Ambitieuze stadsvernieuwing in Lommel, stad van glas

Lommel ademt glas

De stad Lommel heeft een rijke geschiedenis op het gebied van zandwinning en glastechnologie. “Lommel ademt glas,” zegt burgemeester Bob Nijs. “Van de historische zandgroeven tot de hedendaagse glaskunst in ons Glazen Huis, glas is verankerd in onze geschiedenis.” Toekomstgericht wil de stad deze unieke identiteit nog meer inzetten als troef en als katalysator.

Symbolisch Glazen Huis

Het Glazen Huis, een modern museum voor hedendaagse glaskunst, speelt een sleutelrol in deze visie. Het huis is gelegen pal in het centrum van de stad. Dagelijks zijn er glasblazers aan het werk en is het een belangrijke trekpleister voor zowel toeristen als bewoners. Het Glazen Huis wordt vernieuwd en wordt na de verbouwing nog nadrukkelijker als visitekaartje naar voren geschoven. “De combinatie van innovatie en traditie is een krachtige motor voor stedelijke ontwikkeling,” vindt Nijs. Glas heeft dus niet alleen functioneel maar ook symbolisch een sterke waarde voor Lommel. Het is historisch erfgoed dat de komende jaren ook als drager voor de verdere ontwikkeling van de stad algemeen en het centrum meer specifiek zal dienen. 

Inzetten op kernversterking

De afgelopen jaren heeft Lommel zich toegelegd op het versterken van de kern van de stad. 

Nu richt Lommel zich op een kernwinkelgebied waar steunmaatregelen de groei moeten stimuleren. “Het is essentieel om je centrum duidelijk af te bakenen,” aldus Nijs. En de aanpak werpt vruchten af: het centrum wordt steeds levendiger.

Streven naar balans

Lommel telt zo'n 35.000 inwoners maar telt ook heel wat bezoekers. Lommel wil een stad zijn waar elke bewoner én bezoeker zich thuis voelt. “Onze focus ligt op diversiteit: van jong tot oud, van eigen inwoners tot toeristen,” zegt Nijs. “Met 600 evenementen per jaar, toeristische trekpleisters zoals onze vakantieparken of het Glazen Huis; trekken we jaarlijks zo’n miljoen toeristische overnachtingen. Dat is vergelijkbaar met het aantal overnachtingen in een stad als Oostende.” Een uitgedokterd beleid dat de balans tussen een bediening van inwoners en bezoekers zoekt is daarin cruciaal.

Groen en levendigheid in het straatbeeld

Vergroening en levendigheid zijn twee sleutelbegrippen voor Lommel in het bouwen aan een bruisende kern. Een geslaagd voorbeeld is project De Groene Doorsteek. Drie verloederde panden werden gesloopt. De vrijgekomen ruimte werd omgetoverd tot een bijzonder wandelpad in een groene omgeving mét integratie van speeltoestellen. “Dit project brengt natuur van het Nationaal Park Bosland letterlijk en figuurlijk dichter bij de stad en draagt bij aan een verbeterde mix van verblijfsruimte, winkelaanbod en recreatie,” zegt Nijs. Ook mobiliteit speelt een rol. 

Auto’s zijn gast in het centrum

Door verkeersknips toe te passen maakt Lommel het centrum aantrekkelijker voor voetgangers en fietsers, terwijl automobilisten zich als “gast” in het centrum bewegen. De burgemeester noemt de knips essentieel voor het creëren van nieuwe horecapleinen en het stimuleren van terrassen. Dit sluit aan bij de ambitie om jong en oud te betrekken en horecatalent aan te trekken. “We ondersteunen startende horecaondernemers met subsidies, omdat een bruisende horeca cruciaal is voor de aantrekkingskracht van het centrum.”

Mix van wonen, winkelen en diensten

Een succesvolle stad heeft een goede balans nodig tussen wonen, werken, winkelen en recreëren. “Diensten en onderwijs zijn net zo belangrijk als winkels,” stelt Nijs. “Waar veel mensen samenkomen, is er vraag naar eten, drinken en activiteiten.” Het kernwinkelgebied trekt dan ook volop bezoekers, mede door de goed georganiseerde samenwerking met de handelaarsvereniging Bruisend Lommel. Deze organisatie beheert samen met de stad een budget van €140.000 voor evenementen en promotie.

Gericht subsidiebeleid

Nijs benadrukt dat Lommel actief op zoek blijft naar nieuwe ondernemers. “We willen proactief inspelen op de invulling van winkelpanden en ontwikkelaars stimuleren om moderne, aantrekkelijke ruimtes aan te bieden.” Nieuwe starters die een winkel of horecazaak openen in het  kernwinkelgebied kunnen tot wel € 25.000 aan subsidies ontvangen. “Elke nieuwe ondernemer kan aanspraak maken op een basisbedrag van € 8.000,” aldus Bob Nijs. “Daarnaast bieden we een innovatiesubsidie van € 12.000 voor vernieuwingen binnen en buiten de gevel van de zaak. Voor wie zich richt op wereldkeuken of jongerencafés, met bijvoorbeeld muziek of speciale belevingsconcepten, is er een extra subsidie van € 5.000 beschikbaar."

Evenwicht bewaken met de periferie

Een van de uitdagingen voor Lommel is het vinden van balans tussen het centrum en de winkels aan de rand van de stad. “Het evenwicht was zoek, maar we hebben harde grenzen gesteld aan nieuwe winkelruimte buiten het centrum,” zegt Nijs. “Als er bijkomende winkelruimte nodig is, willen we dat die in het hart van de stad komt.” Een voorbeeld hiervan is het project aan De Kroon. Een project dat 63 appartementen combineert met 5.000 m² winkelruimte op het gelijkvloers in het centrum van de stad brengt. Het lokaal bestuur werkte samen met de ontwikkelaars en blijft ook nu nog in dialoog gaan om dit gebied optimaal te benutten en te versterken op verschillende fronten: ruimtelijke inbedding, meerwaarde voor de omgeving, realistische invullingen, aantal en gebruik van parkeerplaatsen, enzovoort.

Plannen voor de toekomst

Ook de komende zes jaar heeft Lommel ambitieuze plannen. Ondergrondse parkeergarages moeten bovengronds ruimte vrijmaken voor vergroening. “Parkeren is nu vooral bovengronds en dat willen we anders aanpakken,” legt Nijs uit. “In die parkeergarage mag je drie uur gratis parkeren, bovengronds blijft het betalend.”  Het doel is een groenere stad met meer ruimte voor recreatie en minder druk van verkeer op straatniveau. “We merken dat het inbrengen van zoveel mogelijk groen heel erg gewaardeerd wordt.”