Decoratief

Innovatie in de zorg

Partners in de zorg

Verpleegster met VR bril

Volgende VLAIO Netwerk partners werkten - in alfabetische volgorde - mee aan dit dossier:

Agoria

Binnen de grote Agoria federatie van meer dan 2000 aangesloten Belgische bedrijven, telt Agoria Health Tech - de tak die zich met gezondheidszorg in de meest strikte zin bezighoudt 170 bedrijven. Een strenge selectie waarvan om bij de 60% in Vlaanderen gevestigd is. Binnen die groep is datagedreven gezondheidszorg een belangrijk gespreksonderwerp. Preventie, predictie, artificiële intelligentie, big data, alle belangrijke onderwerpen die we in dit dossier behandelen komen er aan bod. 

Met een sterk netwerk en sterke regionale en federale mandaten verbindt Agoria HealthTech de bedrijfswereld met organisaties in de gezondheidszorg en het beleid. Zo is Agoria de drijvende kracht achter 2 belangrijke Belgische gezondheidsinitiatieven: mHealthBelgium, het platform om Belgische gezondheidsapps te valideren en HealthTech.Belgium, een consortium dat van België een belangrijk testcentrum wil maken voor gezondheidstechnologie.

De dienstverlening waarmee Agoria HealthTech bedrijven ondersteunt, valt uiteen in drie grote delen:

  1. "Public affairs": Agoria organiseert werkgroepen waarin er rond een specifieke thematiek gediscussieerd wordt om tot een gemeenschappelijk standpunt te komen. Dat standpunt vertaalt Agoria naar beleidsmakers: hetzij om bepaalde barrières weg te werken, hetzij om opportuniteiten te creëren.
  2. Daarnaast is er ook het techn(olog)ische luik waarbij Agoria de interoperabiliteit van bedrijven overziet: welke technische standaarden zijn nodig om binnen de gezondheidszorg met elkaar kunnen spreken? Via hoogkwalitatieve "academies" verzorgt Agoria ook opleidingen rond die standaarden voor haar leden.
  3. Het derde luik, tenslotte, omvat alles wat met business development te maken heeft. Daarbij creëert Agoria opportuniteiten voor de 170 aangesloten bedrijven: mogelijke partnerships tussen bedrijven onderling, maar ook samenwerkingen tussen bedrijven en ziekenhuizen, bijvoorbeeld.

Blue Health Innovation Center

Met ingang van 1 juli 2023 droeg BHIC haar startupwerking over aan imec.istart, onder de naam BlueHealth Innovation Center powered by imec.istart. De innovatiediensten en -formats worden overgedragen aan in4care vzw. Deze overdracht heeft geen invloed op het onafhankelijke BlueHealth Innovation Fund (BHIF). BHIF blijft in jonge HealthTech startups investeren en bestendigt de samenwerking met imec.istart en de BHIF-partners De Cronos Groep, in4care vzw, UCB en UZA.

Flanders Investment & Trade - Flanders360

Om professionals van over de hele wereld in staat te stellen het onderzoeks- en bedrijfsecosysteem life sciences & health in Vlaanderen in al zijn glorie te ontdekken vanuit hun eigen huis en kantoor, lanceerde Flanders Investment & Trade Flanders360. Dit platform zet de life sciences en health community van de regio letterlijk op de kaart. Het doet dat over de hele waardeketen: van O&O en onderwijs tot validatie, commercialisering en internationalisering.

Naast de interactieve kaart bevat het Flanders360 platform inzichtelijke video's, bedrijfsprofielen en verhalen. Er zijn ook uitgebreide 360° tours. Deze vinden plaats bij toonaangevende partners voor de life sciences industrie, zoals de farmaceutische logistieke hub Brussels Airport en internationaal gerenommeerde strategische onderzoekscentra zoals imec en VIB.

Daarnaast biedt Flanders360 internationale professionals en investeerders de mogelijkheid om een rondleiding op afstand te plannen, zodat ze rechtstreeks kunnen praten met experts van FIT.

Via Flanders360 kunnen potentiële investeerders, kopers, kennis- en onderzoekscentra, incubatoren en acceleratoren, innovatieclusters, kapitaalverschaffers en talent van over de hele wereld virtueel binnenstappen in het life sciences & health ecosysteem van Vlaanderen. Deze ervaring laat hen Vlaanderen ontdekken als een belangrijke hub in biotech, medtech, farma, e-health en andere cutting-edge domeinen.

Flanders Make

Flanders Make is het strategisch onderzoekscentrum voor de maakindustrie. In onderstaand filmpje kom je te weten hoe zij de medische sector en bedrijven ondersteunen tijdens de coronacrisis.

Health House

Health House is een belevingscentrum over de toekomst van gezondheid en zorg en biedt een platform waar innovaties en technologieën gedemonstreerd worden. Het is een initiatief van verschillende partners, waaronder imec, KU Leuven, UZ Leuven, de stad Leuven, de Provincie Vlaams- Brabant, Col, KBC, en het Vlaams ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Eind vorig jaar startte het project ‘Planet Virus’ waarmee men kennisdeling over de coronapandemie wil versterken.

Hogescholen

De onderzoekers van het multidisciplinaire kenniscentrum Vitalis van AP Hogeschool verrichten onderzoek naar ontwikkelingen in zorgtechnologie en gaan actief op zoek naar innovatieve oplossingen om een antwoord te bieden op actuele gezondheidsuitdagingen. Zo onderzoeken ze de impact van VR in het bestrijden van pijn tijdens een bevalling en de integratie van e-health in de oncologische behandeling. Dit doen ze in nauwe samenwerking met het werkveld en andere academische partners. Ter ondersteuning van verpleegkundigen werkzaam in woonzorgcentra, bundelden Zorgnet-Icuro en Vitalis tijdens de eerste lockdown hun kennis in een praktische webpagina.

De onderzoekslijn ‘onlinehulpverlening’ van de Arteveldehogeschool ontwikkelde met het werkveld enkele onlinehulpmethodieken en biedt een dienstverleningsaanbod voor het implementeren van een onlinehulpaanbod in welzijnsorganisaties.

Howest biedt gratis online praktijkcursussen aan voor zorgverleners en nood hebben aan informatie en ondersteuning in tijden van corona. Hogeschool VIVES bouwde een hoogtechnologische simulatieruimte om studenten onder te dompelen in realistische crisissituaties. In deze Immersive Room kunnen levensechte gebeurtenissen nagebootst worden met 270° videoprojecties, geluid, reuk, wind, en rook.

Ook Odisee Hogeschool innoveert in de zorg en doet in het project Neoparent onderzoek naar de meerwaarde van een app als communicatiemiddel tussen zorgverleners en ouders van baby’s die gehospitaliseerd zijn op neonatologie. Het project MyFoodLog onderzocht hoe een mobiele applicatie de opvolging en motivatie van cliënten van diëtisten kan bevorderen.

Mobilab & Care is het expertisecentrum welzijn en technologie van Thomas More en voert onderzoek vanuit een multidisciplinaire benadering in samenwerking met het werkveld. Mobilab ontwikkelt, evalueert en implementeert innovaties voor evidence based care. Zo stelt Mobilab bijvoorbeeld onderzoeksinfrastructuur en kennis ter beschikking in het EFRO-project CareForMore dat innovatie en cross-overs bij bedrijven en organisaties in de zorgeconomie stimuleert. Via demonstratieprojecten zoals workshops, co-creatiesessies en labtesten kunnen bedrijven en organisaties hun innovatieve producten, diensten en processen meer marktklaar maken door ze heel praktijkgericht te testen met geschikte onderzoeksinfrastructuur en experten ter zake.

UCLL wil ook na crisis het digitale aanbod in de zorg bestendigen en uitbreiden. Samen met partners uit de sector, werken de expertisecentra Health Innovation en Digital Solutions in het project DemCom aan een applicatie voor betere communicatie tussen zorgverleners en personen met dementie. Met het project COVID re-invent bieden acht UCLL expertisecentra 3000 gratis expertise-uren aan ondernemers aan om terug naar het nieuwe normaal te gaan. In het opleidings- en ontwikkelingstraject Techniek in de zorg werken multidisciplinaire studententeams op vraag van een bedrijf of zorginstelling een innovatieve zorgtechnologische case uit.

In4care

In4care is een dynamische en creatieve ledenorganisatie die ontstaan is vanuit de zorginstellingen zelf. Gedreven door de noden van de zorg, brengt In4care vandaag zorginstellingen, startups, bedrijven, kennisinstellingen en andere zorginnovatiepartners samen om innovaties in zorg en welzijn te realiseren. In4care staat voor creativiteit, snelheid, future-thinking, en can-do mentaliteit.

Medvia

De speerpuntcluster Medvia richt zich op de kruisbestuiving tussen biotech, medtech en digitale technologieën. Door nauwer samen te werken, krijgt de innovatiekracht en competitiviteit van het hele Vlaamse gezondheidszorgecosysteem een boost. De cluster heeft als missie om middels samenwerking slimme oplossingen te ontwikkelen en de positie van Vlaanderen als dé Europese hotspot voor healthtech te verankeren. Nieuwe zorginnovaties creëren ook interessante opportuniteiten voor buitenlandse investeringen en kunnen Europese steun aantrekken. Zo wordt de Vlaamse zorgsector een nog sterkere hefboom voor onze economie én voor menselijk welzijn in binnen- en buitenland.

Onderzoekster met microscoop

Universitair onderzoek

Sinds het begin van de crisis voeren wetenschappers van de UAntwerpen en UHasselt om de twee weken een peiling bij de bevolking uit, om verschillende aspecten van de coronacrisis (bereidheid vaccineren, sociale activiteiten, kappersbezoek, …) te onderzoeken. De Universiteit Antwerpen houdt ook een blog bij waarop verhalen en bevindingen worden gebundeld en ook de UHasselt bundelt haar onderzoek naar COVID-19.

Aan het HIV Cure Research Center van de UGent wordt de verspreiding van SARS-CoV2 nauw onderzocht. Zo doet men onderzoek naar SARS-CoV2 virale reservoirs dat meer inzicht geeft in hoe deze virale infectie zich verspreidt bij bepaalde personen en worden predictieve markers geïdentificeerd die kunnen voorspellen of een patiënt een ernstig COViD-19 ziekteverloop zal kennen. Een niet-exhaustieve lijst van lopend onderzoek aan de UGent is raadpleegbaar op de website.

In het Fablab van de VUB werd een prototype ontwikkeld van een snel en gemakkelijk te produceren beademingstoestel en het VUB robotica-team ontwikkelde gezichtsbescherming voor medisch persoon op basis van een snorkelmasker. VUB verzamelt een overzicht van zowel fundamenteel als toegepast onderzoek betreffende Covid-19.

VITO

VITO is een Vlaamse onafhankelijke onderzoeksorganisatie op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling en stimuleert datagedreven innovatie, met respect voor de privacy. Via We Are engageert VITO zich om een duurzaam burgerlijk-wetenschappelijk ecosysteem voor persoonlijke gezondheidsgegevens te creëren. Lees meer over hoe VITO de omschakeling wilt maken naar een datagedreven preventie in het interview met VITO Health Unit Manager Rudi Torfs.

 

Voka Health Community

In 2011 richtte Voka op vraag van haar leden haar Health Community op. Een ecosysteem dat intussen meer dan 500 leden telt. Daan Aeyels, senior adviseur welzijn- en gezondheidszorg legt uit hoe deze community vier belangrijke groepen uit de welzijn- en zorgsector samenbrengt:

  • de welzijn- en zorgorganisaties: ziekenhuizen, woonzorgcentra, thuiszorgdiensten, maar ook organisaties voor mensen met een beperking, revalidatie en geestelijke gezondheidszorg. Dat zijn samen meer dan 350 organisaties die de hele waardeketen van welzijn en zorg uitmaken in Vlaanderen en Brussel;
  • bedrijven: farma, ict-spelers, toeleveranciers, banken, verzekeraars. Eigenlijk elke onderneming, die een product of dienst aanbiedt binnen de sector is welkom en kan aansluiten;
  • kennisinstellingen: 11 hogescholen, universiteiten, onderzoekscentra;
  • én last but not least, patiëntenverenigingen: de patiënt staat centraal is een veelgehoorde slogan, maar wij maken dat concreet door hen mee aan de tafel te zetten en zo hun noden en verwachtingen te capteren.

Met heel wat van de bedrijven en organisaties die we in dit themadossier vermelden, onderhoudt de Voka Health Community nauwe contacten. Daan: "Zo boden we ondersteuning in de diverse fases van het innovatietraject bij o.a. Activ84Health, Byteflies, LindaCare, Mariënstede of namen best practices op in onze aanbevelingen richting het beleid (o.a. Fibricheck, MoveUp, Luynxcare, Bingli,…). Je vindt deze makkelijk terug in onze papers “Anders en beter innoveren – de zorg transformeren”, “’Meerwaarde’ in welzijn en zorg” of “DO-IT: analyse en actieplan richting excellente innovatie in health & wellbeing”. Dat is de kern van Voka Health Community: samenbrengen, inspireren, uitwisselen en zo innovatie en ondernemerschap in welzijn en zorg een duw in de rug geven."

Regelmatig lanceert VOKA health Community erg lezenswaardige documenten en rapporten. Zeker de moeite waard om die eens door te nemen:

 

VLOZO

VLOZO staat voluit voor Vlaams Onafhankelijk Zorgnetwerk en is een werkgeversfederatie die reeds meer dan 30 jaar de belangen van de onafhankelijke (semi-)residentiële ouderenvoorzieningen verdedigt.

Als interprofessionele werkgeversfederatie verenigt, verdedigt en versterkt Verso sociale ondernemingen om hun sociale, economische en ecologische impact te vergroten. Die social profit is een belangrijke sector in de Vlaamse economie. Met 17.000 vestigingen zorgen ze voor meer dan 425.000 arbeidsplaatsen. Deze ondernemers zijn niet-winstgedreven, maar stellen zich ten dienste van mens en maatschappij. Het zijn hoofdzakelijk vzw’s in de private sector. Ze zijn actief in de gezondheidszorg, welzijnssector, socioculturele sector en de sector van de aangepaste tewerkstelling.

ZorgLab Aalst

ZorgLab Aalst is een proeftuin in zorg en gezondheid die volledig past binnen de ambitie van de stad Aalst om de zorgstad van Vlaanderen te zijn. In 2014 startte de proeftuin onder de naam AIPA, Ageing in Place Aalst, die focuste op de randvoorwaarden van de woning en de woonomgeving om ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Na afloop in 2016 kreeg de stad de vraag vanuit verschillende zorgactoren om de proeftuin voort te zetten met een ruimer blikveld. Zo ontstond ZorgLab Aalst. 

Elise Van Opstal is coördinator van Zorgstad en ZorgLab Aalst: “Vanuit de stad willen we streven naar oplossingen om onze burgers gezond te houden en hun levenskwaliteit te verhogen. Samen met het ecosysteem van zorgorganisaties willen we hier in de brede zin rond werken. Onze focus van expertise blijft levenslang thuis wonen maar daarnaast zetten we met dit living lab ook in op

  • Leeftijdsvriendelijke omgevingen
  • Zorgtechnologie
  • Gezondheidspreventie
  • Samenwerking in de (eerstelijns)zorg.”

Interactie met gebruikers faciliteren

Zowel ondernemers als zorgorganisaties kunnen een beroep doen op ZorgLab Aalst. Elise: “Met onze test- en experimenteerruimte ondersteunen, faciliteren en connecteren we ondernemers, onderzoekers en zorgverleners om user-centered oplossingen uit te werken. We voorzien in advies, matchmaking, co-creatie en real life testen. Daarvoor hebben we ook een demonstratiewoning ter beschikking. Ondernemers kunnen er hun producten of diensten demonstreren aan de eindgebruikers.”

Het werd al meermaals in dit zorgdossier aangehaald, als je een product of dienst wil ontwikkelen in de zorgsector, betrek dan ook de eindgebruikers. ZorgLab kan je daarbij helpen. Elise: “We faciliteren gebruikersinteractie en het bevragen van eindgebruikers. Daarvoor beschikken we over een panel van ouderen en zorgverleners. Ook onze sterke samenwerking met de eerstelijnszones is een meerwaarde waardoor we op een groter potentieel van zorgverleners beroep kunnen doen.”

“We brengen steeds de noden en wensen vanuit verschillende perspectieven samen en kijken hoe we zo het zorgproces kunnen verbeteren. Zo werken we bijvoorbeeld samen rond ontslagmanagement tussen ziekenhuizen en thuiszorgdiensten. Vanuit ZorgLab Aalst capteren wij de wensen van de eindgebruiker en nemen we dit mee in het proces. Het hoeven dus niet steeds nieuwe tools of hulpmiddelen te zijn, het kan ook gaan om nieuwe samenwerkingsvormen.”

Deze zomer lanceert ZorgLab Aalst een eerste call voor starters. Heb je een innovatief idee voor een product of dienst in de (welzijns)zorg dat je graag wilt uittesten? Dien dan vóór 31 augustus 2021 jouw idee in en maak kans op een innovatiebegeleidingstraject bij ZorgLab Aalst en partners. Elise: “Starters hebben vaak niet de nodige financiële middelen om een proeftuin op grote schaal uit te rollen. Als ze op dit traject intekenen, ondersteunen we hen in de vorm van een volledig begeleidingstraject van zes tot twaalf maanden, gaande van het bevragen van noden en wensen, tot het co-creëren van oplossingen met eindgebruikers en het uittesten in de praktijk. Afhankelijk van de fase waarin de starter zit.” 

Zorgproeftuin LiCalab

Zorgproeftuin LiCalab (Living&Care Lab) wil de burger op een ethische manier meenemen in nieuwe ontwikkelingen en ondersteunt daarom bedrijven en organisaties in de zorg- en welzijnssector bij het betrekken van eindgebruikers tijdens het innovatieproces. Dat gaat van ideefase tot marktintroductie, steeds vertrekkende vanuit de methodiek van user centered design, usability en user experience zodat nieuwe ontwikkelingen optimaal beantwoorden aan de noden van de eindgebruiker.

LiCalab biedt een onafhankelijke en laagdrempelige toegang tot het zorgecosysteem en heeft een eigen gebruikerspanel van +/- 1.500 burgers en zorgprofessionals. Bedrijven kunnen bij LiCalab terecht voor gebruikersonderzoek en marktonderzoek: (internationale) marktanalyse, bevragingen bij eindgebruikers, methodologische begeleiding bij co-creatie- en demosessies, testen met eindgebruikers in hun eigen leef- of werkomgeving. LiCalab is een onderzoeksgroep van Thomas More.

 

Mobiele zorgwoning Brensj

De meeste ouderen zijn erg gehecht aan hun eigen huis, hun buren, hun wijk en bovenal hun zelfstandigheid en vrijheid. Ze beseffen wel dat hun huidige woning niet meer voldoet aan de toekomstige zorgnoden maar willen zo lang mogelijk op eigen benen staan. Een mobiele zorgwoning maakt het mogelijk om zelfstandig ondersteund te wonen. Brensj, een business unit van Ecohuis ontwikkelt hiervoor een duurzame oplossing die niet alleen een woning, maar daarnaast ook formules voor zorg en diensten aanbiedt. In de aanloop van de ontwikkeling van de mobiele zorgwoningen, onderzocht zorgproeftuin LiCalab de acceptatie van mobiele zorgwoningen bij burgers als alternatieve woonvorm. Dit onderzoek gaf aan dat er een grote openheid en interesse is voor deze nieuwe vorm van wonen.

 
Heeft deze informatie je geholpen?
Gelieve aan te geven waarom niet: