BeReSLIM: Boilers en ruimteverwarmers elektrisch SLIM aansturen

Besparen op elektriciteitskosten

Uit verschillende studies, van onder andere Stebo en DUBOlimburg, bleek dat nog heel wat huishoudens in Genk verwarmen met elektrische boilers en accumulatieverwarming. Uit verdere analyses door Fluvius bleek het in totaal over maar liefst 5.200 huishoudens te gaan. Vooral accumulatieverwarming zorgt ‘s nachts voor een piekmoment in verbruik en dat leidt bij heel wat bewoners tot een peperdure energiefactuur. 

“Vooral mensen die exclusief elektrisch verwarmen op nachttarief en geen mogelijkheid hebben om te renoveren, verloren broodnodige besparingskansen”, vertelt Alessandro. BeReSLIM is eigenlijk de afkorting voor ‘Boilers en Ruimteverwarmers elektrisch SLIM aansturen’. Zo een slimme automatische sturing houdt rekening met verschillende factoren die de bewoners aanzienlijk helpen besparen op hun energiefactuur.”

Een boeiend innovatietraject

Om een inschatting van de werking en het besparingspotentieel te krijgen, liep er van midden 2018 tot eind 2019 een proefproject. “Tijdens de eerste maanden hebben we 27 huishoudens in Genk en Hasselt voorzien van een slimme sturing op hun accumulatiekachels en boilers”, vertelt Alessandro. “Door data over hun verwarmingsgedrag te verzamelen en te analyseren konden we de sturing daarna verder optimaliseren.”

In een tweede fase werden alle deelnemende huishoudens uitgenodigd voor een co-creatietraject. Daarin kregen ze de kans om hun ervaringen met de sturingen en hun verwachtingen te delen. “De co-creatiesessies werden begeleid door imec en samen uitgevoerd met EnergyVille, Stebo en Dubolimburg. Vooral imec speelde in deze fase een cruciale rol om de huishoudens efficiënt te begeleiden. Het is een sterke partner die we dankzij dit innovatietraject hebben leren kennen.”  

Gecentraliseerde aankoop

In samenspraak met Fluvius maakte Stad Genk ook een inschatting van de besparingsmogelijkheden op grote schaal. “Daarvoor hebben we het aantal aansluitingen exclusief nachttarief in Vlaanderen bekeken en de gemiddelde besparingsmogelijkheid doorgetrokken”, gaat Alessandro verder. In totaal ging het om ongeveer 60.000 aansluitingen op exclusief nachttarief over heel Vlaanderen, wat een besparing zou opleveren van maar liefst zes miljoen (in 2019).

Gezien de huishoudens aangaven dat ze lokale besturen als meest betrouwbare besparingspartner beschouwen, werd een aankoopcentrale opgericht waarin hun ervaringen werden opgenomen en waar alle Vlaamse steden en gemeenten van kunnen afnemen - iets waar niet alle City of Things projecten in slagen. “Een aankoopcentrale is eigenlijk een aanbestedende overheid die gecentraliseerde aankoopactiviteiten verricht. Lokale besturen die ook deze slimme besparingsmogelijkheden willen aanbieden kunnen een eigen aanbestedingsprocedure voeren, maar dankzij een aankoopcentrale tekenen ze rechtstreeks in. Zo bepalen ze zelf hun doelgroepen, communicatie en businessmodel.”  

Resultaten en toekomstplannen

De aankoopcentrale is sinds begin 2022 actief en heeft een overeenkomst van vier jaar met leverancier Thermovault. In de eerste fase zal Stad Genk zich voornamelijk richten op de minder financieel slagkrachtige bewoners, door hen de slimme sturing gratis aan te bieden. “In totaal zullen we in de eerste fase ongeveer vijftig huishoudens voorzien van een gratis sturing. De aankoopcentrale loopt nog meer dan drie jaar, dus intussen proberen we onze aankoopcentrale bij zo veel mogelijk andere lokale besturen in de spotlight te zetten. Hasselt en Antwerpen hebben al aangegeven via de aankoopcentrale te willen afnemen”, aldus Alessandro.

Slimme steden en gemeenten dankzij VLAIO

VLAIO voorziet elk jaar middelen voor projecten binnen de oproep City of Things: lokale besturen die een maatschappelijke uitdaging willen aanpakken via Internet of Things (IoT) of met open data, kunnen een steunaanvraag indienen. “Onze burgemeester was hiervan op de hoogte en heeft de informatie van deze oproep doorgespeeld aan de verschillende diensten”, vertelt Alessandro. “Er waren heel wat raakvlakken met onze eigen dossiers. Het was dus vooral die juiste timing die de doorslag gaf.”

“De oproep biedt een goed kader om met een concreet idee aan de slag te gaan, en zo maatschappelijke uitdagingen op een slimme manier op te lossen. Een subsidieproject is altijd wel een avontuur, maar deze oproep van 2018 heeft voor Genk (en Vlaanderen) geleid tot een bijkomende besparingsoplossing. Voor ons is de projectoproep van City of Things dus zeker een aanrader. Sinds 2018 hebben we nog verschillende andere projecten ingediend en dat zullen we ook in de toekomst blijven doen”, besluit Alessandro.