Wat is een marktplan?

Voor elke openbare markt moet de gemeente of de concessionaris een plan van de standplaatsen opmaken en bijhouden. Het plan van de standplaatsen, ook vaak het marktplan genoemd, is een onderdeel van het gemeentelijk reglement.

De wet legt geen vormvereisten op. Belangrijk is dat de informatie over de standplaatsen duidelijk, ondubbelzinnig en volledig is en niet leidt tot interpretaties.

Mag een gemeente een standplaats op een openbare markt definitief opheffen?

Ja. Als de gemeente of de concessionaris een standplaats op een openbare markt definitief opheft, moet ze sinds de wetswijziging van 2017 een minimum opzegtermijn van 6 maanden respecteren. Enkel in geval van absolute noodzakelijkheid is deze minimale termijn van 6 maanden niet van toepassing. Bijv. bij dringende werken aan nutsvoorzieningen zoals een breuk in de waterleiding, enz.

De definitieve opzegging is nodig wanneer de ambulante handelaar definitief zijn standplaats verliest. Bijvoorbeeld wanneer hij na een verhuis naar een tijdelijk ander marktplaats niet terug exact dezelfde standplaats mag innemen.

Mag de gemeente de standplaatsen op de openbare markt specialiseren?

Ja. De gemeente of de concessionaris kan zowel aan de standplaatsen per abonnement als aan de standplaatsen toegewezen van dag tot dag een specialisatie toekennen. Voorbeelden van specialisaties zijn textiel, voeding, … Men kan die categorieën eventueel nog verfijnen (damestextiel, kindertextiel, ...). Als de gemeente of de concessionaris aan een standplaats een specialisatie geeft, heeft dat voor gevolg dat op die standplaats enkel producten uit die specialisatie verkocht mogen worden.

Hoe groter en specifieker de specialisatie, des te beperkter is de beweegruimte bij het toekennen van een standplaats. Daarenboven dient de specialisatie te worden gemotiveerd. Dit zal steeds moeten gebeuren vanuit een ondersteuning van de economie en mag niet handel en ondernemend belemmerend zijn (zie dienstenrichtlijn). Bijvoorbeeld mag u geen kippenkraam weigeren om de lokale slager te beschermen (= protectionisme).

Is de gemeente vrij het standgeld te bepalen?

Ja. De gemeente is vrij via het reglement (eventueel apart retributiereglement) het standgeld te bepalen.

Hebben standwerkers voorrang bij het toewijzen van standplaatsen met abonnement?

De gemeente kan sinds de wetswijziging van 2017 zelf via het reglement beslissen of standwerkers voorrang krijgen bij de toewijzing van de standplaatsen met abonnement op de openbare markt. Omdat sinds de wetswijziging van 2017 de wettelijke definitie van een standwerker geschrapt werd, bepaalt de gemeente zelf via het reglement de omschrijving van het begrip standwerker.

Wat is de duur van een standplaats met abonnement?

De gemeente bepaalt in haar reglement de duur van de abonnementen van haar openbare markt. Voor seizoensgebonden activiteiten kan de gemeente of de concessionaris er voor opteren om een abonnement toe te kennen dat slechts enkele maanden per jaar geldig is. Ze kan dan voor de overige maanden een ander abonnement toewijzen voor dezelfde standplaats.

Een gemeente kan opteren om bijvoorbeeld elke eerst zaterdag van de maand een abonnement op een bepaalde standplaats toe te kennen zolang de duur van het abonnement maar duidelijk en ondubbelzinning is.

Aan het einde van de periode wordt het abonnement stilzwijgend verlengd.

Wanneer is een overdracht van een abonnement op een openbare markt mogelijk?

Een standplaats met abonnement kan worden overgedragen als aan drie voorwaarden voldaan is:

• De overnemer is houder van een machtiging ambulante activiteiten als werkgever.
• De overnemer zet de specialisatie van de overlater verder op de overgedragen standplaats, tenzij de gemeente een wijziging van specialisatie toestaat.
• Als het gemeentelijk reglement het aantal standplaatsen per onderneming beperkt, de onderneming van de overnemer dat aantal niet overschrijdt.

Een overgedragen standplaats kan binnen het eerste jaar na de overdracht niet opnieuw worden overgedragen, behalve na de expliciete goedkeuring van de gemeente.

Moet de overnemer dezelfde specialisatie van de overlater verder zetten ook al voorziet het marktplan geen specialisatie voor die standplaats?

Ja. De overnemer moet de producten of diensten die de overlater effectief op zijn overgedragen standplaats aanbood, verder zetten, zoniet doet dit het principe van de overdracht van de activiteit teniet en wordt de overdracht uitgehold en gereduceerd tot een overdracht van openbaar domein.

De gemeente kan een wijziging van specialisatie toestaan.

Moet de overlater van een standplaats op een openbare markt zijn ambulante activiteit stopzetten?

Neen. Sinds de wetswijziging van 2017 is het niet meer vereist dat de overlater zijn ambulante activiteiten stopzet. Op die manier kunnen ambulante handelaars hun activiteiten geleidelijk afbouwen.

Mag de overlater zijn standplaatsen op openbare markten aan meerdere overnemers overdragen?

Ja. Zo zijn startende ambulante handelaars niet direct genoodzaakt een hele zaak over te nemen maar kunnen geleidelijk hun zaak uitbouwen.