere en gebruiksvriendelijke productiesoftware

Om snel in te spelen op veranderende omstandigheden hebben kmo’s in de maakindustrie nood aan betrouwbare, flexibele en eenvoudig te configureren productiesoftware. Er zijn veel oplossingen voorhanden, maar het ontbreekt bedrijven aan inzicht in de mogelijkheden, kosten en baten. Universiteit Gent Campus Kortrijk stelt daarom een demo- en testomgeving ter beschikking van kmo’s en leveranciers om adviezen te geven en toepassingen te analyseren.

10. Mogelijkheden van 3D-printing

Studies gaan ervan uit dat binnen twintig jaar tot 40 procent van alle productieprocessen gebruikmaken van additive manufacturing of 3D-printing. Daar ligt dus een enorme opportuniteit voor maakbedrijven, of een bedreiging als ze deze technologie niet tijdig omarmen. SIM-Flanders (afdeling Flam3D) wil de grote groep bedrijven warm maken voor additive manufacturing. En dat aan de hand van reële praktijkcases.