i-mens maakt efficiëntieslag met hybride zorgpad

Innovatie als systeemverandering 

Dorien Vandormael is strategisch innovatiemanager bij de thuiszorgorganisatie i-mens. Samen met haar team van innovatie-experten denkt ze na over de toekomst van de zorg en hoe i-mens zich daarop kan voorbereiden.  

Dorien (innovatiemanager i-mens): “Bij i-mens bekijken we innovatie als een systeemverandering. Wat hebben onze klanten en medewerkers nodig en welke processen kunnen voor hen verbetering brengen? Pas in een latere stap zoeken we naar de juiste technologie die ons daarbij kan helpen. We ontwikkelen dus zelf geen nieuwe technologieën, want er zijn er al zoveel voorhanden. Als iemand anders het al doet, waarom zouden wij het dan doen? Waar wij goed in zijn, zijn de mensen op het terrein. De twintigduizend handen die iedere dag zorg geven. Daar investeren we in.”  

Technologie als hulpmiddel 

Hybride zorg – waarbij technologie een hulpmiddel is voor menselijke(re) zorg – vormt een van de krijtlijnen van het innovatiebeleid van i-mens. Via een VLAIO ontwikkelingsproject wil i-mens die hybride zorg doortrekken naar het zorgpad diabetes en een ecosysteem rond de patiënt uitbouwen. 

Elke diabetespatiënt type 2 heeft recht op vijf educatiesessies per jaar. i-mens organiseert die begeleidingen waarbij er elke twee maand een diabeteseducator langsgaat bij de patiënt. Dorien: “We merkten echter dat onze educatoren de helft van hun werktijd onderweg zijn of met administratie bezig zijn. Bovendien komen ze op een sporadisch moment langs en missen ze heel wat informatie over de tussenperiodes. De patiënt schrijft bij elke bloedprik de bloedglucosewaarde op in een boekje, maar achteraf is het moeilijk om nog te achterhalen wat precies de oorzaak van een piek of dal was. Aangezien elke uitschieter een negatieve impact heeft op het zenuwstelsel, de bloedvaten en bijgevolg hart, nieren en ogen, etc. is het van belang om die waarden stabiel te houden. De levensstijl speelt daarbij een cruciale rol. We stelden ons dus de vraag: hoe kunnen we efficiënter werken en aanwezig zijn wanneer de klant ons écht nodig heeft?” 

Anderhalvelijnszorg 

i-mens ontwikkelde daarom een zorgpad waarbij zelfcontrole van de patiënten centraal staat. Hun parameters (glycemie en bloeddruk) worden 24/7 gemonitord met slimme meters en ze krijgen begeleiding op afstand. i-mens onderzoekt nu de effectiviteit hiervan. Dorien: “Vijftig bestaande diabetespatiënten kregen begin januari een digitale meter, stappenteller, bloeddrukmeter en een opleiding om alles te leren gebruiken. We vragen hen om regelmatig hun bloed te prikken met onze meter waarmee de resultaten via bluetooth rechtstreeks bij ons binnenkomen. Bij afwijkende waarden, grijpen we meteen in. Door grote afwijkingen in glucosewaarden te vermijden, willen we complicaties op lange termijn voorkomen en de patiënten langer gezond houden.” 

“Hier komt onze partner in beeld: zorgcentrale Z-plus. De verpleegkundig operatoren volgen op afstand de afwijkende bloedglucose- en bloeddrukwaarden op, en dat de klok rond. Samen met artsen legden we grenswaarden vast. Bij iedere afwijking, krijgt Z-plus een melding en bellen ze de patiënt op. Ze kunnen de situatie meteen bespreken en gericht advies geven. Wanneer het ernstig is, bellen ze de ambulance. Op die manier wordt Z-plus eigenlijk de anderhalvelijnszorg, tussen de eerste en de tweede lijn.” 

“Ons project is een klinische studie, we willen aantonen dat deze aanpak de gezondheid van de patiënten positief beïnvloedt. We zijn de eerste thuiszorgorganisatie die zoiets uitvoert en werken hiervoor samen met Universiteit Gent die de kosteneffectiviteit in kaart brengt en Odisee hogeschool die het effect op de gezondheid van de patiënten meet.” 

Op het goede spoor 

Het onderzoek loopt nog tot eind november maar de eerste signalen zijn positief. Dorien: “Enkele diabeteseducatoren geven nu al aan dat hun sessies efficiënter en nuttiger zijn. Er is soms minder nood aan een bezoek ter plaatse en ze hebben sneller kort telefonisch contact met de patiënt. Ook de artsen zijn positief: doordat ze een beter zicht krijgen op de bloedwaarden konden ze voor twee patiënten van de vijftig al aangepaste medicatie voorschrijven.”  

“Tot slot zijn ook de patiënten zelf tevreden, onze belangrijkste doelgroep. Waar ik dacht dat we nu het schoonmoeder- of schoonvaderpunt gingen bereiken, is dat helemaal niet het geval. Door hen op het juiste moment bij te sturen en advies te geven, krijgen ze zelf inzicht in hun gezondheid en hoe ze hun levensstijl kunnen aanpassen. Sommige patiënten die we in het begin regelmatig moesten opbellen door een overschrijding van hun glucosewaarde, horen we nu bijna niet meer. En dat is een goed teken.” 

Ecosysteem uitbreiden 

Met het inschakelen van Z-plus als tussenpartij, wil i-mens een ecosysteem rond de patiënt opbouwen en zo de juiste interventie door de juiste persoon te laten uitvoeren.  

Dorien: “We wisten heel goed wat we in ons project wilden doen maar kregen ons idee niet helder uitgelegd. Onder begeleiding van VLAIO bedrijfsadviseur Celina Buyle deden we een workshop met alle betrokken partners (Z-plus, Roche, UGent en Odisee) waarin we onder andere het business model canvas onder de loep namen. Het was zeer interessant om deze oefening met alle partners samen te doen. Meer hoofden, zorgen voor meer kennis en een beter resultaat. Celina stelde als neutrale partij kritische vragen. Het was zeer nuttig om zo iemand erbij te hebben. Na de workshop begeleidde ze ons ook bij de subsidieaanvraag.” 

“Wat vaststaat is dat we de successen uit dit project meteen zullen implementeren. Het is indrukwekkend hoeveel geld we als samenleving kunnen besparen door mensen gezond te houden. Op lange termijn willen we ons ecosysteem uitbreiden met huisartsen en specialisten en willen we de bouwstenen uit dit project ook inzetten voor andere zaken, zoals thuishospitalisatie of voor andere chronische aandoeningen.” 

Voor de studie werken i-mens en Z-Plus samen met Comarch (software), Ascensia Diabetes Care (hardware), Odisee (effectiviteitsonderzoek), UGent (kosteneffectiviteitsonderzoek), Roche (bloedtesten en projectbegeleiding), Helan (hardware en adviesraad), Diabetes Liga (adviesraad), Solidaris (adviesraad), Mederi (adviesraad).