Uitvoering

De opdracht is in december 2019 gegund aan Antea Belgium NV in samenwerking met VITO en is begin 2020 van start gegaan.

De doelstelling van de opdracht washet ontwikkelen en omschrijven van een concrete methodologie voor het gebruik van het ecosysteemdienstenconcept in diverse ruimtelijke ontwikkelingsprocessen. Met zo een methodologie zou het ecosysteemdienstenconcept geoperationaliseerd kunnen worden in de beleidsuitvoering. Deze te ontwikkelen methodologie diende maatgericht afgestemd te worden naar:

1. de verschillende formele en informele ruimtelijke besluitvormingsprocessen (al dan niet wettelijk verankerd in procedures);
2. de relevantie van het gebruik en de inhoud van de ecosysteemdienstenbenadering (de zogenaamde ‘scope’) in deze ruimtelijke besluitvormingsprocessen en welke criteria en kenmerken hierbij een rol spelen;
3. de relevante en bepalende gebiedskenmerken van de betrokken omgeving;
4. de wisselwerking ervan met andere formele en informele effectbeoordelingen (zoals de milieueffectrapportage, passende beoordeling,… en de hieraan gekoppelde beoordelingskaders) en het ruimtelijk besluitvormingsproces zelf.

Concreet betekende dit dat antwoorden geformuleerd moesten worden op de volgende vragen:

• voor welke ruimtelijke besluitvormingsprocessen (wanneer) biedt het ESD-concept een meerwaarde en onder welke voorwaarden binnen dit proces (vb. ruimtelijke schaal van het betrokken gebied, het niveau van besluitvorming, in welke fase besluitvorming)?
• hoe kan het ESD-concept worden toegepast? Welke methodes en tools zijn voorhanden en zijn het meest aangewezen in welk soort toepassing?
• hoe moet de toepassing van het ESD-concept samensporen met andere effect-beoordelingen (zoals milieu-effectrapportage, maatschappelijk kostenbatenanalyse, passende beoordeling…? Wat is het draagvlak voor gebruik van ESD? Waar zit de bijkomende toegevoegde waarde? Hoe kan dit afgestemd of geïntegreerd worden?
• wat is nog de belangrijkste ontbrekende kennis zodat toepassingen van het ESD-concept in de toekomst een toegevoegde waarde kunnen vormen?
• wat is de impact van de toepassing van het concept op het verloop van het proces (timing en vereiste middelen)? Hoe moet het proces georganiseerd worden en wie moet dan juist wat doen?

Om deze vragen te beantwoorden werd een co-creatie traject opgezet waarbij verschillende onderzoeksmethodes werden toegepast. De looptijd van de opdracht was 12 maanden.