Koesensor: opvolgen van vruchtbaarheid bij de melkkoe

Vruchtbaarheid precies voorspellen

Ons project begon met een simpele vraag: hoe kunnen we de vruchtbaarheid van de melkkoe beter opvolgen? Want als een koe geen kalfje krijgt, geeft ze ook geen melk. En dat is een probleem. 

Via de progesteron in koemelk kunnen we de vruchtbaarheid van de koe goed in kaart brengen. Naast bronst kunnen we ook dracht en problemen zoals cysten op de eierstokken opsporen.

Binnen het onderzoeksgedeelte van het project werd een nieuwe sensor ontwikkeld om progesteron in melk te meten: is de koe tochtig? Is ze drachtig? De focus lag op het bepalen van het ovulatietijdstip. Als we goed kunnen voorspellen wanneer het eitje springt, kan de koe op het ideale moment geïnsemineerd worden en heeft ze de meeste kans op dracht.

Vereenvoudigen van complexe sensordata

In twee onderzoeksproeven op de Hooibeekhoeve in Geel werden hiervoor verschillende koeien strikt opgevolgd, zowel via ultrasoon scannen (een techniek die ook bij mensen gebruikt wordt), als via het bloed om de LH piek te bepalen. Hiermee konden we ovulatie, dracht en problemen detecteren. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Door combinatie van sensoren hebben we de weg geopend naar een betere vruchtbaarheidsopvolging.

Dankzij ons onderzoek merkten we dat er al heel veel sensoren bestaan. De melkboer zit niet te wachten op alweer een nieuwe sensor, nieuwe methode en nieuwe data. Een boer wil gewoon duidelijke informatie: ben ik goed bezig? Moet ik deze koe in het oog houden? Is hier een probleem? Zo ja, wat zou het probleem kunnen zijn? En daaraan gekoppeld, welke actie moet ik dan stellen?

Dus moeten we sensortechnologie integreren, en vereenvoudigen. Zo hoeft de melkboer zich niks aan te trekken van de technologie, en krijgt hij alleen een melding bij problemen. En een gezonde koe genereert simpelweg geen melding. Geen nieuws is goed nieuws.

Oprichting Koesensor-kennisplatform

Zo kwamen we tot een nieuw idee: kunnen we een kennisplatform opzetten dat objectieve informatie verzamelt rond al die sensoren? Zo kan de melkboer correct ingelicht worden. En zo hebben we Koesensor opgericht.

We willen onze concepten bij de boeren krijgen en hen informeren en vormen rond sensortechnologie. Dat gebeurt via de website en via initiatieven zoals een melkcafé, ‘Boer bezoekt boer’, ‘Boeren van de toekomst’, beurzen en via publicaties in de vakpers. Het heeft een tijdje geduurd eer Koesensor naambekendheid kreeg, maar nu is het een begrip geworden. Deze platformwerking zal dan ook blijven bestaan. 

Met steun van:

Dit onderzoek werd geïnitieerd vanuit de KU Leuven en kreeg financiële steun van het Agentschap Innoveren & Ondernemen binnen de LA-trajecten. Het praktijkonderzoek gebeurde met de 75 koeien op de Hooibeekhoeve in Geel. Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek - ILVO – werd ingeschakeld voor de kennisoverdracht vanuit het onderzoek naar de sector. Het project werd ook financieel en inhoudelijk ondersteund door een gebruikersgroep met vertegenwoordigers van de eindgebruikers (Boerenbond), erfbetreders (CRV, MCC, AVEVE, Delaval), technologiebedrijven (Octinion, Porphyrio, Ocean Optics, Intersurface Technology) en onderzoeksinstellingen (UGent, UA, CRA-W). Het volledige netwerk van belanghebbenden was dus betrokken bij Koesensor.

Dit artikel kwam tot stand met dank aan:

• Katleen Geerinckx - Industrieel Projectingenieur Hooibeekhoeve
• Ines Adriaens – PhD KU Leuven
• Kristine Piccart – Wetenschappelijk attaché ILVO
• Devin Daems – Postdoc KU Leuven