De wetgeving rond ambulante activiteiten
Momenteel loopt in Vlaanderen een hervorming om de machtiging ambulante activiteiten (leurkaart) en de machtiging kermisactiviteiten (kermiskaart) af te schaffen. Zolang de hervorming niet officieel van kracht is (publicatie in het Belgisch Staatsblad) blijft de leurkaart en de kermiskaart in Vlaanderen verplicht. Nadat de hervorming van kracht is, kan je de leurkaart of kermiskaart buiten Vlaanderen nog nodig hebben.
Wat is ambulante handel?
Je verricht ambulante handel wanneer je producten of diensten wil verkopen buiten de vestigingen van je onderneming. Deze adressen staan bij elk ondernemingsnummer geregistreerd in de Kruispuntbank van Ondernemingen. In zulke gevallen moet je als ondernemer over een machtiging ambulante activiteiten (leurkaart) beschikken. Ambulante handel kan plaatsvinden op de openbare en private markten, op de openbare weg, het openbaar domein, bij de koper thuis, op evenementen, commerciële parkings en private plaatsen gelegen langs de openbare weg.
De machtiging is nodig voor ondernemingen (vennootschappen, zelfstandigen in hoofd- of bijberoep). Voor verenigingen en particulieren (bijvoorbeeld rommelmarkten) gelden andere regels die we in een volgend hoofdstuk ook nog zo uitgebreid mogelijk proberen te omschrijven.
Wanneer je als ondernemer producten verkoopt bij andere ondernemers (B2B) heb je geen leurkaart nodig. Ook wanneer je je diensten bekend gaat maken op specifieke (vak)beurzen, is de leurkaart niet van toepassing.
Hoe vraag je de machtiging aan?
De machtiging dien je aan te vragen bij een ondernemingsloket naar keuze. Er zijn drie soorten leurkaarten:
- De machtiging als werkgever
- De machtiging als aangestelde A (geldig op alle toegelaten plaatsen uitgezonderd ten huize van de consument)
- De machtiging als aangestelde B (geldig op alle toegelaten plaatsen ten huize van de consument inbegrepen)
Een leurkaart als werkgever kost € 150. Een hulpleurkaart voor een medewerker (aangestelde A en B) is € 100 en een hulpleurkaart aangestelde B met beperkte duur € 50. Het gaat om een leurkaart in de vorm van een plastic badge met een QR code.
In Vlaanderen zijn de leurkaarten slechts geldig indien de wettelijk voorziene bijhorende documenten in orde zijn: een identiteitsbewijs, een verzekeringspolis burgerlijke aansprakelijkheid en brandrisico ten opzichte van derden. Bij verkoop van voeding is er ook een erkenning of toelating nodig van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV).
In principe is een leurkaart geldig op het volledige Belgisch grondgebied. Je dient echter wel steeds het plaatselijk gemeentelijk reglement na te leven, onder meer inzake indiening van een kandidatuur, toewijzing en inname van een standplaats, specialisatie en technische vereisten van een standplaats en het standgeld.
Specifieke regels verbonden aan ambulante handel
Ter bescherming van de consument is de ambulante handel maar op bepaalde plaatsen toegestaan.
De verkoop bij consumenten thuis mag alleen tussen 8 uur en 20 uur.
Een ambulante handelaar die zijn activiteit stopt moet zijn machtiging bij een erkend ondernemingsloket binnen brengen en zijn ambulante activiteit uit de kruispuntbank van ondernemingen laten schrappen.
Particuliere verkopen: de regels
Een particulier mag enkel zijn private overschotten verkopen die het normaal beheer van een privaat patrimonium niet te buiten gaan. Het gaat om goederen die de particuliere verkoper niet heeft aangekocht, niet heeft geproduceerd of niet heeft gekweekt met het oog op de verkoop ervan.
Een particulier mag de eigen goederen verkopen wanneer de verkoop occasioneel blijft. Sinds de wetswijziging van 2017 kan de gemeente in een reglement het occasionele karakter preciseren. De burgemeester of zijn afgevaardigde moet voorafgaand toestemming geven aan manifestaties die verschillende niet-professionele verkopers verenigt (bijvoorbeeld een rommelmarkt). Deze kan ze voorbehouden aan niet-professionele verkopers of ze uitbreiden tot professionelen (houders van een leurkaart). Hij kan het thema ervan ook specialiseren. De gemeente kan ook individuele particuliere verkopen (bijvoorbeeld garageverkopen) onderwerpen aan een voorafgaande toestemming.
Optreden als straatmuzikant
Artistieke producten of diensten zijn niet onderworpen aan de bepalingen van de wetgeving ambulante activiteiten. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan straatmuzikanten of circussen.
De meeste plaatselijke politiereglementen verwijzen naar een vergunning van de bevoegde overheid die nodig is om artistieke prestaties te leveren in openbare ruimten en in voor het publiek toegankelijke plaatsen. Het zijn de lokale gemeentebesturen die dergelijke vergunningen kunnen geven.