Binnen deze projectoproep zijn we op zoek naar projecten die inzetten op het klimaatadaptief maken van de Limburgse economische ruimte waaronder bedrijventerreinen, economische campussen en sites met een publieke economische dienstverlening waaronder terreinen van onderwijsinstellingen.  

We focussen daarbij op investeringsprojecten. Loutere werkingsprojecten komen voor deze projectoproep niet in aanmerking.  

Projecten moeten additioneel zijn aan bestaande steunkaders, deze omvatten onder meer:

• Ecologiepremie
• Besluit van de Vlaamse Regering tot toekenning van steun voor de (her)aanleg van bedrijventerreinen  
• …

Hieronder volgt een toelichting over de specifieke investeringen die we binnen deze projectoproep wensen te realiseren.  

De voortschrijdende klimaatverandering heeft een impact op de economische ruimte, bedrijventerreinen en de daar gevestigde bedrijven. Schade en overlast kunnen optreden in het bedrijfsproces, aan bedrijfspanden en -percelen, in de productieketen en de afzetmarkt. Door bedrijventerreinen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering, kunnen we schade en overlast verminderen. Klimaatadaptatie is een noodzakelijk onderdeel van de realisatie van toekomstbestendige bedrijventerreinen.

Om het functioneren van bedrijventerreinen voor de toekomst te borgen is het belangrijk de transitie naar een klimaatadaptieve economische ruimte te stimuleren en te versnellen. Maatregelen en acties van deze transitie creëren ook kansen voor de versterking van de ruimtelijke kwaliteit en de belevingswaarde van de economische ruimte voor de gebruikers.  

Economische Ruimte in Vlaanderen kenmerkt zich door een ontzettend hoge mate van verharding– niet enkel door de bebouwing zelf, maar ook door de omgevingsaanleg met parkings, opritten, opslagruimte,... Bedrijventerreinen kenmerken zich hierdoor een erg beperkte watercaptatie of waterdoorlating. In tijden van hevige regenval wordt het afstromend water onmiddellijk afgevoerd. De vele verharding in bebouwde gebieden belemmert dat het water in de bodem dringt en onze grondwatervoorraden aanvult. Bovendien kennen vele van de aanwezige bedrijven en organisaties een hoge mate van waterverbruik.  

De creatie van groene en blauwe infrastructuur en ontharding dragen bij aan het klimaatbestendig maken van de economische ruimte en maakt ook de werkomgeving van ondernemers en werknemers meer klimaatrobuust.

De projectoproep focust zich op:

• Het verhogen van de weerbaarheid van de economische ruimte tegen extreme klimaatverschijnselen. Extremere weersvormen uiten zich echter niet enkel in droogte, maar ook in kortstondige periodes van zeer hevige regenval.
• Het multifunctioneel inzetten van ruimte.  
• Creatie van groene en blauwe infrastructuur en acties inzake waterhuishouding, met een collectieve impact. Projecten die ten goede komen van één enkel bedrijf komen niet in aanmerking; investeringen door één partner met een collectieve finaliteit komen wel in aanmerking.
• Brongerichte maatregelen eerder dan remediërende.  

De ingrepen/investeringen moeten verder gaan dan het louter voldoen aan de wettelijke verplichtingen, de omgevingsvergunning en/of lokale verplichtingen.

Er wordt gezocht naar (bij voorkeur) innovatieve demonstratieprojecten, en/of projecten met een duidelijke collectieve of economische meerwaarde. Projecten met een bedrijfsgerichte focus genieten hierbij de voorkeur. Individuele oplossingen op maat van 1 actor behoren niet tot de scope van deze projectoproep.

Projecten die een meerwaarde bieden door een  duidelijk innovatief karakter, en/of duidelijke link met biodiversiteit krijgen prioriteit.

Concreet kan zich dit vertalen in volgende acties:    

• Ruimteadaptatie waarbij ruimte multifunctioneel wordt ingezet. Bijv. projecten waarbij overstromingsgevoelige ruimte wordt ingeschakeld voor zowel de bescherming tegen overstromingen of wateroverlast in combinatie met de aanpak van droogte en waterschaarste;
• Innovatieve onthardingsprojecten: dit zijn innovatieve projecten waarbij in principe de combinatie wordt gemaakt van zowel onthardingsinvesteringen enerzijds, als klimaat adaptieve maatregelen (groene en blauwe infrastructuur, circulair watergebruik, multifunctioneel ruimtegebruik i.f.v. klimaatadaptatie en mitigatie,… ) anderzijds;  
• Nature based solutions: dit zijn oplossingen die zowel worden geïnspireerd, als worden ondersteund door de natuur. Deze oplossingen zijn kostenefficiënt, en dragen zowel bij aan het milieu als sociale en economische voordelen;  
• Testcases/pilootprojecten inzake waterrecuperatie die hun potentieel hebben bewezen in eerdere kleinschaligere projecten en/of projecten waarbij hun potentieel theoretisch werd aangetoond, maar nog niet in de praktijk;
• Aanwezige waterbuffers activeren en delen, bijv. voor hergebruik industrie, landbouw bij droogte, veiligheidsdiensten, …,  
• Creëren van koppelkansen: bijv.  collectieve waterbuffering én wateruitwisseling over korte afstand.
• Projecten waarbij het behoud en de versterking van infiltratie van hemelwater, volgens de drietrapsstrategie vasthouden-bergen-afvoeren wordt bewerkstelligd;
• Innovatieve projecten die een circulair watergebruik mogelijk maken;
• Projecten die klimaatadaptatieve groene en blauwe infrastructuur (groen-blauwe netwerken) creëren, of verder uitbouwen. De gesteunde projecten dragen bij om de economische ruimte leefbaar te houden op het vlak van opwarming (hitte-eilandeffect), waterhuishouding (wateropvang, -buffering en infiltratie tegen verdroging, beperking overstromingsrisico) én gezondheid, lokale leefkwaliteit en beleving;  
• Innovatief groen (bijvoorbeeld groendaken);
• Maatregelen voor het hittebesteding maken van collectieve sites.

GTI Limburg

Om de territoriale cohesie te versterken, voorziet het EFRO-programma in het instrument van de “Geïntegreerde Territoriale Investeringen” (GTI). Een GTI laat toe dat een specifieke geïntegreerde strategie wordt ontwikkeld, die rekening houdt met de specifieke sociaal - economische en territoriale kenmerken van het gebied. Dit zal een regioversterkende aanpak toelaten, gebaseerd op samenwerking tussen verschillende overheidsniveaus en over administratieve grenzen heen.  

De GTI Limburg resulteert uit de erkenning van de provincie Limburg als transitieregio. Om in te spelen op nieuwe uitdagingen, werd een geïntegreerde strategie (SALK turbo) uitgewerkt. Een nieuw, toekomstgericht actieplan om de Limburgse economie duurzaam te versterken en te versnellen (www.salkturbo.be).