Low impact hybride gevelsteen

Het familiebedrijf Roussel, dat al 120 jaar bestaat, maakte over vier generaties een opmerkelijke evolutie door. Waar de focus oorspronkelijk lag op de in- en verkoop van bouwmaterialen, richten de achterkleinzonen Roussel zich vandaag vooral op productie. Het bedrijf is actief in diverse segmenten, van bindmiddelen en verankeringen tot gevelstenen. Vooral in de gevelstenendivisie staat duurzame innovatie centraal.

Viktor Roussel licht toe: “Aanvankelijk hadden we één afdeling, Olivier Bricks, die zich specialiseert in het veredelen van gevelstenen. We kopen standaard stenen in en geven ze een unieke meerwaarde door ze bijvoorbeeld te trommelen, wat een verouderingseffect creëert, of ze in speciale baden te dompelen voor een specifieke kleur. Olivier Bricks is dus een veredelaar en nabewerker van gevelstenen.”

De logische volgende stap leek het zelf produceren van basisstenen. Maar dat bleek geen eenvoudige onderneming. Het klassieke productieproces van bakstenen is niet alleen enorm energie-intensief vanwege het gasgestookte bakproces, maar ook afhankelijk van fluctuerende grondstofprijzen en strengere milieuregels in Europa. “Daarom kozen we ervoor om een zo ecologisch mogelijk alternatief te ontwikkelen,” vervolgt Viktor. “Maar altijd met drie belangrijke principes in gedachten: de kwaliteit moest onberispelijk zijn, de prijs betaalbaar, en de esthetiek compromisloos. Zowel consumenten als architecten moesten overtuigd zijn dat het resultaat écht een baksteen is.”

Lowie Bricks: een duurzaam proces van mengen en persen

Viktor: “Het ontwikkelen van een ecologische gevelsteen zonder esthetische compromissen bracht ons vier jaar geleden bij VLAIO, waar bedrijfsadviseur Dominique De Geest ons begeleidde. Dit intensieve project, getrokken door consultant Sebastian Laga, hebben we vorig jaar afgerond. Het resultaat, de Lowie Brick – genoemd naar de ‘low impact on the environment’ – is inmiddels op de markt. Maar wat je niet ziet, is de lange zoektocht die hieraan voorafging. We hebben verschillende pistes verkend om tot een duurzame gevelsteen te komen.”

Viktor legt uit: “Een van die pistes was carbonatatie, waarbij CO_₂ wordt gebruikt om stenen te verharden. Ook geopolymeren waren een interessante optie. Uiteindelijk bleek na drie jaar onderzoek dat een steen gebaseerd op mengen en persen het meest veelbelovend was. Die route hebben we verder ontwikkeld en succesvol afgerond.” 

Een innovatieve aanpak

Viktor vervolgt: “Traditioneel worden stenen keramisch gebakken, maar dat bakproces wilden we vervangen door een duurzamer alternatief. Hiervoor moesten we een andere methode vinden om stenen de nodige sterkte en hardheid te geven. Ons proces combineert mineralen met bindmiddelen afkomstig uit industriële reststromen, zoals hoogovenslakken en vliegassen. Dit mengsel persen we in een mal met een print, waardoor de steen het uiterlijk en de textuur van een klassieke gevelsteen krijgt.”

Maar daar stopte het niet. Viktor: “Een onbewerkte steen heeft een te hoge waterabsorptie en is daardoor niet bestand tegen regen of vorst. Ons nabehandelingsproces lost dat op. Wat bij Olivier Bricks ooit begon als een esthetische techniek, bleek bij het ontwikkelen van Lowie Bricks cruciaal voor de functionaliteit. Dit proces versterkt de steen en maakt hem duurzaam en bruikbaar – dat is wat ons uniek maakt.”  

Betaalbare duurzaamheid

Viktor: “We dompelen onze stenen onder in een vloeistof die samen met een bepaalde beschermlaag kleurstoffen afgeeft. Die combinatie is innovatief en hebben we dan ook geoctrooieerd. En, dat is ook wel belangrijk om te vermelden, onze gevelsteen is betaalbaar. We staan met onze twee voeten in de markt en verstaan heel goed wat er bij onze klanten leeft. Die zijn echt wél mee in het duurzaamheidsverhaal, maar niet als het hen dubbel zoveel zou kosten. Lowie Bricks reduceren CO₂-verbruik met 80% én zijn goedkoper dan hun keramische equivalent. Dat is de visie van Lowie Bricks: duurzaamheid moet betaalbaar blijven. Anders is het altijd leuk voor een bepaald nichesegment -voor de architecten, voor de high end van de markt - maar als je het voor iedereen toegankelijk wil maken, moet het betaalbaar zijn.” 

Viktor: “En die naamgeving met naast Olivier nu ook Lowie Bricks draagt zeker ook bij tot de (h)erkenning door de markt. Als ik op beurzen sta, word ik dikwijls aangesproken als Lowie.”

Kijken naar het Verenigd Koninkrijk

Viktor: “Momenteel hebben we een beperkte capaciteit in onze pilot plant. Dat is een eerder rudimentaire fabriek. Die hadden we nodig om in de ontwikkeling van de gevelstenen het evenwicht tussen de verschillende aspecten ervan uit te testen. Je hebt rekening te houden met absorptie, druksterkte, uitzetting en krimp voor vorst/dooi-bestendigheid. Telkens je een factor daarvan wil versterken, kan dat de andere aspecten beïnvloeden en eventueel zelfs verzwakken. Om dat precaire evenwicht te bewaken heb je productiecapaciteit in een fabriek nodig. Nog voordat we zekerheid hadden dat we een echt vermarktbaar product hadden.  

“En wij merken dat het aanslaat. De beste test is onze steen in onze toonzaal tussen de keramische stenen te tonen en te merken dat particulieren – zonder kennis of interesse in het productieproces - spontaan naar die muur te zien lopen. Nog voor ze weten dat die ecologischer is en qua prijs interessant. Dat geeft ons vertrouwen.

Viktor: “We lanceerden de Lowie gevelstenen eerst in België. Daar hebben we nu een vijftigtal werven lopen. In het Verenigd Koninkrijk zijn we sinds de zomer actief met een aantal grote werven. Dat is de grootste markt in Europa voor gevelstenen. En met de gigantische bouwplannen van de nieuwe regering, moet je daarbij zijn.”  

Verder zoeken

Met de introductie van de Lowie Brick is de zoektocht naar duurzame alternatieven nog niet afgerond. De andere pisten en met name die van de geopolymeren laten ze bij Groep Roussel nog niet los. Viktor: “Het is echt onze intentie om nog verder onderzoek te doen. Als we op dit moment 80% van de CO₂ reduceren, waarom zouden we dan niet naar 100% streven? Theoretisch niet onmogelijk. Zo zou je de natuurlijke carbonatatie die in alle betonproducten plaatsvindt kunnen maximaliseren. Een vrij onbekend fenomeen, maar elk beton neemt doorheen zijn levenscyclus ongeveer 5% van de CO₂ die ooit vrijkwam bij de productie terug op. Je herkent dat fenomeen wanneer je een zak cement openscheurt en een tijdje ongebruikt laat liggen: dat wordt een blok cement. Dat carbonisatieproces willen wij binnen onze gevelstenen optimaliseren zonder dat die stenen te veel water opnemen. Een moeilijk maar veelbelovend onderzoek.”