Lokale besturen ondersteunen ondernemers bij zoektocht naar personeel

Nijpend personeelstekort

De arbeidsmarkt in Vlaanderen heeft de afgelopen jaren een grote transformatie ondergaan. Een ondertussen bekend probleem is het nijpend personeelstekort in verschillende sectoren. Ook in onze kernen blijft het moeilijk om personeel te vinden, aan te trekken en te behouden. De zorg- en retailsector hebben het bijvoorbeeld moeilijk, maar vooral de horecasector staat voor een blok. Naast de klassieke redenen zoals veel avond- en weekendwerk of onregelmatige uren, moet de sector opboksen tegen een nieuwe ontwikkeling. Tijdens de coronacrisis – toen de horeca moest sluiten – zochten veel horecamedewerkers andere jobs uit of schoolden ze zich om. Nu de horeca weer op volle toeren draait, keren veel mensen niet meer terug. In een artikel in de Krant Van West-Vlaanderen stelt Rob Dingenen van VDAB dat er aan de Belgische kust zo’n 950 vacatures waren in de horeca vóór de coronacrisis. Ondertussen, post-corona, zijn er dat 1.450. Ook het aantal mensen dat interesse had in een horecajob evolueerde negatief, van 2.300 geïnteresseerden naar 1.700. Gelijkaardige trends zien we nu ook hardnekkiger opduiken in bijvoorbeeld de retailsector.

Lokale besturen moeten mee hun ondernemers ondersteunen

Personeelstekort heeft directe impact op dynamiek in de binnenstad

Ondernemers in de binnensteden zoeken permanent naar oplossingen. Ook al lijkt het op het eerste zicht niet meteen een probleem voor de stad of gemeente zelf, toch loont het de moeite om als lokaal bestuur mee de kar te trekken samen met de ondernemers. Werknemers en dus tewerkstelling dragen op verschillende manieren bij aan de vitaliteit van een stad. De meest voor de hand liggende reden is dat deze groep stakeholders een direct klantenpotentieel vormt voor de aanwezige handelszaken. Onderzoek wijst uit dat werknemers een belangrijk aandeel van de omzet genereren in de omgeving van hun werkplaats. Bijkomend voordeel is dat ze het volledige jaar door spenderen en dus niet op piekmomenten zoals het geval is bij toeristen. Daarnaast heeft het (al dan niet) vinden van geschikt personeel ook veel directe gevolgen voor de ondernemingen zelf. Ondernemers die niet voldoende personeel vinden zetten sneller de stap om meer sluitingsmomenten in te lassen, wat nefast is voor de dynamiek in de kern. Ondernemers vangen ook vaak zelf het tekort aan personeel op door meer werkuren voor eigen rekening te nemen. Dit heeft dan een directe impact op de rest van het takenpakket zoals vernieuwing, opzetten van acties, marketing, enzovoort. 

Nood en kennis, expertise en ondersteuning

Ondernemers zijn vaak ook niet helemaal vertrouwd met de mogelijkheden inzake tewerkstelling. Vast personeel, flexijobs, jobstudenten … Elk statuut heeft voorwaarden en regels. Via online vacatures, oproepen op sociale media of mond-tot-mondreclame is er vaak te weinig ruimte om de inhoud en verwachtingen van de job uit te leggen, terwijl er ook geen expertise aanwezig is om de gepaste tewerkstellingsregeling af te toetsen. Lokale besturen springen daarom meer en meer mee in het bad en ondersteunen initiatieven om al deze problemen aan te pakken. Het betreft vaak een partnerschap met lokale, regionale of zelfs nationale belangenorganisaties.

Klassieke maar ook vernieuwende initiatieven

Naast de klassieke initiatieven en kanalen duiken nu ook vernieuwende ideeën op. De onderstaande voorbeelden kunnen als inspiratie dienen om als bestuur zelf één of meerdere acties op gang te trekken.  

Jobdag Schelle

Jobdagen en jobbeurzen blijven een cruciale manier om werkzoekenden en werkgevers bij elkaar te brengen. Ze bieden een onmiddellijke en directe manier om het personeelstekort aan te pakken. Zo besloten recent drie zaakvoerders van sterk verschillende ondernemingen in de gemeente Schelle om samen een jobdag te organiseren. De focus ligt op het aantrekken van lokaal talent. De jobdag gaat door in de informele sfeer van een brasserie, wat meteen verschillende drempels weghaalt. 

“Vind de job van je leven in de gemeente van je hart”

Via bovenstaand motto lanceerde de gemeente Maasmechelen, in samenwerking met VOKA Limburg, een gloednieuw platform om burgers en bedrijven bij elkaar te brengen. Op JobsinMaasmechelen.be worden alle ondernemingen uit de gemeente die op zoek zijn naar mensen gebundeld in één overzichtelijke website. De website predikt herkenbaarheid, betrouwbaarheid, helderheid én gebruiksvriendelijkheid. Het jobportaal wordt beheerd door VOKA Limburg. Het is de verwachting dat na het pilootproject in Maasmechelen ook andere steden en gemeenten zullen toetreden tot het portaal. Voor het gemeentebestuur is het alvast een geslaagde methode om ondernemers op hun grondgebied te ondersteunen. Bovendien versterkt het via de gepersonaliseerde ‘look & feel’ ook de branding van Maasmechelen bij de eigen inwoners en in de ruimere omgeving.

Pop-up banenwinkel in Deventer

Ook in de Nederlandse stad Deventer vormt het personeelstekort een groot probleem, vooral dan in de winkelsector in Overijssel. Via brancheorganisatie INretail werd zeer recent een pop-up banenwinkel in de binnenstad geopend. Het is een uniek concept in Nederland dat naast aandacht voor de klassieke vacatures ook inzet op onder meer taalproeven, workshops enzovoort. Het lokaal bestuur van Deventer is mee trekker van dit initiatief en hoopt vooral jonge maar ook oudere, meer ervaren mensen voeling te laten krijgen met de sector.

Horecalover

Om het personeelstekort in de horecasector aan te pakken lanceert de kusthoreca samen met een aantal partners de campagne ‘Horecalover’. Deze campagne is gericht op het versterken van het imago van de sector om zo potentiële werknemers warm te maken. De campagne benadrukt de voordelen en aantrekkelijke aspecten van werken in de horeca. De boodschap wordt gepromoot via sociale media en online kanalen, met onder meer filmpjes met getuigenissen van horecamedewerkers. In het najaar worden ook proeftuinen op meer lokale schaal ingericht. Deze proeftuinen richten zich vooral naar innovatieve opleidingen, maar testen ook specifieke oplossingen zoals het faciliteren van lokale huisvesting voor tijdelijke medewerkers. De campagne wordt breed ondersteund. Onder meer Westtoer, POM West-Vlaanderen, streekwerking Kust van de Provincie West-Vlaanderen, VDAB, Horeca Forma en Horeca West-Vlaanderen zetten hun schouders onder dit initiatief.

Mobiele keukenmedewerker

Een job als keukenmedewerker is een knelpuntberoep. Daarom pakt VDAB nu al voor de vierde keer uit met hun mobiele opleiding in Blankenberge. Doordat het opleidingscentrum naar de mensen komt en niet omgekeerd, worden een aantal belangrijke drempels weggehaald. Naast het wekken van interesse bij potentiële kandidaten én het opleiden van inzetbaar personeel, benadrukt de stad met dit initiatief het belang van de sector en werkt het bestuur zo mee aan de ondersteuning van hun ondernemers.

In 2021 pakte de stad Genk uit met de actie ‘Helpende handen in de horeca’. Samen met VDAB en Horeca Groot Genk werden workshops georganiseerd en jobcoaches ingezet om het personeelstekort in de horeca te bestrijden.

My Local Job

In de gemeenten Schilde, Brasschaat, Schoten en Kapellen werd midden in de coronacrisis een nieuwe app gelanceerd met de naam ‘My Local Job’. De app is vergelijkbaar met Tinder. Onder het motto ‘Swipe naar de leukste job in jouw buurt’ brengt de app werkgevers en werkzoekenden bijeen. De laagdrempeligheid van de app is slechts één van de grote pluspunten. Ondertussen sloten heel wat steden en gemeenten in Vlaanderen zich aan.