Bio Base Europe Pilot Plant (BBEPP)

BBEPP is een innovatie pilot en demonstratiefaciliteit voor procesontwikkeling, opschaling en productie van biogebaseerde producten en processen, van laboratoriumniveau tot multi-tonschaal. BBEPP ondersteunt bedrijven bij de vertaling van biogebaseerde laboratoriumprocessen naar levensvatbare industriële processen en maakt de omzetting mogelijk van biomassa (o.a. landbouwgewassen en bijproducten, industriële nevenstromen) in biochemicaliën, biomaterialen, biobrandstoffen en andere bioproducten. Daarbij maken ze gebruik van technologieën zoals biomassavoorbehandeling, biokatalyse, (gas)fermentatie, groene chemie en productterugwinning en -zuivering.
 

Blauwe Cluster

De Blauwe Cluster wil de voorkeurspartner zijn voor bedrijven die innovatieve activiteiten willen ontwikkelen en hun expertise uitrollen in de duurzame blauwe economie. De focus ligt op vijf domeinen: strategisch (roadmaps), financieel (subsidies en externe financiering), resources (partners), commercieel (marktkennis), regulatoir (beleid & stakeholdermanagement)

Catalisti

Catalisti, de speerpuntcluster voor chemie en kunststoffen, is een neutrale speler binnen het landschap van bedrijven, onderzoeksinstellingen en overheid, die samenwerking en innovatie stimuleert en ondersteunt. Catalisti werkt bedrijfsgericht en identificeert innovatieopportuniteiten bij bedrijven. Daarrond bouwt men vervolgens een consortium uit: bedrijven die daarmee willen verdergaan worden geconnecteerd met relevante kennisinstellingen. Bovendien helpen hun experten bij het opstellen van projectvoorstellen en het toeleiden naar mogelijke subsidies, en begeleiden ze je bij de realisatie van die projecten. Eén van de vier innovatieprogramma's waar Catalisti op werkt zijn biobased value chains, of met andere woorden 'het gebruikmaken van de kracht van de natuur'! 

Centexbel

Het technologisch centrum Centexbel richt zicht tot de chemie-intensieve polymeerverwerkende industrie. Tot deze doelgroep behoren de textielindustrie, de kunststofverwerkende industrie, de coating- en deklagenindustrie, de lijmindustrie, enz.  Centexbel beschikt over geaccrediteerde laboratoria in Gent en Grâce- Hollogne en staat bedrijven bij in het analyseren, het karakteriseren en het testen van producten. Niet alleen met de meest moderne instrumenten maar evenzeer met uitmuntende kennis van de producten en processen. 
 

Flanders’ FOOD

Flanders’ FOOD is het innovatieplatform voor de Vlaamse agrovoedingsindustrie. Samen met bedrijven, onderzoeksinstellingen, verenigingen en federaties vormen zij de speerpuntcluster agrifood, het netwerk voor innovatie in de agrovoedingsindustrie. 

Flanders’ FOOD ondersteunt voedingsbedrijven in het initiëren, uitdenken en implementeren van innovaties in voedingsproducten, productiesystemen en nieuwe business concepten. Met behulp van de juiste partners en onderzoeksinstellingen bezorgen ze ondernemers waardevolle informatie en/of financiering om innovaties te doen slagen. Flanders’ FOOD doet ook aan matchmaking tussen bedrijven die reststromen aanbieden en bedrijven die er nieuwe producten mee kunnen maken.

HOGENT

In samenwerking met stakeholders werkt HOGENT aan veerkrachtige, inclusieve en innovatieve bedrijven die het gebruik van lokale bronnen maximaliseren, geavanceerde productietechnieken exploiteren, investeren in digitale transformatie en sectoroverschrijdende samenwerkingen en strategische clusters aangaan. 

FTILab+ wil de transformatie naar circulaire, biobased en gedigitaliseerde bedrijven, stimuleren. Ze adviseren start-ups, ontwerpers en bedrijven over financieringsmogelijkheden en stellen de infrastructuur van de Manufacturing Demonstration Facility ter beschikking.

Bread2B is een onderzoeksproject van het Onderzoekscentrum AgroFoodNature, dat handelt op het raakvlak tussen land- en tuinbouw, voeding en natuur. De hoofddoelstelling van dit project is om onvermijdbare broodverliezen in bakkerijen en supermarkten te reduceren aan de hand van een duurzaam valorisatietraject in innovatieve biersoorten en bakkerijproducten.

RestMatch is een project van hetzelfde onderzoekscentrum en wil kennis bundelen omtrent plantaardige reststromen uit de Vlaamse agrovoedingsketen en onderzoeken of ze potentieel bieden als grondstof voor de productie van gefermenteerde dranken, voedingsingrediënten en biogebaseerde materialen.

Verder wordt ook onderzoek gedaan naar vezelbronnen als hennep, denk aan de projecten Hemp4All en Hemp4Textiles.
 

Hogeschool VIVES

Het expertisecentrum Agro- & Biotechnologie van Hogeschool VIVES focust op 5 thema’s: voedselprocessen, voeding & gezondheid, dierenwelzijn, stedelijke bosbouw en smart farming. In de laboratoriumkeuken tovert men nieuwe teelten, zoals hop, bataat of yacón, om tot nieuwe producten. En voor nevenstromen uit de wijnbouw- of brouwerijsector wordt op gezocht naar een tweede leven. Ook aan het bouwen van nieuwe waardeketens draagt VIVES een steentje bij. 

ILVO

Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) is een wetenschappelijke instelling waar multidisciplinair onderzoek in de land- en tuinbouw en visserij verricht wordt.
Door het multidisciplinair karakter van het onderzoek worden productiesystemen in hun totaliteit bekeken, met aandacht voor het eindproduct, maar ook voor de wijze van produceren en de gevolgen voor maatschappij, milieu, dier, landschap en biodiversiteit.

Het ILVO beschikt over circa 200 ha proefvelden, 15.000 m² serres en meer dan 20.000 m² proefstallen. Er zijn diverse analyse- en detectielabo’s, een diagnosecentrum en geaccrediteerde labo’s voor planten, veevoeders, spuittechniek, voeding en ggo’s. Ook zijn er testbanken, een proefmelkinstallatie, een zaadontvangst- en een verwerkingseenheid en een proefzuivelfabriek.

Voor uitdagingen binnen de agrovoeding, zoals het verbeteren van voedingsproducten en productieprocessen, kan je steeds terecht bij Food Pilot. Dit expertisecentrum is een samenwerking tussen ILVO en Flanders’ FOOD en helpt bedrijven, labo’s en overheden bij het uitwerken van een idee tot product. De ondersteuning varieert van laboanalyses en advies tot opschaling, piloottesten en testen in een proeffabriek. Ook bij innovaties die de verwerking van reststromen beogen, bijvoorbeeld appelpulp of kiwi’s die niet meer verkocht kunnen worden, kan Food Pilot je ondersteunen. 

Inagro

Inagro vzw is praktijkcentrum voor onderzoek en voorlichting in land- en tuinbouw. Met advies en persoonlijke begeleiding helpt Inagro landbouwers in de uitbouw van hun bedrijf. Met onderzoek naar nieuwe teelten en nieuwe technieken is Inagro een innoverende kracht in de sector. Op meer dan 80 proefvelden, verspreid over de provincie, zoeken onze specialisten naar betere teelttechnieken en beoordelen ze nieuwe rassen. In samenwerking met universiteiten, hogescholen en bedrijven vertalen ze innovaties naar de dagdagelijkse praktijk.
 

Onderzoekscentrum Duurzame Industrie

Het onderzoekscentrum Duurzame Industrie van Karel de Grote hogeschool werkt op volgende thema’s:

• valorisatie van biomassa afvalstromen uit landbouw, voeding en afvalwaterzuivering
• herfabricatie van mechatronische onderdelen
• alternatieve brandstoffen (methanol, waterstof, biodiesel) met focus op de scheepvaart
• elektrificering (e-bikes en elektrische (race)wagens)
• data science voor de optimalisatie van bestaande processen en producten

De onderzoeksgroep voert praktijkgericht onderzoek uit: in alle projecten zijn één of meerdere werkveldpartners betrokken.

Voorbeelden van projecten zijn de productie van bio-adhesives op basis van slib uit de waterzuivering, natuurlijke kleurstoffen, antioxidanten en fungiciden uit afvalstromen uit de landbouw en de voedingsindustrie. Het onderzoekscentrum zet haar unieke apparatuur en expertise via dienstverleningsopdrachten in om bedrijven te helpen bij de vergroening van hun activiteiten.

KU Leuven

Een interdisciplinair team van onder andere bio-ingenieurs en economen van de KU Leuven bracht via een ICON-project in kaart hoe hout aardolie kan vervangen in de chemische industrie. Ze keken daarbij zowel naar de technologische uitwerking als de economische haalbaarheid. Een omschakeling kan heel wat CO2-uitstoot besparen. 

Tijdens het ICON-project ‘Carboleum’ ging KU Leuven op zoek naar een duurzame wasverzachter op basis van suiker, als alternatief voor aardolie. 

TRANSfarm faciliteert wetenschappelijk onderzoek op pilootschaal in de brede onderzoeksdomeinen van de duurzame bio-economie en translationeel biomedisch onderzoek.

Ook voor uitdagingen met betrekking tot circulair en biogebaseerd bouwen kan je bij KU Leuven terecht. Thema’s zoals nieuwe technologieën en bouwmaterialen (o.a. houtconstructie en organische vezels), energieperformantie, sociale en ecologische duurzaamheid, holistische designmethoden, levenscyclusanalyse, building information modeling, etc. behoren tot hun expertisedomein. Wist je dat KU Leuven in Gent een levensgroot legohuis bouwde dat later een nieuw leven kan krijgen op een andere plek? En de muren, die zijn geïsoleerd met cellulose: vlokken gemaakt van gerecycleerd krantenpapier. 

Odisee

Binnen Odisee zijn twee onderzoekscentra actief in het domein van de bio-economie: 

Het Biochemical Innovation Team Odisee (BIT-O) focust op het valoriseren van plantaardige nevenstromen. BIT-O gaat op zoek naar technieken om de nevenstromen van gerooide bomen, overschot- en uitvalfruit, snoeisel en biomassa niet te verwerken als afval, maar te bewerken tot secundaire grondstoffen. Een van hun projecten beoogt de introductie van natuurlijke antioxidanten op basis van appelhoutextract in de voedingssector en in de cosmeticasector ter vervanging van synthetische antioxidanten.

DUBiT (Duurzaam (ver)bouwen in Team) bundelt en versterkt onderzoeksactiviteiten in de professionele bacheloropleidingen Bouw, Vastgoed en Elektromechanica. Door in de kern samen te werken worden krachten gebundeld, samenwerkingsverbanden gesmeed en versterkt en wordt expertise, ervaring en mankracht gedeeld. De visie van DUBIT is om circulair bouwen eenvoudig te maken voor uitvoerders en ontwerpers. Dit doen we aan de hand van laagdrempelige tools omtrent de verduurzaming van de gebouwschil. Via een TETRA-project wordt bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de kenmerken en inzetbaarheid van bio-gebaseerde isolatiematerialen.
 

Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant

Voor praktijkgericht landbouwonderzoek kan je terecht bij Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant. Naast het meest gekende onderzoek naar witloof, zet het praktijkpunt ook in op innovatieve teelten evenals bredere thema’s waaronder duurzaamheid, innovatie en bodem- en waterkwaliteit. 

Proefcentrum voor Sierteelt

Het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) is een onafhankelijk kenniscentrum voor sierteelt en groen in Vlaanderen. De experten geven advies over het telen, aanplanten en onderhouden van planten. In samenwerking met Ilvo en Joluplant deed men bijvoorbeeld in het project ReGrow4C onderzoek naar de mogelijkheden om gebruikt veensubstraat uit de aardbeiteelt te hergebruiken in de teelt van sierplanten (na een hygiënisatieproces). 

Naast het Proefcentrum voor Sierteelt bestaat er ook een Proefcentrum voor Aardappelen (PCA), Fruit (PCF) en Groenteteelt (PCG). Alle proefcentra beschikken over proefvelden, installaties en kennis om innovaties te ondersteunen.

Sirris

Sirris is het collectief centrum van de technologische industrie en ondersteunt bedrijven uit de maak- en technologische industrie richting een circulaire en biogebaseerde economie. Ze denken mee na over hoe en waarom circulariteit voor jouw bedrijf interessant is, hoe upstream en downstream partijen kunnen samenwerken om concurrentiële waardeketens te bouwen en welke concrete stappen je kan ondernemen, gaande van een nieuw productontwerp of dienstenmodel tot meer systemische veranderingen. Ook voor technologische expertise over o.a. composieten, biogebaseerde harsen en vezels, coatings, biofilms etc. kan je bij Sirris terecht. 

Thomas More

Het onderzoek aan Thomas More focust hoofdzakelijk op insecten- en algenkweek en beschikt daarvoor over pilootinstallaties. Het project Gras2Algae illustreert dat. Ook onderzoek naar downstreamprocessing (DSP) staat centraal, dat o.a. bestaat uit de extractie en opzuivering van biomaterialen uit insecten en microalgen, filtratietechnieken, en het opschalen van chemische syntheses en processen. 
 

UCLL

Het expertisecentrum ‘Sustainable Resources’ van UCLL wil in de transitie naar een duurzame en bio-economie een partner zijn voor bedrijven, steden en organisaties. Aan de hand van toegepast en praktijkgericht onderzoek bekijken ze wat de meest duurzame oplossing voor een welbepaald probleem is. Ze doen dit vanuit drie focuslijnen: de valorisatie van afval- en reststromen, duurzame energiesystemen, en milieu en gezondheid. 

De onderzoeksgroep heeft de nodige expertise, ervaring en infrastructuur in huis om (bio)chemische analyses uit te voeren en biedt maatwerk aan om een antwoord te bieden aan heel specifieke onderzoeksvragen zoals het nagaan van onzuiverheden in stalen. Voor de duurzame extractie van hoogwaardige componenten en (bio)chemische analyses is een pilootinstallatie in opbouw.
 

UGent

Aan de Universiteit Gent is expertise aanwezig over zeer uiteenlopende thema's: van valorisatie van nevenstromen tot biostimulantia en biopesticiden, industriële biotechnologie en synthetische biologie, groene chemie, koolstofopslag & -gebruik en mariene reststromen. Bij VEG-i-TEC, een living lab voor de aardappel- en groenteverwerkingsindustrie, wordt geëxperimenteerd met nieuwe technologieën om bijproducten en zijstromen uit de voedingssector een tweede leven te geven. In het Capture gebouw in Gent wordt daarnaast ook onderzoek gevoerd naar technologische innovaties op het vlak van duurzame grondstoffen, waaronder plastics, CO₂ en water. Meer over Capture lees je in het dossier Circulaire Economie. Tot slot maakt UGent ook deel uit van The ProteInn Club, een ecosysteem dat inzet op de ontwikkeling van eiwitten via fermentatieprocessen als essentieel element van een meer duurzame voedingsketen. 

Universiteit Antwerpen

“Van lignine-olie naar catechol en pyrogallol?” aan de Universiteit Antwerpen kan het allemaal. De chemische labo’s zetten sterk in op het ontwikkelen van o.a. nieuwe synthesemethodes om biomassa, zoals hout, om te zetten in waardevolle chemicaliën (ORSY). Daarnaast vormt ‘water’ een belangrijke rode draad in het onderzoeksportfolio van de universiteit. Zo wordt er onderzoek gevoerd naar manieren om (industrieel) water te valoriseren door herwinning en hergebruik van grondstoffen (BioWAVE en DuEL). 

VITO

VITO, de Vlaamse onafhankelijke onderzoeksorganisatie op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling, focust op de verwerking en extractie van waardevolle componenten in hout, insecten en algen. Er zijn verschillende technieken aanwezig en VITO beschikt bovendien over een zeer groot Europees netwerk van partners (IBISBA) om expertise aan te bieden.
 

Vlaanderen Circulair

Vlaanderen Circulair is het knooppunt en de inspirator voor de circulaire economie in Vlaanderen. Het is een partnerschap van overheden, bedrijven, middenveld en kenniswereld die samen actie ondernemen. Daarnaast is Vlaanderen Circulair ook een bredere beweging van burgers, ondernemers, middenveldorganisaties, lokale overheden… die initiatieven in de circulaire economie willen opzetten. Hen verbinden en begeleiden we actief.