Roosegaarde brengt functionele kunst naar steden

Kunst geïnspireerd door de natuur

Roosegaarde, bekend om zijn innovatieve en duurzame kunstinstallaties, laat zien dat creativiteit en technologie hand in hand kunnen gaan. Een van zijn opvallendste creaties is Spark, een lichtproject dat wordt gevormd door duizenden organische lichtvonken. Zijn inspiratie hiervoor haalde hij bij de natuurlijke schoonheid van vuurvliegjes. Roosegaarde ziet dit als een milieuvriendelijke manier om feest te vieren. In tegenstelling tot bijvoorbeeld traditioneel vuurwerk gebeurt dit immers zonder de negatieve impact van luchtvervuiling en geluidsoverlast.

Innovatie 

Roosegaarde benadrukt het belang van het behoud van tradities, maar dan in een vernieuwende verpakking. Spark maakt gebruik van biologisch afbreekbare materialen die bewegen met de wind en van kleur kunnen veranderen door lichtprojecties. Dit zorgt voor een magisch effect. De biologisch afbreekbare zwevende lichtvonken werden voor het eerst getoond tijdens het Auckland Arts Festival in maart 2023. Hoewel Spark geluidloos is, overweegt Roosegaarde om componisten te vragen een bijpassend geluid te creëren. De inspiratie voor Spark kwam na een gesprek over vuurwerk met burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam. Roosegaarde hoopt dat Spark in Nederland ooit het Nationale Vuurwerk bij de Rotterdamse Erasmusbrug mag vervangen. 

Functionele kunst

Roosegaarde’s werk beperkt zich niet tot Spark. Ook zijn andere ontwerpen combineren esthetiek met functionele kenmerken. Voorbeelden daarvan zijn het Urban Sun-project, dat UV-licht gebruikt om het coronavirus te inactiveren en het GROW-project, dat de groei van gewassen stimuleert met een vermindering van pesticiden. Eerdere projecten zoals de Smog Free Tower of de Smog Free Bicycle benadrukken zijn focus op milieuvriendelijke innovaties. Het Van Gogh-pad, een fietspad tussen Nuenen en Eindhoven geïnspireerd op Van Goghs 'Sterrennacht', toont zijn vermogen om kunst en natuurlijke schoonheid te combineren. 

Vlaamse projecten

Thor Park in Genk

Daan Roosegaarde heeft ook in Vlaanderen projecten lopen. Voor het Thor Park in Genk maakt hij een kunstinstallatie ter waarde van 1 miljoen euro. Het werk moet klaar zijn tegen de zomer van 2025. De opdracht maakt deel uit van een groter project, waarvoor nog eens 1,5 miljoen euro wordt uitgetrokken voor de herinrichting van het binnenplein van Thor Central. Het doel van deze investering is om meer toeristen aan te trekken en de beleving op het voormalige mijnterrein van Waterschei te verhogen.

Kritiek

Bij de aanstelling werd ook kritiek geuit door een groep lokale kunstenaars die stellen dat er ook voldoende lokaal talent is in Genk voor dit type opdrachten. Voor de inrichting van de volledige site had een samenwerking met Genkse kunstenaars ook een meerwaarde kunnen zijn om de lokale binding met het Thor Park te versterken.

Moderne ontmoetingsplaats

Karel Kriekemans, de Genkse schepen van Toerisme, ziet Roosegaarde als de ideale ontwerper voor dit project. Hij benadrukt dat de kunstinstallatie de natuurlijke elementen van de omgeving moet weerspiegelen en duurzame energie moet genereren. De kunstinstallatie zal centraal staan in de herinrichting van het binnenplein, dat dient als toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen. Voor dit project ontving de stad 1,8 miljoen euro van de Vlaamse minister van Toerisme. Dit werd aangevuld met 700.000 euro van de stad zelf. Het werk moet van het Thor Park een moderne ontmoetingsplaats maken voor lokale bewoners en toeristen.

Maasmechelen

Eerder was Roosegaarde al aan de slag in het Limburgse Maasmechelen met zijn project Waterlicht, een beklijvende projectie over de Maas. Deze kunstinstallatie trok tienduizenden bezoekers naar de Belgische première van de kunstenaar. Waterlicht belichaamt de stijgende zeespiegel door de combinatie van blauw licht en mist. Bezoekers beschreven de ervaring als betoverend en rustgevend, vergelijkbaar met 'in de wolken leven'. Ze benadrukten de unieke schoonheid van het kunstwerk, waarbij men zich onder water waant zonder daadwerkelijk nat te worden.