Zes categorieën van kleinhandelsactiviteiten vanaf 4 maart
Om overheden meer kansen tot sturing te geven op hun grondgebied worden vanaf 4 maart 2024 de categorieën van kleinhandelsactiviteiten verder opgedeeld: de huidige vier categorieën in het decreet Integraal handelsvestigingsbeleid worden zes categorieën. Dat moet voor meer uniformiteit en voorspelbaarheid zorgen voor ondernemers. Tot nu verfijnden sommige overheden zelf deze categorieën, maar gebeurde dit steeds op een andere manier.
Steden, gemeenten, provincies en Vlaanderen kunnen de categorieën van kleinhandelsactiviteiten gebruiken om hun visie op detailhandel en hun ruimtelijke plannen met voorschriften voor handel vorm te geven. Zo kan een overheid in een bepaald gebeid de ene categorie beperkingen opleggen en andere categorieën dan weer meer vrijheid geven. Wijzigingen tussen deze categorieën zijn vergunningsplichtig. Aanvragers van een omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten moeten hun vergunde, bestaande en gewenste netto handelsoppervlakte opdelen volgens deze categorieën.
Van 4 naar 6 categorieën
Tot en met 3 maart 2024 bestaan er vier categorieën van kleinhandelsactiviteiten:
- verkoop van voeding;
- verkoop van goederen voor persoonsuitrusting;
- verkoop van planten, bloemen en goederen voor land- en tuinbouw;
- verkoop van andere producten.
De vierde categorie wordt vervangen door drie nieuwe categorieën. Deze nieuwe categorieën hebben elk een andere impact op de doelstellingen van het integraal handelsvestigingsbeleid. Vanaf 4 maart 2024 bestaan er dus zes categorieën van kleinhandelsactiviteiten:
- verkoop van voeding;
- verkoop van goederen voor persoonsuitrusting;
- verkoop van planten, bloemen en goederen voor land- en tuinbouw;
- verkoop van vervoers- en transportmiddelen;
- verkoop van volumineuze goederen die niet vallen onder de eerste vier categorieën;
- verkoop van niet-volumineuze goederen die niet vallen onder de eerste vier categorieën.
Een goed is volumineus van zodra de som van haar hoogte, breedte en diepte minimaal 2,5 meter of meer bedraagt. De grotere meubels of elektrotoestellen zijn bijvoorbeeld volumineuze goederen. Een handelaar heeft meer ruimte nodig om dergelijke goederen tentoon te stellen in zijn winkel.
Wat met bestaande vergunningen of aanvragen?
Ondernemingen met een vergunning voor de categorie ‘andere producten’ kunnen met hun huidige vergunning verder. Zij moeten geen nieuwe vergunning aanvragen om hun categorie te specifiëren. Hun aanbod wordt op 4 maart 2024 van rechtswege toegewezen aan de categorie waaronder de door hun verkochte goederen vallen. Een boekenwinkel met een vergunning voor de ruime categorie ‘andere producten’ bijvoorbeeld zal vanaf 4 maart tot de nieuwe categorie ‘niet-volumineuze goederen’ behoren.
Vergunningsaanvragen die ingediend werden voor 4 maart 2024 moeten vanaf die datum beoordeeld en beslist worden volgens de nieuwe categorieën van kleinhandel. Aangezien de aanvrager op basis van een oud formulier indiende, kan het zijn dat de bevoegde overheid hierdoor bijkomende informatie moet opvragen bij de aanvrager.
Ook de aanvraagformulieren worden licht aangepast
Vanaf 4 maart 2024 moeten aanvragers van een vergunning de nieuwe formulieren W1 en E1ter gebruiken. Via formulier W1 vraagt de bevoegde overheid info op over de kleinhandelsactiviteiten. De mobiliteitstoets voor detailhandel moet de aanvrager als bijlage toevoegen aan de hand van het formulier E1ter. In beide formulieren waren aanpassingen nodig om te voldoen aan de gewijzigde regelgeving.
De nieuwe formulieren zijn beschikbaar vanaf 6 februari 2024 zodat aanvragen al voorbereid kunnen worden. Pas vanaf 4 maart 2024 mogen ze gebruikt worden om een aanvraag in te dienen. Indiening van het nieuwe formulier W1 wordt door het Omgevingsloket automatisch verhinderd tot 4 maart. Het correcte formulier E1Ter moet de bevoegde overheid zelf nakijken voor het dossier ontvankelijk te verklaren. Aanvragen voor 4 maart moeten het oude formulier E1Ter gebruiken, ook al zal de beslissing van de bevoegde overheid na 4 maart vallen.
Opsplitsen vereist voortaan een vergunning
Het opsplitsen van kleinhandelsbedrijven heeft een impact op de mobiliteit of de complementariteit met de kernen. De overheid had daar niet altijd veel invloed op, maar vanaf 4 maart 2024 is dat niet langer het geval. Ondernemingen die een kleinhandelsbedrijf van meer dan 400 m² willen opsplitsen moeten voortaan een omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten aanvragen.
Laatste aanpassingen door wijzigingsdecreet
Dit zijn de laatste aanpassingen door het wijzigingsdecreet van 7 juli 2023 die nog niet in de praktijk werden gebracht. Deze aanpassingen vereisten immers veranderingen aan het Omgevingsloket en mogelijk ook aan softwareprogramma’s bij andere overheden. Ze konden daarom niet meteen in voege treden. De Vlaamse Regering legde nu via dit besluit vast dat deze laatste aanpassingen op 4 maart 2024 ingaan. Alle andere wijzigingen werden al doorgevoerd op 9 augustus 2023. Daarover lees je meer in onderstaand nieuwsbericht.
