Vrijstelling voor sociaal passief

Laatst gewijzigd op 8 dec 2023 (Alle wijzigingen)

Samengevat

Voor wie
ondernemingen
Voor wat
aanleggen reserve voor sociaal passief
Belastingvrijstelling
bedrag varieert afhankelijk van anciënniteit van de werknemer(s)

Wat houdt de maatregel in

Deze fiscale vrijstelling laat werkgevers toe een reserve aan te leggen om de hogere kosten van het sociaal passief te dragen. De vrijstelling is enkel van toepassing op werknemers die minstens 5 jaar in dienst zijn sinds de invoering van het eenheidsstatuut.

Door de invoering van het eenheidsstatuut, zijn alle werknemers sinds 1 januari 2014 aan dezelfde regels inzake opzegtermijn onderworpen. Dit brengt voor de werkgevers hogere ontslagkosten met zich mee. Om dit te compenseren werd er door de federale overheid een fiscale vrijstelling ingevoerd voor ondernemingen die een reserve aanleggen om deze kosten te dragen. 

Wie komt in aanmerking

Werkgevers

Zowel zelfstandigen, vrije beroepen als vennootschappen kunnen deze vrijstelling toepassen. 

Vzw’s die vallen onder het belastingstelsel voor rechtspersonen kunnen geen aanspraak maken op deze fiscale vrijstelling. 

Werknemers

De vrijstelling kan worden toegepast:

  • op alle werknemers die bezoldigingen krijgen op voorwaarde dat ze minstens vijf jaar ononderbroken in dienst zijn bij de betreffende werkgever na 1 januari 2014;
  • zowel arbeiders als bedienden in eender welke arbeidsregeling (voltijds, halftijds, enz.) komen in aanmerking.

Bedrijfsleiders die een bezoldiging ontvangen en tewerkgesteld zijn als een werknemer in het kader van een arbeidscontract komen ook in aanmerking voor de vrijstelling als ze aan alle voorwaarden voldoen.

Meewerkende echtgenoten met bezoldigingen komen echter niet in aanmerking.

Meer informatie over het begrip dienstenanciënniteit kan je terugvinden in de Circulaire 2019/C/138 > D. In aanmerking te nemen werknemers in de Fisconetplus databank van FOD Financiën.

Wat komt in aanmerking

De reorganisatie van een onderneming kan afvloeiingen of de herplaatsing van medewerkers met zich meebrengen. Een groot deel van die kosten, zoals ontslagvergoedingen, zijn wettelijk verplicht. De raming van die totale kost voor een werkgever wordt ‘sociaal passief’ genoemd.

Fiscaal voordeel

Berekening vrijstelling per werknemer

Het bedrag van de vrijstelling is afhankelijk van het aantal dienstjaren van de werknemer:

  • drie weken bezoldiging per begonnen dienstjaar vanaf het zesde tot en met het twintigste dienstjaar dat na 1 januari 2014 door de werknemer is begonnen;
  • één week bezoldiging vanaf het 21ste dienstjaar dat na 1 januari 2014 door de werknemer is begonnen.

 De brutomaandbezoldiging die als referentie dient voor de vrijstelling mag niet meer bedragen dan: 

  • € 1.500;
  • plus 30% van het gedeelte van het maandloon dat hoger is dan € 1.500 en begrensd tot € 2.600.

Meer informatie en voorbeelden kan je terugvinden in de Circulaire 2019/C/138 > E. Bedrag van de vrijstelling  en de Addenda Circulaire 2021/C/67 en het Circulaire 2023/C/40 in de Fisconetplus databank van FOD Financiën.

De vrijstelling moet worden gespreid over vijf jaar, in schijven van telkens 20% van het totale sociaal passief voor dat jaar.

Berekening vrijstelling voor de volledige onderneming

Het totale bedrag van de vrijstelling voor sociaal passief waarop de werkgever voor een belastbaar tijdperk aanspraak kan maken, wordt verkregen door de bedragen van de individuele vrijstelling voor elke in aanmerking komende werknemer samen te tellen.

Tijdelijke vrijstelling

De vrijstelling voor sociaal passief is tijdelijk. Zodra een werknemer voor wie de vrijstelling voor sociaal passief is toegepast, het bedrijf verlaat, moet het totale bedrag dat voor die werknemer tijdens de jaren vóór zijn vertrek werd vrijgesteld, worden opgenomen in de winst of baten van het belastbaar tijdperk waarin zijn tewerkstelling eindigt.

De vrijstelling kan enkel worden toegepast indien de onderneming over een positief belastbaar resultaat beschikt. 

Het vrijgestelde bedrag of het gedeelte ervan dat, bij gebrek aan voldoende winst of baten, niet kan worden afgetrokken, kan niet naar de volgende belastbare tijdperken worden overgedragen.

Aanvraagprocedure

Om te kunnen genieten van deze vrijstelling moet bij de aangifte van de inkomstenbelastingen van elk belastbaar tijdperk, waarvoor de werkgever de vrijstelling wil verkrijgen, een nominatieve lijst van de tewerkgestelde werknemers elektronisch voorgelegd worden aan de administratie (attest 281.78), via Belcotax-on-web

De vrijstelling voor sociaal passief is tijdelijk. Zodra een werknemer voor wie de vrijstelling voor sociaal passief is toegepast, het bedrijf verlaat, moet het totale bedrag dat voor die werknemer tijdens de jaren vóór zijn vertrek werd vrijgesteld, worden opgenomen in de winst of baten van het belastbaar tijdperk waarin zijn tewerkstelling eindigt.