Nieuwe documentaire over de herontwikkeling van verontreinigde sites

‘Oude gronden, nieuwe kansen’ is een nieuwe korte documentaire die OVAM lanceert naar aanleiding van de 30e verjaardag van het Bodemdecreet. De documentaire blikt terug op pionierswerk in bodembeheer, bodemsanering en brownfieldontwikkeling. Tegelijk werpt de docu een blik op een toekomst met gezonde bodems, circulaire herontwikkeling en innovatieve saneringstechnieken. 

Still uit de documentaire, Tondelier Gent

Rijk industrieel verleden

Vlaanderen heeft een rijk industrieel verleden, en dat laat sporen na. Sites die vroeger het hart van de economie waren, bleven vaak verlaten en vervuild achter nadat de activiteiten werden stop gezet. Voorbeelden zijn de steenkoolmijnen in Limburg, de Renault-site in Vilvoorde-Machelen en de Boelwerf in Temse. Om de terreinen opnieuw te kunnen hergebruiken, moet de bodem gesaneerd worden. De documentaire van zo'n 20 minuten brengt de bodemproblematiek en herontwikkeling op een laagdrempelige manier bij een breed publiek.

Brownfieldsites

Verlaten en verontreinigde terreinen worden ook brownfields genoemd. In de documentaire komen verschillende projecten aan bod:

  • 1

    Arseenfabriek in Bochelt

    In 2001 werd de grond afgedekt om de omgeving te beschermen voor de arseenvervuiling. Nu wordt een ‘sarcofaag’ aangelegd waarin de verontreinigde grond wordt opgeslagen.

  • 2

    Steenkoolmijnen Limburg

    De sluiting van de Limburgse steenkoolmijnen werkte als katalysator en als een van de testcases voor het prille bodemdecreet. De steenkoolmijnen zijn nu binnen het Nationaal Park Hoge Kempen een plek waar natuur, recreatie en economie samenkomen. 

  • 3

    Kanaalzone Vilvoorde-Machelen

    Deze kanaalzone was een belangrijke industriële as en krijgt nu een tweede leven. Meerdere sites zorgden hier voor verontreiniging, denk aan de Renaultfabriek of de afgebrande fabriek van Biochim. 

  • 4

    0.666 in Oostende

    Het vroegere brandstoffendepot van de visserijcoöperatie in het havengebied van Oostende is door de OVAM opgekocht voor een symbolische euro. Op dit moment wordt het gebouw tijdelijk gebruikt als circulaire hub 0.666 waar jongeren, kunstenaars en designers experimenteren met duurzame projecten.

  • 5

    Petroleum-Zuid in Antwerpen

    De oevers van de schelde in Hoboken waren ooit de thuishaven van tal van petroleumbedrijven. De sanering van de site is op dit moment volop aan de gang. De buurt wordt omgevormd naar een groen industrieterrein, Blue Gate.

  • 6

    De Tondelier in Gent

    In en rond steden stonden vroeger verschillende gasfabrieken die veel vervuiling in de grond hebben achtergelaten. In Gent wordt de oude gasfabriek De Tondelier omgevormd tot een duurzame wijk met 500 energie-neutrale woningen.

Blik op de toekomst

Met de documentaire wil de OVAM niet enkel terugblikken op verschillende pioniersprojecten uit het verleden, maar werpt de organisatie ook een blik op de toekomst. Bodemsanering en herontwikkeling staan op een keerpunt. In de toekomst wil de organisatie nog meer inzetten op een duurzame, regeneratieve en circulaire herontwikkeling van brownfieldsites waarbij wordt gestreefd naar een gezonde bodem en nieuwe circulaire activiteiten. Dat betekent:

  • via bodemzorg inzetten op preventie en regeneratie om de bodem te herstellen én te versterken;
  • het behouden en hergebruiken van waardevolle structuren;
  • nieuwe materialen bewust kiezen en inzetten op levensduurverlenging;
  • activiteiten aantrekken die circulariteit versterken;
  • alle functies van de bodem zo veel mogelijk bewaren, gaande van CO₂-captatie, over waterbuffering en biodiversiteit tot voedselproductie.

Bekijk de documentaire

Je kan de documentaire volledig bekijken op YouTube: 

 

De rol van VLAIO

VLAIO is verantwoordelijk voor de coördinatie en administratieve opvolging van brownfieldconvenanten. 

 

Delen: