Hoe microparken de stad verlevendigen

Het project Urban Micro Parks zet verlaten en vervallen terreinen om in levendige, groene oases die niet alleen het stadsbeeld opfrissen, maar ook de gemeenschap samenbrengen. Het project won een World Green City Award in 2022.

Van verloederd terrein naar bruisend stadsparkje

Met een groeiende kloof tussen rijke en arme wijken en beperkte toegang tot openbare groenzones was Fortaleza, een stad in het noorden van Brazilië, op zoek naar een slimme en goedkope oplossing. De stad vond die in de vorm van microparken: kleine, maar functionele groene ruimtes in dichtbevolkte buurten. Dit concept combineert twee essentiële doelen: het opknappen van verwaarloosde gebieden en het creëren van toegankelijke recreatieplekken. Microparken zijn niet zomaar een lapje gras met een bankje. Ze worden slim ontworpen met natuurlijke materialen zoals boomstammen, takken en bestaande vegetatie om speelse, avontuurlijke plekken te maken voor kinderen. Ook volwassenen vinden er rust en sociale verbinding. Doordat de aanlegkosten veel lager liggen dan die van traditionele parken, is dit een snelle en efficiënte manier om steden groener te maken.

Samenwerking met de gemeenschap

Wat dit project extra bijzonder maakt, is de actieve betrokkenheid van de lokale bevolking. Het proces verloopt in vijf stappen:

1. Locatiebepaling – Potentiële terreinen worden in kaart gebracht.
2. Samenwerking – Gemeenten en lokale organisaties betrekken buurtbewoners vanaf de start.
3. Ontwerp – Inspraak van de gemeenschap bepaalt hoe het park eruitziet en wat er komt.
4. Uitvoering – Bewoners en zelfs kinderen helpen actief mee met de inrichting.
5. Onderhoud – Lokale gemeenteraden nemen het beheer in eigen handen, zodat het park blijft floreren.

Het resultaat? Een sterkere sociale samenhang, meer speel- en ontspanningsruimte en een vergroening van de stad.

Succesvolle uitbreiding en toekomstplannen

Sinds de start in 2020 zijn al verschillende microparken gerealiseerd, met als doel om tegen 2025 veertig gelijkaardige parken in de stad te realiseren. De financiering is grotendeels verzekerd via een samenwerking met de Wereldbank. Bovendien is het project opgenomen in het bredere plan voor een kindvriendelijke stad en betere wandelinfrastructuur. Met de Urban Micro-Parks zet Fortaleza een inspirerende stap richting een groenere, socialere stad. Dit model zou zomaar eens een voorbeeld kunnen worden voor steden wereldwijd die worstelen met beperkte openbare ruimte en sociale ongelijkheid.

Vergroening ook in Vlaanderen

Ook in Vlaanderen zijn er steden en gemeenten die het nut van deze aanpak inzien. In de stad Lommel hebben ze een gelijkaardig parkje gecreëerd in de Kerkstraat. Groen en levendigheid in het straatbeeld maken de stad aantrekkelijker en leefbaarder. Burgemeester Bob Nijs legt uit hoe de stad inzet op vergroening om een aantrekkelijk centrum te creëren. “Een voorbeeld hiervan is de Groene Doorsteek, waar we verloederde panden in onze belangrijkste winkelstraat omtoverden tot een groene ruimte met speeltoestellen. Dit project brengt natuur van het Nationaal Park Bosland symbolisch dichter bij de stad en draagt bij aan een mix van verblijfsruimte, winkelaanbod en recreatie.” Het project kwam tot stand met steun van VLAIO en de provincie Limburg. Lommel is niet de enige stad die vergroening omarmt. Ook andere steden en gemeenten experimenteren met microparken en groene doorsteken om de leefbaarheid in dichtbebouwde buurten te verbeteren. Het succes van deze projecten toont aan dat een stad niet groot hoeft te zijn om een impact te maken met kleinschalige, groene initiatieven.