Vanaf 1 april 2024 gebeurt de controle voor ambulante activiteiten en kermisactiviteiten voortaan door je ondernemingsgegevens te checken in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO). Om je als ondernemer tijdens een controle te identificeren, voorziet de overheid daarom een digitale QR-code die je bewaart op je smartphone of afdrukt en aan je kraam of attractie hangt.

Maar als ondernemer heb je niet alleen identificatieverplichtingen. Net als vroeger zijn er nog een aantal documenten die je moet kunnen voorleggen. Die verschillen voor ambulante handelaars en foorreizigers.

Welke verplichtingen heb ik?

Als ambulante handelaar:

• Een correcte KBO-inschrijving
• Een bewijs dat je ambulante activiteit verzekerd is tegen burgerlijke aansprakelijkheid en, in voorkomend geval, tegen brandrisico.
• Een registratie, erkenning of toelating van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) bij de verkoop van voeding en/of dranken.
• De attesten vereist door het gemeentelijk reglement of andere regelgeving: keuringen gasinstallaties en elektrische installaties (AREI), keuring brandblusapparaten, een drankvergunning, ...

Als foorreiziger:

• Een correcte KBO-inschrijving
• Een bewijs dat je kermisactiviteit verzekerd is tegen burgerlijke aansprakelijkheid en tegen brandrisico.
• Een bewijs van inschrijving van je kermisattractie of de wagen die ze voortrekt bij de Dienst voor Inschrijvingen van Voertuigen (DIV). Zo is controle mogelijk dat de juiste attractie of vestiging op de standplaats staat.
• Een registratie, erkenning of toelating van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) bij de verkoop van voeding en/of dranken.
• Voor attracties met voortbeweging van personen aangedreven door een niet-menselijke energiebron moet je het bewijs van correcte uitvoering leveren:
  • een risicoanalyse;
  • een opstellingsinspectie;
  • een onderhoudsinspectie;
  • een periodiek nazicht.
• Voor attracties met speeltoestellen zonder aandrijving (bijv. bungee trampolines) moet je het bewijs leveren van een correcte uitvoering van:
  • een risicoanalyse;
  • een inspectieschema;
  • een onderhoudsschema.
• De attesten vereist door het gemeentelijk reglement: keuringen gasinstallaties en elektrische installaties (AREI), keuring brandblusapparaten en een drankvergunning.

Als ondernemer algemeen:

• Je btw-nummer activeren
• Je sociaal statuut als zelfstandige
• Je ziekenfonds op de hoogte brengen
• Aangifte bij het aanwerven van personeel

Bereid de start van je onderneming steeds goed voor. Lees onze tips bij het opstarten van je zaak!

Je correcte inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen

Je moet als ambulante handelaar of foorreiziger een ondernemingsnummer hebben met een inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) die je ambulante handel of kermisactiviteit toelaat. Je inschrijving in de KBO gebeurt via een erkend ondernemingsloket naar keuze.

Ook als buitenlandse ambulante handelaar of foorreiziger zonder vestiging in België moet je een ondernemingsnummer hebben met een inschrijving in de KBO die je ambulante handel of kermisactiviteit toelaat. De inschrijving gebeurt via het 'Centrum Kmo Specifieke Materies' bij de Belgische btw-administratie (foreigners.team1@minfin.fed.be).

Daarbovenop verdwijnt vanaf 1 april 2024 de nationaliteitsvoorwaarde voor de aanvraag van een leurkaart of kermiskaart. Zo kan je als ondernemer van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) ook ambulante handel of kermisactiviteiten uitoefenen. Jij moet ook voldoen aan alle andere regelgeving die op jou van toepassing is, zoals de Beroepskaart voor buitenlandse ondernemers. Op vlaanderen.be vind je meer info over de beroepskaart en de vrijstellingen.

Je gegevens in de KBO in orde? Doe zelf de test

In de KBO moet je onderneming op actief staan. Ook moet je de juiste NACE-code hebben die overeenkomt met je activiteiten. Statbel, het Belgische statistiekbureau, legde alle NACE-codes vast.

Voor ambulante activiteiten vind je de volgende NACE-codes terug:

• Ambulante activiteiten in producten:
  • 47.810 Markt- en straathandel in voedings- en genotmiddelen
  • 47.820 Markt- en straathandel in textiel, kleding en schoeisel
  • 47.890 Markt- en straathandel in andere artikelen
  • 47.990 Overige detailhandel, niet in winkels en exclusief markt- en straathandel (bijv. deur aan deur verkopen).
• Ambulante activiteiten met een foodtruck, stalletjes hamburgers, hotdogs, wafels, ijsventers, …:
  • 56.102 Eetgelegenheden met beperkte bediening
• Ambulante activiteiten in diensten hebben dezelfde NACE-code als in de vestiging (bijv. schoonheidsspecialist: 96.022 - Schoonheidsverzorging; bijv. kapper: 96.021 - Haarverzorging).

Voor kermisactiviteiten vind je de volgende NACE-codes terug:

• 93.211 Exploitatie van kermisattracties
• 56.102 Eetgelegenheden met beperkte bediening (voor de voedingskramen)

In de KBO zie je ook welke personen jouw onderneming wettelijk vertegenwoordigen. Zij kunnen een standplaats aanvragen.

Vanaf 1 april 2024 voorziet de wetgeving dat een standplaats kan toegewezen worden via een persoon die de onderneming rechtsgeldig kan vertegenwoordigen. Dus als de gemeente daarop georganiseerd is, kan naast de wettelijke vertegenwoordiger voortaan ook een mandaathouder een standplaats aanvragen en toekennen. Dat wil zeggen dat de wettelijke vertegenwoordiger expliciet aan een bepaalde persoon het mandaat geeft een standplaats aan te vragen in naam van zijn onderneming.

Andere wijzigingen vanaf 1 april 2024

De minimumopzegtermijnen voor abonnementen op openbare markten en kermissen

Vanaf 1 april 2024 wijzigen de minimumopzegtermijnen bij het definitief opheffen van een standplaats met abonnement op de openbare markt of kermis. Wanneer de gemeente je standplaats definitief opheft en je je abonnement verliest, dan heb je recht op een opzegtermijn die niet korter mag zijn dan 12 maanden. Wanneer de gemeente je standplaats definitief verhuist en je je abonnement behoudt, dan heb je recht op een opzegtermijn die niet korter mag zijn dan 6 maanden.

In geval van absolute noodzakelijkheid (bijv. dringende wegenwerken of instructies van de brandweer) moet de gemeente geen vooropzegtermijn toepassen.

Regels toewijzing abonnementen op openbare kermissen

Een aantal regels voor het toewijzen van standplaatsen met abonnement op een openbare kermis wijzigen.

• Digitale indiening van je kandidatuur: de indiening van je kandidatuur gebeurt voortaan digitaal. Het gemeentelijk reglement kan een afwijking voorzien.
• Loting als criteria bij toewijzing van je abonnement: een loting kan gebeuren bij het toewijzen van een standplaats als geen onderscheid tussen verschillende kandidaten mogelijk is.
• Nieuwe regel overdracht standplaats met abonnement op de openbare kermissen: 
  • Wanneer je je standplaats op een openbare kermis overdraagt, ben je niet meer verplicht om je attractie of vestiging mee over te dragen. Je kan hierdoor je aantal standplaatsen geleidelijk aan afbouwen, zonder telkens je attractie of je vestiging te moeten verkopen.
  • Wanneer je een standplaats met abonnement overneemt, moet je dus de attractie of vestiging niet meer kopen. Je moet als overnemer wel dezelfde specialisatie met dezelfde technische specificaties (bijv. de afmetingen) van de overlater verderzetten, tenzij het gemeentelijk reglement een wijziging toestaat. Je kan als overnemer binnen het eerste jaar zelf geen overdracht van de overgenomen standplaats verrichten, tenzij een gemeente je toelating geeft.

Occasionele verkopen met een niet-commercieel karakter

Vanaf 1 april 2024 regelt elke gemeente via haar reglement zelf de voorwaarden om verkoopacties met een niet-commercieel karakter op haar grondgebied toe te laten. Je moet je tot de gemeente wenden waar je verkoopactie plaatsheeft om de voorwaarden te vernemen.

Om in aanmerking te komen moet je niet-commerciële verkoop occasioneel blijven en een doel hebben dat de wetgeving definieert, waaronder:

• Niet-commerciële verkoop met een menslievend, sociaal, cultureel, educatief, sportief doel
• Niet-commerciële verkoop met als doel de verdediging en promotie van de natuur, de dierenwereld, ambacht- of streekproducten
• Niet-commerciële verkoop die plaatsvindt bij een humanitaire catastrofe, een ramp of belangrijke schade.

VLAIO reikt vanaf 1 april 2024 geen vergunningen meer uit.

Particuliere verkopen

Als particulier mag je enkel je private overschotten verkopen die het normaal beheer van je privaat patrimonium niet te buiten gaan. Het gaat om goederen die je als particuliere verkoper niet hebt aangekocht, niet hebt geproduceerd of niet hebt gekweekt met het oog op de verkoop ervan.

Als particulier mag je de eigen goederen verkopen wanneer de verkoop occasioneel blijft. Een gemeente kan in een reglement het occasionele karakter preciseren. De gemeente moet voorafgaand toestemming geven aan manifestaties die verschillende niet-professionele verkopers verenigt (bijv. een rommelmarkt). Zij kan deze voorbehouden aan niet-professionele verkopers of uitbreiden tot professionelen (houders van een geldige KBO inschrijving) en zij kan het thema ervan ook specialiseren. De gemeente kan daarbovenop individuele particuliere verkopen (bijv. garageverkopen) onderwerpen aan een voorafgaande toestemming.

Meer informatie

• Wet van 25 juni 1993
• KB van 24 september 2006 ambulante activiteiten
• KB van 24 september 2006 kermisactiviteiten
• Decreet van 3 maart 2023
• Besluit van de Vlaamse Regering van 22 september 2023
• Erkende ondernemingsloketten
• De organisatie van ambulante handel voor lokale besturen