Naast de krapte op de arbeidsmarkt - waarover je in het interview met Geert Van Hotegem en Frank Janssens kan lezen – zijn er nog tweede belangrijke evoluties die werkbaar werk in het centrum van de belangstelling plaatsen. 

Zowel de covidpandemie als de recente geopolitieke toestand in Oekraïne zorgen ervoor dat steeds meer bedrijven naar lokale productiemogelijkheden kijken. Zij kiezen voor ‘Made in Belgium’ in de plaats van productie naar landen met lagere loonkosten maar een grotere onzekerheid te verplaatsen. Die zogenaamde ‘reshoring’ leidt op termijn tot een toename van werkgelegenheid. Maar als die niet tijdig vertaald wordt naar werkbaar werk, is dat niet ideaal. 

Ten slotte wijzen steeds meer economen op de noodzaak van groeiende productiviteit om de krapte op de arbeidsmarkt te compenseren. Het spreekt voor zich dat ook dat niet ten koste mag gaan van de werkdruk. En dus kijkt men, zoals in het citaat hier bovenaan, steeds meer naar innovatie en technologie. Niet enkel om onze productiviteit een boost te geven, maar ook om ons werk werkbaar te maken.

Technologie to the rescue

Zoals je in de podcast kon horen, verstaan we onder werkbaar werk, werk dat uitgevoerd kan worden zonder overmatige fysieke, cognitieve en/of organisatorische belasting voor je werknemers. Het is werk dat je duurzaam en efficiënt kan uitvoeren, zonder dat het ten koste gaat van je gezondheid of je welzijn. Hoe technologische innovaties die nobele doelstellingen mee helpen realiseren.

Fysieke belasting

Ergonomische werkplekken (en algemene aandacht voor de ergonomie van werknemers) zijn een eerste, betrekkelijk eenvoudige ingreep die de fysieke belasting van werknemers vermindert. Kunnen werknemers in alle comfort werken? Met voldoende licht, zonder storende geluiden en in de juiste zithouding die rug- en nekbelasting vermijdt? Zijn alle veiligheidsrisico’s in kaart gebracht? Het zijn de basics voor een werkbare werkplek.

Een belangrijke eerste stap is je goed voelen op het werk. Lees mee hoe Studio Godart focust op de inrichting van bedrijven, startups en coworkingspaces en functioneel met sfeervol weet te combineren.

Fysiek zware arbeid lichter maken, dat is wat innovatieve hulpmiddelen als co-bots of exoskeletten doen. Het verplaatsen van zware voorwerpen of het uitvoeren van repetitief werk door mensen kan zo tot een minimum beperkt worden.  Bekijk en beleef mee hoe in het lerend netwerk van Embuild exoskeletons uitgeprobeerd worden. Zeker in de bouwsector kunnen innovatieve hulpmiddelen bijdragen om het werk lichter te maken.

 

Ooit al eens stilgestaan bij hoe zwaar het werk van kinesisten en osteopaten wel is? Om aan de vervrouwelijking én veroudering van deze beroepsgroep tegemoet te komen, ontwikkelde SpineTechnics een nieuwe behandelbank. Die zorgt ervoor dat niet enkel de rugpijn van patiënten verdwijnt, maar ook dat die behandeling niet voor rugpijn bij de osteopaat zorgt.

Cognitieve belasting

Information overload. Wie heeft er privé en op het werk niet mee te maken? De evolutie naar tailormade producten heeft in heel wat productieomgevingen voor extra druk gezorgd. We maken geen standaardproducten meer, maar werken kleinere batches af. De wendbaarheid die we van operatoren verwachten neemt daarmee sterk toe. Een interessante manier om daarop in te spelen, zijn digitale werkinstructies. Die zijn efficiënter oproepbaar, zijn sneller aanpasbaar en in de meest vooruitstrevende versie ook bi-directioneel: als operator kan je feedback geven zodat de instructie geoptimaliseerd kan worden. Zo’n bi-directionele werkinstructie geeft de operator meteen ook meer controle en autonomie over zijn werk.

Ook relatief nieuwe technologiën als augmented en virtual reality kunnen een verschil maken om het werk in- en overzichtelijker te maken en zo de werkbelasting te milderen. Daar zijn al heel wat goede voorbeelden van, maar er is nog heel veel ruimte voor nieuwe spelers om de mogelijkheden van deze technologieën in te zetten.

Lees hier wat Augmented Reality (AR) zowel in maatwerk- als productiebedrijven betekent voor de efficiëntie en effectiviteit van de werknemers. Het ‘Light Guide System van Lichtwerk maakt het werk weldegelijk lichter.

Bij visverwerker MOWI in Oostende maken ze volop gebruik van Virtual Reality om nieuwe medewerkers vertrouwd te maken met de werkomgeving en de taken die van hen verwacht worden.

Organisatorische belasting

Tenslotte verdient naast de cognitieve en fysieke belasting ook de organisatorische belasting van medewerkers alle aandacht. Beschikken ze over voldoende middelen om hun werkdruk te beheren? Is er voldoende, heldere communicatie over wat je als werkgever van hen verwacht tegen wanneer? Stimuleer je onderlinge samenwerking? Anticipeer en ontmijn je mogelijke onduidelijkheden en conflicten? Het zijn allemaal zaken die je medewerkers emotioneel ontlasten en waarvoor er allerlei digitale tools bestaan om ermee aan de slag te gaan. Denk dan aan projectmanagementtools die helpen bij het beheren van taken en deadlines of software die bepaalde processen automatiseert en optimaliseert. Technologie kan m.a.w. enorm bijdragen aan een verbeterde werkorganisatie.

Digital Twin

Een tot de verbeelding sprekend voorbeeld daarvan is het concept van de "digital twin" dat de laatste tijd aan interesse wint. Concreet is het een digitale replica van een systeem, of een proces uit je productieomgeving. In de context van werkbaar werk kan je zo’n digital twin inzetten om de organisatie van het werk te simuleren. Op die manier kan je – voor de implementatie van een verandering – goed analyseren of je het proces efficiënter maakt en de belasting voor je werknemers vermindert.

In de Industrie 4.0. proeftuin "Technologie voor Werkbaar Werk" weten ze hoe je processen en workflows inzichtelijk maakt, knelpunten of bottlenecks identificeert en de efficiëntie van je proces verbetert.

Zorg voor zorg

Eerder vermeldden we al dat zeker in de brede zorgsector de werkdruk hoog is. We zien hoe men daar technologie inzet en uittest om zorgpersoneel te ontlasten om het hen mogelijk te maken zich op de essentie van hun job - patiënten verzorgen - te concentreren. De voorbeelden van Nobi en Ergotrics spreken boekdelen.