Van kaart tot klik: hoe de plastic Lerarenkaart een app met impact werd
Een vlotte overstap van papier naar digitaal zonder dat iemand uit de boot valt: dat was de uitdaging voor Klasse, het multimediaal onderwijsmagazine van de afdeling communicatie van het Departement Onderwijs en Vorming. Met de steun van het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO) ontwikkelde Klasse de Digitale Lerarenkaart, waarmee onderwijsprofessionals zich makkelijk kunnen legitimeren en meteen toegang krijgen tot hun voordelen. Binnen een maand na de lancering had al meer dan de helft van de Vlaamse leraren de app gedownload – de digitalisering was duidelijk meer dan welkom.
Digitale vernieuwing met impact op 230.000 leraren
Jaarlijks produceerde Klasse zo’n 230.000 fysieke Lerarenkaarten, netjes gesorteerd en verdeeld over meer dan 360 bibliotheken in Vlaanderen en Brussel. Dat vergde niet alleen een gigantische logistieke operatie, maar leidde ook tot verlies, verspilling en frustratie. “Als iemand in november startte in het onderwijs, kon die vaak pas maanden later een kaart krijgen,” vertelt Alexander Callewaert, coördinator van de Lerarenkaart bij Klasse. “Tegelijk voelden we de druk om te moderniseren. Leraren vroegen zich af waarom ze nog elk jaar een kaart moesten afhalen in de bib. De tijd was rijp voor een digitaal alternatief.”
De nieuwe app maakt de kaart altijd en overal beschikbaar. Leraren kunnen zich sneller legitimeren, hun voordelen raadplegen en partners — van musea tot winkels — kunnen in real time controleren of iemand recht heeft op de kaart. Zo krijgen onderwijsprofessionals een vlottere service, en kunnen partners met meer zekerheid inspelen op hun doelgroep.
We wilden vermijden dat we iets ontwikkelden wat niemand gebruikt. Dankzij PIO konden we écht bouwen aan een oplossing die werkt.
PIO als katalysator voor innovatie
De overstap naar digitaal bleek echter niet vanzelfsprekend. “Als overheid wil je vermijden dat je iets ontwikkelt wat niemand gebruikt,” zegt Callewaert. “We hebben het ondertussen over 230.000 potentiële gebruikers en meer dan 850 partners. Je moet dus zeker zijn dat je oplossing werkt.” Enter PIO, dat Klasse via een begeleid voortraject hielp om de noden van leraren, partners en de eigen organisatie scherp te krijgen. PIO financierde dat voortraject volledig en begeleidde en co-financierde de latere innovatieve aanbesteding – van marktconsultatie tot gunning.
“Die ondersteuning was goud waard,” benadrukt Callewaert. “PIO hielp ons niet alleen financieel, maar ook inhoudelijk. Ze kennen de markt, weten welke spelers er zijn en begeleiden je door het complexe aanbestedingsproces. Zonder hen hadden we dit project waarschijnlijk nooit durven of kunnen opstarten.” In november 2023 werd de opdracht gegund aan WOTZ (Who Owns the Zebra), dat de app ontwikkelde. Eind december 2024 volgde de officiële lancering, perfect getimed met het vervallen van de oude fysieke kaarten.
Bliksemstart
De resultaten waren opvallend goed. “Tegen eind januari had 50 procent van de leraren hun digitale kaart geactiveerd,” zegt Callewaert. “Dat is meer dan het percentage dat vroeger zijn fysieke kaart ging afhalen. Dankzij onze communicatiemiddelen – website, nieuwsbrieven, magazine – konden we ook veel mensen rechtstreeks bereiken.”
De digitalisering bleek dus geen barrière, maar net een hefboom om meer mensen te bereiken. Toch verliep het niet zonder hobbels. Sommige leraren hebben geen smartphone of willen niet digitaliseren. “We hadden dat deels verwacht,” vertelt Callewaert. “We hebben die verzuchtingen opgevolgd en uiteindelijk ook een alternatief systeem voorzien voor wie geen smartphone gebruikt. Het belangrijkste is dat iedereen toegang houdt tot de voordelen.” Die evenwichtsoefening – innoveren zonder te vervreemden- maakt het project extra waardevol. Klasse wist digitale vooruitgang te koppelen aan inclusie en vertrouwen.
De digitale Lerarenkaart is meer dan een technologisch project: ze symboliseert hoe publieke diensten kunnen meegroeien met hun gebruikers zonder hun menselijke kant te verliezen.
Toekomst met nieuwe functies
De Digitale Lerarenkaart blijft evolueren. Op de roadmap staan nieuwe functies zoals locatiegebonden aanbevelingen, gamification en vooral de integratie van Lerarendagen – studiedagen waarop leraren gratis kennismaken met het educatieve aanbod van musea en instellingen. Dat laatste sluit ook het best aan bij de missie van de Lerarenkaart, die in eerste instantie een educatieve personeelskaart is. “De app vraagt continu onderhoud, maar biedt tegelijk veel potentieel,” zegt Callewaert. “We willen nog meer inzetten op gebruiksgemak en beleving. Dankzij deze digitale sprong kunnen we leraren beter bedienen én partners meer zekerheid bieden.”
De ambitie reikt verder dan enkel een digitale (kortings)kaart. De app wordt een platform voor ontmoeting en inspiratie, waar leraren educatieve initiatieven ontdekken en delen. Noem het gerust een digitale community rond levenslang leren. Zo wordt de kaart niet enkel een technologisch project, maar een symbool van hoe publieke diensten kunnen meegroeien met hun gebruikers zonder hun menselijke kant te verliezen.
Terugblikkend noemt Callewaert de samenwerking met PIO een voorbeeld van hoe overheid en innovatie hand in hand kunnen gaan. “PIO zoekt met je mee naar oplossingen. Voor elk probleem bestaan twintig mogelijkheden, en zij helpen je de beste te kiezen. Dat is enorm waardevol. Dus niet alleen financieel, maar ook inhoudelijk hebben ze het verschil gemaakt.”
Wat is het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO)?
Het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO) helpt de Vlaamse publieke sector om - via overheidsopdrachten - innovatieve oplossingen te laten ontwikkelen, testen en valideren door ondernemingen, kennisinstellingen en/of onderzoekscentra. Het gaat om oplossingen voor publieke noden die nog niet volledig kant-en-klaar of op grote schaal beschikbaar zijn in de markt.
Alle info, oproepen en events vind je op de PIO-website.